Partia ANO wygrała wybory, zdobywając około 34,5 % głosów i 80 spośród 200 mandatów (według danych wstępnych). To wynik imponujący, lecz niewystarczający do samodzielnego rządzenia. Babiš musi znaleźć partnerów, by skompletować większość.
Babiš wykluczył powrót do koalicji z partiami dotychczasowego rządu, tłumacząc to chęcią przyciągnięcia nowych partnerów, zgodnych z jego wizją.
W pierwszym rzędzie rozmówcy to skrajnie prawicowa SPD (Freedom and Direct Democracy) oraz partia Zmotoryzowani (Motorists), które w wyborach zdobyły odpowiednio 7,8 % i 6,8 % głosów. Spotkania odbywały się już w rezydencji Babiša, ale zakończyły się bez oficjalnych komunikatów.
Jeśli ANO połączy siły z SPD i Zmotoryzowanymi, uzyska razem blisko 108 mandatów — przewaga, która mogłaby wystarczyć do obsadzenia rządu większościowego.
SPD domaga się miejsca w rządzie i wpływów — choć ich wyniki nie dają wielu argumentów do żądań. Zmotoryzowani zapowiadają twardą politykę: domagają się kluczowych resortów, w tym ministra spraw zagranicznych lub przemysłu. Jednak Babiš już postawił “czerwoną linię”: rząd nie będzie popierał wyjścia Czech z UE ani NATO. To główna bariera współpracy z partiami o eurosceptycznych tendencjach, a niektóre żądają referendum w sprawie członkostwa.
Gdyby rozmowy zakończyły się fiaskiem lub warunki koalicyjne były zbyt wygórowane, Babiš mógłby spróbować rządu mniejszościowego. Taki rząd musiałby liczyć na zewnętrzne poparcie przy kluczowych głosowaniach — możliwe, że poprzez umowy “tolerowanej większości” ze SPD lub Zmotoryzowanymi.
Prezydent Petr Pavel już zaprosił Babiša na konsultacje, by poznać jego pomysł na rząd. W kolejnych dniach przewidziane są także spotkania z pozostałymi partiami parlamentarnymi, w tym dawną koalicją SPOLU i STAN, które dotąd rządziły krajem. Prezydent ma także prawo odmówić nominacji na ministra osobom, które opowiadają się za opuszczeniem UE albo NATO — co może znacząco wpływać na skład rządu.
Wyniki wyborów przedstawiają się następująco:
-
ANO: 80 miejsc
-
SPOLU (koalicja centrystyczna): 52 mandaty
-
STAN (część dawnej rządzącej koalicji): 22 mandaty
-
SPD: 15 mandatów
-
Zmotoryzowani (Motorists / AUTO): 13 mandatów
Te liczby sprawiają, że nawet z dwoma mniejszymi partnerami ANO może zbudować stabilną większość.
Chociaż Babiš przyjął w kampanii postawę umiarkowanie proeuropejską, jego retoryka często podkreśla suwerenność kraju i krytykę unijnych regulacji.
W ostatnich dniach w mediach pojawiały się doniesienia, że nowy rząd może ograniczyć wsparcie militarne dla Ukrainy, a bliższe relacje z Węgrami i Słowacją wydają się bardziej prawdopodobne.