„Przede wszystkim bardzo chciałam podziękować panu profesorowi Krzysztofowi Szwagrzykowi, całej ekipie, która cały czas – o głodzie często, w błocie, z wielką estymą wykopywała szczątki naszych najbliższych... Bardzo też serdecznie dziekuję wolontariuszom, których było bardzo dużo.

Bardzo serdecznie dziękuję harcerzom, bardzo serdecznie dziękuję młodzieży, że zechciała skorzystać z tej naszej bolesnej lekcji historii i za to im ogromnie dziękuję. Dlatego, że właściwie te prace, one są dla nas – tych, którzy czekają na wyniki – bardzo ważne; dla młodzieży naszej są – uważam – drogowskazem na całe życie.

Te hasła, które towarzyszyły tym, którzy będą w tej chwili przekazywać... będą w procesji takiej dziwnej... Gdzie po prostu chylimy tylko czoło przed tą procesją, gdzie ci, którzy tam są w tych maleńkich trumienkach, wszystko, co mieli Polsce oddali. Swoje życie.

Jestem trochę nie w formie, bo tą są rzeczy bardzo trudne, żeby to wszystko przetrzymać od początku do końca. Czekam tylko na dobre wyniki, jeżeli chodzi o mojego ojca. Mam dla niego miejsce, bo moja mama, pochowana w panteonie Armii Krajowej, nareszcie będzie ze swoim mężem.

Dziękuję serdecznie jeszcze wszystkim, którzy tutaj są, towarzyszą nam w tych bolesnych chwilach. Dziękuję jeszcze raz serdecznie.”

Zofia Pilecka – Optułowicz

Not. Jarosław Wróblewski