Uroczystego odsłonięcia pomnika dokonali: w imieniu Prezydenta RP - zastępca szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego dr Zbigniew Włosowicz, w imieniu ministra obrony narodowej - dyrektor generalny MON Piotr Lis, Bożena Bukowska - matka żołnierza Żandarmerii Wojskowej poległego w Afganistanie, Andrzej Krzysztof Kunert - sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz komendant główny Żandarmerii Wojskowej gen. dyw. dr Mirosław Rozmus.

Ponadto w uroczystości wzięli udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych i wojskowych: zastępca dyrektora gabinetu Prezydenta RP Sylwia Remiszewska, parlamentarzyści - senator Barbara Borys-Damięcka oraz zastępca przewodniczącego Sejmowej Komisji Obrony Narodowej poseł Jadwiga Zakrzewska, reprezentujący szefa Sztabu Generalnego WP szef Zarządu Organizacji i Uzupełnień gen. bryg. Krzysztof Domżalski, dowódca operacyjny Sił Zbrojnych RP gen. dyw. Marek Tomaszycki, przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej, dowódców rodzajów Sił Zbrojnych RP, a także delegacje sędziów i prokuratorów wojskowych, uczelni wojskowych oraz attaché wojskowi akredytowani w Polsce.

Swoją obecnością uroczystość zaszczycił były szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał Mieczysław Cieniuch.

Przedstawiciele duszpasterstwa wojskowego z Biskupem Polowym WP Józefem Guzdkiem na czele dokonali poświęcenia pomnika.

Wśród zaproszonych gości obecni byli przedstawiciele władz samorządowych, komendant główny Policji nadinsp. Marek Działoszyński i zastępca komendanta głównego Straży Granicznej gen. bryg. SG Marek Borkowski wraz z kompaniami reprezentacyjnymi Policji i Straży Granicznej, a także reprezentanci Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Biura Ochrony Rządu, Straży Ochrony Kolei, Państwowej Straży Pożarnej oraz innych służb współpracujących na co dzień z Żandarmerią Wojskową na rzecz utrzymania bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego.

W uroczystości uczestniczyli również byli komendanci główni Żandarmerii Wojskowej, a także byli oraz obecni żołnierze i pracownicy wojska formacji.

Udział w uroczystości wzięła również młodzież i pedagodzy ze szkół patronackich Żandarmerii Wojskowej oraz zaprzyjaźnionych z formacją.

Szczególnymi gośćmi podczas uroczystości byli bliscy poległych żołnierzy Żandarmerii Wojskowej – sierżanta Marcina Pastusiaka oraz kaprala Grzegorza Bukowskiego i ratownika medycznego Marcina Knapa, którzy zginęli, niosąc pokój w Afganistanie, a także kombatanci oraz weterani, którzy pełnili służbę poza granicami kraju. Środowiska kombatanckie reprezentował m.in. kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Stanisław Ciechanowski.

Komendant główny Żandarmerii Wojskowej gen. dyw. dr Mirosław Rozmus przywitał  przybyłych gości oraz podziękował wszystkim zaangażowanym w przedsięwzięcie budowy pomnika - zarówno osobom jak i instytucjom, które udzieliły swojego wsparcia i pomocy. Słowa szczególnego podziękowania generał skierował pod adresem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego oraz Ministra Obrony Narodowej Tomasza Siemoniaka.

Zbigniew Włosowicz, zastępca szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego przekazał zgromadzonym gościom serdeczne pozdrowienia od prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. W przemówieniu wyraził nadzieję, że „pomnik ten będzie wyróżnieniem i zobowiązaniem do dalszej pracy nad doskonaleniem żołnierskiego rzemiosła i pielęgnowaniem patriotycznych postaw”.

W imieniu Ministra Obrony Narodowej głos zabrał dyrektor generalny MON Piotr Lis.
W swoim przemówieniu podkreślił, że żandarmeria zasługuje na pomnik, bo istnieje tak długo, jak polskie wojsko. „Była i jest jego nieodłączną częścią, bo dyscyplina to filar każdej armii - jest równie ważna jak wyszkolenie i wyposażenie” – dodał dyrektor generalny MON.

Poległych – niepokonanych żołnierzy żandarmerii przywołano, by stanęli do apelu. Ich pamięć uczczono salwą honorową. Zaproszeni goście oddali cześć wszystkim żołnierzom żandarmerii, których upamiętnia odsłonięty monument, składając wieńce i wiązanki. Przed pomnikiem zapłonęły znicze.

Uroczystość zakończyła defilada pododdziałów reprezentacyjnych Żandarmerii Wojskowej, Policji i Straży Granicznej.

***

Data uroczystości nie była przypadkowa. Odsłonięcie pierwszego monolitu poświęconego żołnierzom Żandarmerii Wojskowej, którzy ponieśli śmierć służąc Ojczyźnie, miało miejsce w przededniu święta „Dnia Weterana Działań Poza Granicami Państwa”.

Pomnik powstał z inicjatywy żołnierzy Żandarmerii Wojskowej, której historia i tradycje nierozerwalnie związane są z losem naszej Ojczyzny. Formacja pojawiała się zawsze wraz z aspiracjami niepodległościowymi społeczeństwa. Rozwiązywana była zaś wtedy, gdy zaborca, agresor czy okupant siłą dławił polską wolę samostanowienia. Dziś żołnierze Żandarmerii Wojskowej pragnęli spłacić obywatelski dług wobec swoich poprzedników, którzy walcząc za Ojczyznę, ponieśli najwyższą cenę.

Na pomniku umieszczono napisy pamiątkowe następującej treści: „W hołdzie żołnierzom Żandarmerii Wojskowej”, „Walczącym o wolność Ojczyzny”, „Ofiarom zbrodni niemieckiego i sowieckiego reżimu totalitarnego” i „Poległym w służbie pokoju”. Upamiętniają one bohaterów, którzy ginęli i byli mordowani w obronie wartości takich jak wolność, niepodległość, demokracja.

To pierwszy taki pomnik poświęcony żołnierzom Żandarmerii we współczesnej Polsce.
Autorem projektu jest Marek Paweł Moderau. Budowę pomnika sfinansowała Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. O infrastrukturę wokół pomnika zadbały władze Miasta Stołecznego Warszawy.

Tekst: ppłk Marcin Wiącek, Adam Hrynkiewicz, fot.: Sylwia Guzowska