8 września 2016 r. Prezydent RP Andrzej Duda skierował do Sejmu inicjatywę ustawodawczą, dotyczącą projektu nowelizacji kodeksu karnego i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.

 

O przekazaniu projektu do Sejmu poinformował na czwartkowej konferencji prasowej w Belwederze Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Andrzej Dera. - Projekt jest istotny z punktu widzenia ochrony praw dziecka - podkreślał minister Dera.

Celem zmiany obu ustaw (kodeksu karnego oraz ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich) jest zwiększenie poziomu ochrony małoletnich, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci poniżej 15 lat, a także osób nieporadnych ze względu na swój stan psychiczny lub fizyczny.

Zdaniem Prezydenta RP, ochrona dóbr dziecka, polegająca na walce z przestępczością w nie wymierzoną, w szczególności ochrona przed grożącą im przestępczością seksualną, powinna mieć najwyższy priorytet, a proponowana nowelizacja przyczyni się do zwiększenia karnoprawnej ochrony małoletnich ofiar przestępstw, jak i osób nieporadnych ze względu na swój stan psychiczny lub fizyczny.

Zasadniczą propozycją zawartą w projekcie jest zmiana ogólnych dyrektyw wymiaru kary, poprzez uzupełnienie zawartego w art. 53 § 2 k.k. katalogu okoliczności, które sąd uwzględnia wymierzając karę. Wprowadzenie dodatkowej okoliczności do dyrektyw wymiaru kary spowoduje, że sądy - wymierzając karę we wszystkich sprawach karnych - będą zobowiązane do sprawdzenia, czy przestępstwo nie zostało popełnione na szkodę małoletniego. W przypadku ustalenia, że tak było, sąd powinien wymierzyć karę wyższą niż w przypadku przestępstwa analogicznego, ale popełnionego bez szkody na małoletnim.

Projekt przewiduje również zaostrzenie odpowiedzialności wobec przestępców, którzy dopuszczą do okaleczenia, uprowadzenia, porzucenia dziecka czy handlu dziećmi.


Na przykład: dziś, zgodnie z art. 156 k.k., za dokonanie przestępstwa ciężkiego uszczerbku na zdrowiu dziecka do lat 15 sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od roku do 10 lat. Prezydent RP proponuje, by w przypadku popełnienia takiego przestępstwa sprawcy groziła kara pozbawienia wolności od 3 do 15 lat.

Inną proponowaną zmianą, która zwiększy karnoprawną ochronę ofiar przestępstw, jest wprowadzenie obowiązku zawiadomienia organu powołanego do ścigania przestępstw o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, wolności oraz przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wymierzonych w dobro dziecka. Gdy ten przepis wejdzie w życie, osoba, która posiądzie wiedzę np. o akcie pedofilskim będzie miała nie tylko społeczny, ale też prawny obowiązek zawiadomienia o tym fakcie organów ścigania. Jeśli tego nie zrobi, grozić jej będzie kara 3 lat pozbawienia wolności.

Impulsem do przygotowania proponowanych zmian były wnioski wypracowane w ramach działalności Zespołu Analiz Systemowych, płynące z analizy problemów społecznych i prawnych zasygnalizowanych przez Rzecznika Praw Dziecka. Zespół Analiz Systemowych został powołany przez Szefa Kancelarii Prezydenta RP w celu formułowania propozycji zmian obowiązujących regulacji prawnych w oparciu o sprawy obywateli, które były przedmiotem rozpoznania przez Biuro Interwencyjnej Pomocy Prawnej Kancelarii Prezydenta RP i zaproszonych do współpracy w ramach Zespołu: Rzecznika Praw Dziecka, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Pacjenta oraz Rzecznika Finansowego.

Przedkładany projekt powstał w efekcie współpracy Prezydenta RP i Rzecznika Praw Dziecka, z poparciem pozostałych członków Zespołu Analiz Systemowych.

Prezentowany projekt został opracowany przy współudziale Biura Interwencyjnej Pomocy Prawnej KPRP, które w ramach swojej działalności, dokonuje weryfikacji i oceny poszczególnych, indywidualnych spraw oraz postulatów przedkładanych przez obywateli Prezydentowi RP, a przekazywanych do rozpoznania Biuru Interwencyjnej Pomocy Prawnej. Dogłębna analiza tych pojedynczych przypadków pozwala na systematyczne wypracowywanie rekomendacji stanowiących podstawę do formułowania systemowych rozwiązań w zakresie zmian regulacji prawnych. Przygotowywane przez Biuro Interwencyjnej Pomocy Prawnej rozwiązania nie tylko prowadzą do poprawy sytuacji w jednostkowych przypadkach, 
ale w szczególności przyczyniają się do tworzenia prawa lepiej służącego wszystkim obywatelom.

Projekt nowelizacji ustaw złożony dziś w Sejmie jest ósmą inicjatywą ustawodawczą, wniesioną przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę od początku kadencji.

ol/Prezydent.pl