Niezmienna żywotność nauk archeologicznych

Ojciec Święty przypomniał o stuleciu motu proprio I primitivi cemeteri di Roma cristiana, wydanego przez papieża Piusa XI i jego historycznej decyzji o powołaniu Papieskiego Instytutu Archeologii Chrześcijańskiej, dającej młodym naukowcom możliwość naukowego poznawania zabytków chrześcijańskiej starożytności.

„Sto lat później misja ta pozostaje żywa bardziej niż kiedykolwiek, także dzięki międzynarodowym kongresom archeologii chrześcijańskiej, poprzez które Instytut promuje badania w dyscyplinie ważnej nie tylko dla nauk historycznych, ale również dla wiary i chrześcijańskiej tożsamości” – zauważył Papież. Odwołując się do przygotowanego z tego okazji swojego listu apostolskiego, podkreślił, że chciałby dodać do niego jeszcze kilka „doprecyzowań”.

Archeologia chrześcijańska jest autonomiczną dyscypliną naukową

Pierwszą uwagą Leona XIV było stwierdzenie, że choć archeologia chrześcijańska posiada własny status epistemologiczny, to często jest ona umieszczana w obszarze archeologii średniowiecznej. „W tym względzie zachęcam was, abyście byli orędownikami specyfiki waszej dyscypliny, w której przymiotnik ‘chrześcijańska’ nie ma wyrażać perspektywy wyznaniowej, lecz określa samą dyscyplinę z jej naukową i zawodową godnością” – zachęcił Ojciec Święty.

Wartościowe narzędzie dla ekumenizmu

Ponadto Leon XIV zauważył, że ze względu na okres w historii Kościoła, którego dotyczy – a więc czasy „Kościoła zjednoczonego”, archeologia chrześcijańska „może być wartościowym narzędziem ekumenizmu”.

„Różne wyznania mogą poprzez studium starożytności chrześcijańskich rozpoznawać swoje wspólne korzenie i w ten sposób umacniać dążenie do pełnej jedności” – mówił Papież, popierając to własnym doświadczeniem niedawnej pielgrzymki do İzniku, starożytnej Nicei, z okazji 1700-lecia soboru nicejskiego. „Obecność pozostałości starożytnych budowli chrześcijańskich była dla nas wszystkich doświadczeniem poruszającym i motywującym” – mówił.  

Potrzeba „dyplomacji kultury”

„Zachęcam was także, abyście poprzez wasze badania uczestniczyli w tej ‘dyplomacji kultury’, której świat w naszych czasach bardzo potrzebuje - powiedział Leon XIV społeczności akademickiej. – Dzięki kulturze ludzkie serce przekracza granice narodów i przezwycięża bariery uprzedzeń, stając na służbie dobra wspólnego. Wy również możecie przyczyniać się do budowania mostów, sprzyjania spotkaniom, umacniania zgody”.

Ważny apel św. Jana Pawła II

Kończąc spotkanie, Ojciec Święty przypomniał fragment przemówienia św. Jana Pawła II z listopada 1981 r., o wspólnych korzeniach chrześcijańskich narodów Europy i o tym, że Europa potrzebuje Chrystusa i Ewangelii, wygłoszone z okazji międzynarodowego kolokwium na ten temat, jakie odbywało się wówczas w Rzymie. „Wśród korzeni społeczeństw i narodów europejskich znajduje się z pewnością chrześcijaństwo ze swymi źródłami literackimi i monumentalnymi; a praca archeologów jest odpowiedzią na [to] wezwanie” – podkreślił Leon XIV.