7 grudnia 2019 roku na północy Włoch miało miejsce bardzo ważne wydarzenie, związane z interpretacją Godziny Łaski i doświadczeń mistycznych Pieriny Gilli. Tego dnia obecny Biskup Brescii celebrował uroczystą Mszę świętą w parafii Fontanelle di Montichiari oraz promulgował dekret powołujący do istnienia w tej miejscowości, po uzyskaniu odpowiedniej zgody Stolicy Apostolskiej, diecezjalne sanktuarium maryjne Róży Mistycznej Matki Kościoła. Od 2017 roku nowym biskupem diecezji Brescia jest Pierantonio Tremolada, który w latach 2014-2017 był biskupem pomocniczym archidiecezji mediolańskiej. W uroczystości erygowania sanktuarium wzięło udział dwa tysiące wiernych. Każdego roku odwiedza Fontanelle di Montichiari 50 tysięcy pielgrzymów.

           

Wszystko wskazuje na to, że nowe badania teologiczne i doktrynalne dotyczące przeżyć mistycznych Pieriny Gilli zmierzają w stronę potwierdzenia ich wiarygodności. Oczywiście utworzenie sanktuarium nie oznacza jeszcze oficjalnego uznania prawdziwości wszystkich elementów działalności religijnej tej włoskiej mistyczki. Należy jednak stanowczo podkreślić, że erygowanie sanktuarium jest potwierdzeniem potencjału misyjnego miejscowości pielgrzymkowej Fontanelle di Montichiari oraz służy konsolidacji, wzmocnieniu i zwiększeniu licznych owoców duchowych, jakie narodziły się w tym miejscu w sercach ludzi na przestrzeni wielu lat.

 

Internet i religia

 

Warto podkreślić, że różnego rodzaju prywatne objawienia, orędzia religijne, doświadczenia mistyczne, proroctwa i przepowiednie są stare jak świat. Także obecnie żyje na naszej planecie bardzo wielu proroków, prorokiń czy tzw. widzących, którzy twierdzą, że są wysłannikami Boga czy Matki Najświętszej. Reprezentują oni przeróżne religie, kultury, wierzenia i światopoglądy. Niestety, znakomita większość tych przekazów religijnych to czysta iluzja bądź zwykły fałsz. Co pewien czas wielu ludzi – rzekomo w imię Boga, bóstw czy innych sił nadprzyrodzonych – zapowiada koniec świata, straszy ludzkość nadejściem przerażających kataklizmów, zapowiada łatwe ścieżki osiągnięcia zbawienia i szczęścia wiecznego.

 

Prawdziwej rewolucji w rozprzestrzenianiu tego rodzaju orędzi dokonał ostatnio Internet. Dlatego w globalnej przestrzeni internetowej krąży dzisiaj mnóstwo irracjonalnych treści religijnych, które nie są poddawane rzetelnej analizie filozoficznej. Problem wątpliwych bądź zdecydowanie fałszywych orędzi religijnych dotyczy także ogólnoświatowej wspólnoty katolickiej. Jednym z nowych zjawisk na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci, które wymaga pogłębionej oceny ze strony filozofii religii, antropologii czy etyki, jest tzw. Godzina Łaski. Na czym polega ta forma modlitewna? W jaki sposób pojawiła się ona w Polsce? Co mówi o naszej polskiej religijności i kondycji intelektualnej katolicyzmu nad Wisłą duża popularność nabożeństwa Godziny Łaski? Kto w Kościele katolickim powinien oceniać różnego rodzaju objawienia prywatne? Dlaczego Godzina Łaski jest prawie całkowicie nieznana we Włoszech?

 

Otwarte niebo

 

Godzina Łaski nawiązuje do jednego z orędzi z 1947 roku, przekazanego rzekomo przez Matkę Bożą pielęgniarce Pierinie Gilli w miejscowości Fontanelle di Montichiari na północy Włoch. Pierina Gilli żyła w latach 1911-1991. Była głęboko przekonana, że na przestrzeni ok. 20 lat ukazywała się jej Matka Najświętsza. Gilli twierdziła, że 8 grudnia 1947 roku, w Święto Niepokalanego Poczęcia, Matka Boża przekazała jej swoją wolę dotyczącą Godziny Łaski dla całego świata, czyli wyjątkowej formy modlitwy o bardzo określonej porze – tylko 8 grudnia każdego roku między godz.12.00 a13.00.

