Już dziś osoby, które chcą poznać prawdziwy obraz relacji polsko-żydowskich w czasie II wojny światowej, mogą kupić książkę „Złote serca czy złote żniwa? Studia nad wojennymi losami Polaków i Żydów”. Jest to zbiór esejów historycznych, które w kontrze do publikacji Jana Tomasza Grossa przedstawiają faktyczne stosunki między Polakami i Żydami w realiach niemieckiej okupacji.

Książka „Złote serca, czy złote żniwa?” składa się z esejów na temat stosunków polsko-żydowskich w czasie II wojny światowej. Głównym redaktorem zbioru jest prof. Marek J. Chodakiewicz, znawca tematyki polsko-żydowskiej, z nominacji Prezydenta USA w latach 2005-2010 członek rady państwowego Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie. Wśród autorów znajdują się m.in. ks. prof. Waldemar Chrostowski, dr Piotr Gontarczyk, prof. Peter Stachura z Uniwersytetu Stirling (UK) oraz John Radziłowski z Uniwersytetu Alaska Southeast (USA).

- Naukowa i empiryczna, debata o „Złotych żniwach” mija się z celem. To jest tak jak zwoływać konsylium wybitnych chirurgów po tym, jak wiejski konował porąbał pacjenta i nakazuje innym konowałom stosować taki sam typ „kuracji” w podobnych przypadkach. Konowałów jest przecież więcej na świecie, niż wybitnych chirurgów. Ci pierwsi zawsze wygrają każdy demokratyczny wyścig z tymi drugimi – pisze we wstępie książki prof. Chodakiewicz.

W swoich artykułach polscy i polskiego pochodzenia badacze z kraju i zagranicy starają się przywrócić debacie o postawach Polaków w czasie okupacji niemieckiej wymiar naukowy, od którego konsekwentnie ucieka Jan Tomasz Gross. Ich podejście jest umiarkowane, oparte na zweryfikowanych źródłach historycznych, a zarazem przystępne dla czytelnika. W artykułach historycy starają się przedstawić czytelnikowi skomplikowaną rzeczywistość niemieckiej okupacji, która dzisiaj dla wielu osób na Zachodzie zdaje się wydawać aż nazbyt prosta.

- Sytuacja w Polsce okupowanej przez Niemców była specyficzna: tylko tutaj za pomoc okazywaną Żydom groziły najsurowsze represje ze śmiercią włącznie, i to najczęściej także ze śmiercią najbliższych oraz sąsiadów. Obowiązywała zasada odpowiedzialności zbiorowej, której potwierdzeniem i brutalną ilustracją były łapanki i masowe egzekucje. Można odnieść wrażenie, że przedmiotem moralnych potępień i napiętnowania coraz rzadziej są oprawcy, natomiast coraz częściej ci, którzy byli terroryzowani, upadlani i wyniszczani. Nie sposób nie zauważyć, że w udzielaniu odpowiedzi na to pytanie przodują ci, którzy wymagają wiele od innych, natomiast bardzo niewiele od siebie – pisze ks. prof. Waldemar Chrostowski.

Tematyka tekstów obejmuje analizę warsztatową pracy Jana T. Gorssa, prezentuje czytelnikowi błędy faktograficzne i metodologiczne znajdujące się w jego ostatniej książce. Dodatkowo artykuły odnoszą się do relacji Polaków i Żydów na polskiej prowincji, podczas wojny obronnej we wrześniu 1939 r., a także relacji tych dwóch narodów na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej. Teksty bazują w przeważającej mierze na źródłach żydowskich wydawanych poza Polską, zwykle nieznanych polskiemu czytelnikowi.

- Zdumiewające, że stan badań nad udziałem Polaków w ratowaniu Żydów pozostawia wciąż tak wiele do życzenia. Dopiero niedawno Instytut Yad Vashem wydał dwie publikacje zadedykowane 5 333 Polakom, którym do 2000 r. został nadany tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Na dzień 1 stycznia 2010 r. odznaczenie Sprawiedliwy wśród Narodów Świata zostało przyznane 6 195 Polakom, co stanowi dotychczas największą pojedynczą grupę narodową, uhonorowaną przez tę instytucję. Ogromna grupa Polaków pomagających Żydom nie została w ogóle odznaczona; często z uwagi na fakt, że ich żydowscy ocaleni poumierali, bądź zerwali z nimi wszelkie kontakty - pisze dr. Ryszard Tyndorf z Kanady.

Książka „Złote serca, czy złote żniwa?” ukazała się w wydawnictwie The Facto. Patronat medialny nad publikacją objęły Katolicka Agencja Informacyjna, tygodnik „Gość Niedzielny”, Polskie Radio S.A., portal wPolityce.pl oraz pismo społeczno-historyczne „Glaukopis”.

żar

/

Podobał Ci się artykuł? Wesprzyj Frondę »