Wizerunek znajduje się w wileńskiej kaplicy ostrobramskiej. Jest czczony zarówno w Polsce, jak i na Litwie. Jest to obraz namalowany prawdopodobnie w XVII w i przedstawia Maryję w złotej sukience i koronach. Namalował go prawdopodobnie artysta z Krakowa, inspirowany ponoć urodą Barbary Radziwiłłówny.

Natchnienie poetów i papieży.

„Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie;
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem,
(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu),
Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono”.

- pisał nasz wieszcz Adam Mickiewicz w Inwokacji do Pana Tadeusza. Kult obrazu rozpoczął się po najeździe moskiewskim na Wilno w 1655 r. Dwadzieścia lat później powstała drewniana kaplica, gdzie złożono obraz.

W czasie zaborów pod kaplicą miały miejsca manifestacje patriotyczne. Także Mickiewicz prosi Maryję o wstawiennictwo za emigrantami. W XIX w. obraz zyskał charakterystyczną ozdobę – sierp srebrnego półksiężyca oraz dwie korony: Królowej Niebios i Królowej Polski.

NMP Ostrobramska a św. Jan Paweł II

 Matka Miłosierdzia z Wilna jest patronką archidiecezji białostockiej. W Polsce za patronkę ma ją ok. 30 parafii.  Silne są też związki św. Jana Pawła II z tamtym miejscem.

„W momencie mojego wyboru na Stolicę Piotrową pomyślałem o Matce Najświętszej z Ostrej Bramy" (6 września 1993 r.); Niedługo po tym, jak niezbadanym wyrokiem Bożym zostałem wybrany na Stolicę Piotrową, udałem się do litewskiej kaplicy Matki Miłosierdzia w podziemiach Bazyliki Watykańskiej. I tam, u stóp Najświętszej Dziewicy, modliłem się za was wszystkich” mówił święty 8 września 1993 r.

Opiece NMP Ostrobramskiej  św. Jan Paweł II przypisuje m.in. uzdrowienie po zamachu z 13 maja 1981 r.:

„Kiedy mogłem kontemplować oblicze Matki Bożej w sanktuarium w Ostrej Bramie w Wilnie, skierowałem do Niej słowa wielkiego polskiego poety, Adama Mickiewicza: «Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy i w Ostrej świecisz Bramie! (...) Jak mnie (...) do zdrowia powróciłaś cudem!». Powiedziałem to na koniec modlitwy różańcowej odmówionej w sanktuarium ostrobramskim. I głos mi się załamał...” powiedział Papież 13 maja 1994 r.

 Ostrobramska Pani

Jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych obrazów maryjnych w świecie. Właśnie przed nim św. Faustyna doznała wizji triumfu Maryi. Liczne są świadectwa nadzwyczajnych uzdrowień i nawróceń. Świadczą o tym liczne wota, zostawiane w podzięce za otrzymane łaski. Ich liczbę szacuje się już na 8 tysięcy.

O wielu cudownych zdarzeniach za wstawiennictwem Maryi pisał także bł. Ks. M. Sopoćko, spowiednik i duchowy kierownik św. siostry Faustyny Kowalskiej. Nic więc dziwnego, że pielgrzymują tam wierni z całego świata, choć oczywiście przeważają wśród nich Polacy.

O opiekę i wstawiennictwo Matki Miłosierdzia kierujemy następującą modlitwę:

„O Pani moja, Święta Maryjo!
Twojej łasce, osobliwej straży i miłosierdziu Twojemu,
dzisiaj i każdego dnia i w godzinę śmierci mojej,
duszę i ciało moje polecam.
Wszystkie nadzieje i pociechy moje,
wszystkie uciski i dolegliwości,
życie i koniec życia mojego Tobie poruczam,
aby przez zasługi Twoje wszystkie uczynki moje były sprawowane
i rządzone według Twojej i Syna Twojego woli. Amen”.

Tomasz Teluk