 

W Polsce w wielu kościołach i mediach katolickich promuje się od kilkudziesięciu lat Godzinę Łaski jako jedną szczególną godzinę w roku, gdy „niebo pochyla się tak nisko nad ziemią, że Bóg jest na wyciągnięcie ręki”. Zdaniem zwolenników tej formy modlitewnej, 8 grudnia każdego roku między godz.12.00 a13.00 „niebo staje nad nami otworem” i każda prośba będzie wysłuchana. Z tej racji w wielu świątyniach w naszym kraju są organizowane specjalne nabożeństwa, na których gromadzą się rzesze ludzi.

 

W trakcie Godziny Łaski wielu katolików z otwartym sercem przedstawia Panu Bogu i Matce Najświętszej swoje troski i kłopoty. Niektóre osoby czekają często z najtrudniejszymi problemami, z najbardziej bolesnymi formami cierpienia – chorobą nowotworową, rozpadającym się małżeństwem, alkoholizmem czy narkomanią własnych dzieci – właśnie na Godzinę Łaski, aby mieć większą pewność, że Bóg wysłucha ich modlitw zanoszonych 8 grudnia każdego roku między godz.12.00 a13.00. Ludziom praktykującym tę formę modlitewną towarzyszy niewątpliwie szczerość intencji, zaufanie płynące z wiary oraz prawdziwa miłość do Boga i Matki Najświętszej.

 

Objawienia prywatne

 

W maju 2012 roku Stolica Apostolska opublikowała ważny tekst dotyczący kryteriów oceny różnego rodzaju zjawisk podobnych do historii Pieriny Gilli z miejscowości Fontanelle di Montichiari. Chodzi o niezwykle istotny dokument Kongregacji Nauki Wiary. Przed trzema laty ta ważna dykasteria Kurii Rzymskiej podała do publicznej wiadomości, wypracowane w imieniu Ojca Świętego, „Normy postępowania przy rozeznawaniu domniemanych objawień”. Ich łaciński tekst, zatwierdzony jeszcze przez Papieża Pawła VI, wydał 25 lutego 1978 roku, jej ówczesny prefekt, kard. Franjo Szeper. W 1978 roku zostały one rozesłane jedynie do wiadomości biskupów katolickich na całym świecie. W maju 2012 roku normy dotyczące oceny objawień prywatnych opublikowano ostatecznie na oficjalnym portalu internetowym Stolicy Apostolskiej w sześciu językach (łacina, angielski, francuski, hiszpański, niemiecki i włoski).

 

Normy Kongregacji Nauki Wiary o rozeznawaniu domniemanych objawień prywatnych podają najważniejsze kryteria oceny takich zjawisk. Dotyczą one m.in. równowagi psychicznej i postawy moralnej doznających ich osób, zgodności głoszonych twierdzeń z Magisterium Kościoła, zdrowych owoców duchowych domniemanych objawień, ewentualności nastawienia na zysk itp. W normach podkreśla się też obowiązek kompetentnych władz kościelnych, by badać takie zjawiska, gdy tylko się pojawią. Należy to przede wszystkim do miejscowego ordynariusza, ale on sam czy kwalifikowana grupa wiernych mogą też prosić o pomoc i interwencję Kongregację Nauki Wiary.

 

Diecezja Brescia

 

Miejscowość Fontanelle di Montichiari należy do diecezji Brescia. Jedyną kompetentną osobą do oceny prywatnych objawień Pieriny Gilli jest biskup tej diecezji. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat czterech kolejnych biskupów Brescii wypowiedziało się oficjalnie w tej sprawie. Najnowszy dokument pochodzi z 15 lipca 2013 roku. Wydał go biskup Luciano Monari – biskup diecezji Brescia. Dokument nosi następującą nazwę:  „Dyrektorium dotyczące kultu maryjnego w miejscowości Fontanelle di Montichiari” (Direttorio circa il Culto Mariano in località Fontanelle di Montichiari). Odpowiednie dekrety, potwierdzające nominacje personalne z lipca 2013 roku osób odpowiedzialnych za kult maryjny w tej miejscowości, zostały wydane przez Biskupa Brescii 1 stycznia 2014 roku oraz 1 stycznia 2015 roku.

 

Modlitwa a nie cuda

 

W dokumencie z 2013 roku bp Luciano Monari zakazał promowania w sanktuarium maryjnym w Fontanelle di Montichiari rzekomych objawień Pieriny Gilli. W konsekwencji nie wolno było w tej świątyni nawiązywać w żaden sposób do jakichkolwiek objawień, orędzi i innych zjawisk o charakterze rzekomo nadprzyrodzonym. W konsekwencji z sanktuarium usunięto zdjęcia Pieriny Gilli, foldery i książki promujące jej rzekome objawienia. Biskup Luciano Monari wydał swój dokument na polecenie Kongregacji Nauki Wiary z 13 listopada 2012 roku. Wcześniej w tej sprawie interweniowała także Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.

