Według różnych badań regularnie z płatności bezgotówkowych korzysta od 75 do nawet 80 proc. Polaków. Można postawić tezę, że na przestrzeni najbliższych lat ta liczba będzie jeszcze większa. Nic dziwnego – płatności bezgotówkowe są po prostu wygodne. Dzięki telefonom i zegarkom nie trzeba pamiętać nawet o portfelu, pieniądze zawsze ma się przy sobie. Problem w tym, że ta wygoda ma swoją cenę – a w szczególnie niesprzyjającej sytuacji cena ta może być niezwykle wysoka.

 

Wystarczy przeprowadzić krótki eksperyment myślowy. Jak wyglądałaby polska rzeczywistość w latach 1939 – 1989, gdyby w ogóle nie było gotówki? Najpierw niemiecki, później sowiecki okupant wiedziałby o wszystkich transakcjach, których dokonywała uciskana ludność. Dla wielu ludzi oznaczałoby to po prostu wyrok śmierci – nie byliby w stanie zdobyć podstawowych towarów, koniecznych dla przetrwania ich samych czy ich rodzin. Po 1989 roku mogło się wydawać, że taki apokaliptyczny, wojenny czy okupacyjny scenariusz to pieśń przeszłości, ale od 2014 roku wiemy aż za dobrze, że tak nie jest. Sytuacja międzynarodowa jest napięta i nic nie wskazuje na to, by w najbliższych latach miała się szczególnie poprawić. Odpowiedzialne państwo – a przede wszystkim odpowiedzialny naród – powinien myśleć o najgorszym scenariuszu. Gotówka jest elementem budowania elementarnego, osobistego bezpieczeństwa także w granicznych sytuacjach. Potencjalny obcy okupant może oczywiście zakazać jej używania, ale w sytuacji rozpowszechnienia korzystania z gotówki koszty takiego rozwiązania po prostu wzrastają.

 

Trudno też wykluczyć inne scenariusze, może jeszcze bardziej prawdopodobne – czyli obracanie się własnego państwa przeciwko obywatelom. Czasy pandemii Covid-19 nie mogą zostać zapomniane, tym bardziej, że międzynarodowe struktury cały czas pracują nad narzuceniem globalnego traktatu antypandemicznego, który miałby usprawnić sposób narzucania restrykcji w sytuacji nowego kryzysu sanitarnego. Niektórzy z czytelników pamiętają może, co stało się w wówczas w Kanadzie. Kiedy w Ottawie przeciwko nieludzkim ograniczeniom wolności osobistej protestowali kierowcy ciężarówek, rząd po prostu zamroził im konta. Działanie było nielegalne, uznał sąd – ale to nie miałoby w ogóle takiego znaczenia, gdyby nie dominacja cyfrowego pieniądza.

 

Globalne korporacje mają oczywisty interes w likwidacji gotówki. Zarabiają na transakcjach i uzależnieniu społeczeństw od wykorzystywania kontrolowanych przez nie systemów obrotu walutą. Wywierają duży nacisk, korzystając ze swojej gigantycznej przewagi finansowej i stopniowo forsują kolejne rozwiązania, które – pod pozorem wygody – praktycznie sekują gotówkę z życia publicznego. Polacy są w teorii przywiązani do gotówki, bo aż 80 proc. z nas deklaruje, że sprzeciwia się jej likwidacji. Co z tego, kiedy coraz mniej osób gotówki faktycznie używa. Znikają możliwości płacenia gotówką w różnych urządzeniach, sprzedawcy w sklepach widząc banknoty wzruszają bezradnie ramionami, bo nie mają jak wydać reszty. Jeszcze trochę, a likwidacja gotówki nie będzie już żadnym postulatem – stanie się raczej obwieszczeniem faktu. Zwycięstwo bezgotówkowych lobbies odbywa się w naszym kraju po cichu, drogą zwyczaju.

 

Dlatego tak istotne jest, by obwarować gotówkę zabezpieczeniami legislacyjnymi i promować jej używanie. Prezydent Karol Nawrocki może zająć się dwiema ustawami, które przedłożyła mu Koalicja Dla Gotówki. Pierwsza z nich proponuje, by parkomaty musiały akceptować płatności gotówkowe, druga – by zwiększyć z 15 tys. zł do ponad 40 tys. zł limity płatności między przedsiębiorcami. To rozwiązania szczegółowe, ale wskazujące dobrą drogę. Przyjęcie tych ustaw mogłoby stać się początkiem szerszej akcji uświadamiającej, jak istotna jest gotówka – dla naszego bezpieczeństwa i naszej wolności. Prezydent jest z racji na swój urząd w idealnej pozycji, by stać się nie tylko formalnym patronem takiego ruchu, ale po prostu jednym z jego głównych inicjatorów. Warto iść w tę stronę. Płatności cyfrowe są świetne, kiedy jest bezpiecznie; ale tak przecież nie zawsze musi być.

 

Autor jest publicystą portalu PCh24.pl