 

Należy podkreślić, że decyzja biskupa Luciano Monariego jest całkowicie zgodna z ocenami prezentowanymi przez trzech jego poprzedników, którzy w latach 1968, 1975, 1984, 1997 i 2001 wydali odpowiednie dokumenty negujące charakter nadprzyrodzony rzekomych objawień maryjnych Pieriny Gilli. Oznacza to, że nigdy wcześniej żadna kompetentna władza kościelna nie potwierdziła prawdziwości rzekomych objawień Matki Najświętszej w miejscowości Fontanelle di Montichiari. Dlaczego więc od wielu lat promuje się te objawienia jako autentyczne? Jaką wiedzę religijną na temat objawień prywatnych mają Polacy pielgrzymujący do sanktuarium w miejscowości Fontanelle di Montichiari? Co dalej z Godziną Łaski?

 

Do 2019 roku sanktuarium w miejscowości Fontanelle di Montichiari było tylko i wyłącznie miejscem kultu maryjnego zgodnego z Magisterium Kościoła, Pismem Świętym i Tradycją. Biskup Luciano Monari podkreślał bardzo wyraźnie w swoim dokumencie z 2013 roku, że kult maryjny sprawowany w tym sanktuarium nie powinien w żaden sposób sugerować wiernym, że ocena Kościoła odnośnie do przeżyć mistycznych Pieriny Gilli uległa zmianie w sensie jakiegokolwiek uznania ich autentyczności i prawdziwości.

 

PRZEŁOM 2019

 

Poważne zmiany w ocenie tych zjawisk wprowadził obecny Biskup Brescii. Erygowanie 7 grudnia 2019 roku diecezjalnego sanktuarium maryjnego w miejscowości pielgrzymkowej Fontanelle di Montichiari należy uznać za zwrot historyczny w długim procesie oceny wiarygodności doświadczeń mistycznych Pieriny Gilli. 29 listopada 2019 roku biskup Pierantonio Tremolada opublikował krótki list pasterski pt. „Dar dla Kościoła” (Un dono per la Chiesa). List ukazał się na łamach „Głosu Ludu” (La Voce del Popolo). „Głos Ludu” to tygodnik katolicki wydawany przez diecezję Brescii. W tym liście biskup Tremolada stwierdza, że miejscowość Fontanelle di Montichiari jest od wielu lat ważnym duchowym punktem odniesienia i miejscem pielgrzymkowym dla tysięcy ludzi z Włoch oraz wielu innych krajów świata.

 

„To imponujące zjawisko – pisze Biskup Brescii – modlitwy i czci wobec Najświętszej Matki Pana, nazywanej Różą Mistyczną i Matką Kościoła, jest powiązane w sposób, który nie jest drugorzędny, z doświadczeniem duchowym Pieriny Gilli – doświadczeniem, które wciąż jest przedmiotem odnowionego etapu analiz i rozeznania przez władzę kościelną, zarówno na poziomie diecezjalnym, jak i przez Kongregację Nauki Wiary. Celem tego dogłębnego badania jest lepsze zrozumienie, czy i jak takie doświadczenie duchowe może wspierać i zwiększać współczesne życie chrześcijańskie, poczucie przynależności do Kościoła i dzielenie się jego misją ewangelizacyjną pod opieką i inspiracją Świętej Matki Pana”.

           

Pomagać przez prawdę

 

Wielki niemiecki filozof Romano Guardini (1885-1968) kierował się w swoim życiu niezwykle mądrą zasadą, że trzeba zawsze „pomagać przez prawdę” (Helfen durch die Wahrheit). Wydaje się, że dzisiaj maksyma niemieckiego myśliciela staje się niezwykle aktualna w odniesieniu do wielu nowych form życia religijnego, które mają często charakter tajemniczy, irracjonalny, zabobonny czy magiczny. Dzięki filozofii religii, antropologii i etyce należy koniecznie oczyszczać religię z tego, co fałszywe i pozbawione fundamentu w rzeczy. Dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek trzeba oddzielać ziarno od plew w szerokiej przestrzeni życia religijnego. Jednym z najważniejszych wyzwań jest racjonalne odróżnianie autentycznych doświadczeń mistycznych od fałszywych wizji religijnych. Już pod koniec XVIII wieku hiszpański malarz Francisco Goya ostrzegał niezwykle wymownym tytułem jednej ze swoich rycin: „Gdy rozum śpi, budzą się demony”.

 

Ks. prof. UKSW dr hab. Andrzej Kobyliński