Duch czy ciało – które z nich jest ważniejsze? Bez którego człowiek nie będzie tym, kim jest? Filozofia, jaką uprawiał Karol Wojtyła, stawia sprawę jasno: ciało i dusza tworzą jedność, razem stanowią o człowieczeństwie. – Myśląc o człowieku, często mamy przed oczami ciało. Naturalnie nie jest ono bez znaczenia, Jan Paweł II zwracał jednak uwagę, że człowiek bez duszy nie istnieje – przypomina Norbert Szczepański, dyrektor Centrum Myśli Jana Pawła II.

– Technologia 3D stwarza pozory, że obraz, z którym obcujemy, jest realny. Karol Wojtyła niczego nie udawał. Nadszedł czas, aby dostrzec w nim głębie, nie tylko jednowymiarowy obraz z fotografii. Aby tak się stało, najpierw tej głębi musimy poszukać w sobie. Dlatego droga, jaka wiedzie od „Wojtyły 3D” do „Masz duszę” jest drogą w obie strony – wyjaśnia Michał Łuczewski z Centrum Myśli Jana Pawła II.

Kampania społeczna

Kampania społeczna pod nazwą „System operacyjny dusza” oprze się na zestawieniu duszy z systemem operacyjnym niezbędnym do pracy komputera. Laptop, wykonany z milionów drobnych elementów, jest jak ciało człowieka, złożone z miliona komórek. Niestety, bez systemu operacyjnego komputer nie jest w stanie wykonać żadnej czynności, tak samo ciało bez duszy, napędzane wyłącznie siłą mięśni, nie może istnieć. Jeśli komputer ma zainstalowany słaby system operacyjny, staje się łatwym celem dla wirusów czy hakerów. Podobnie ciało staje się nieodporne na złe działania, gdy dusza schodzi na dalszy plan.

Od połowy marca na ekranach w komunikacji miejskiej, w internecie, na plakatach w mieście pojawił się wizerunek ludzi sukcesu, mężczyzny i kobiety. Wyglądają jak z ekranu komputera, w którym system operacyjny nie działa jak należy – postaci są niewyraźne, rozmyte. Pod plakatem znalazł się podpis „Zawiesił ci się system wartości?”. Jeśli tak, wystarczy ściągnąć system operacyjny dusza.

Centralnym elementem kampanii jest strona internetowa SoulOS.pl przygotowana w technologii 3D. Na portalu pojawi się wtyczka do ściągnięcia, której zadaniem będzie rozpoznanie środowiska, w jakim aktualnie przebywa użytkownik komputera, a także podsuwanie mu złotych myśli – będą nimi cytaty z homilii, listów i wypowiedzi Jana Pawła II.

– Po zalogowaniu na Facebooka pojawią się hasła mówiące o tym, że przyjaźń nie jest możliwa na odległość, po wejściu do systemu aukcyjnego dowiemy się, że wartość człowieka nie jest oparta na posiadaniu. Wiadomości te pojawią się w formie czatu, jakby ktoś do nas pisał. Hasła będą przystępne i zrozumiałe, czasem zabawne, czasem ironiczne, z pewnością zwięzłe, takie jak wpisy na czacie – zdradza Maciej Nowicki, dyrektor kreatywny agencji Hypermedia Isobar.

– Wyobraźmy sobie homilię, która trwa nie pół godziny, ale cały dzień, nawet tydzień lub miesiąc, za każdym razem gdy siadamy do komputera. Tak, w wielkim skrócie, można podsumować działanie system. Papież nie tyle jest w nim na wyciągnięcie ręki, ile jest stale obecny, czuwając przy nas w pełnym pokus świecie internetu. Podpowiada, doradza, komentuje – mówi Szczepański.

Dusza nie kojarzy się z niczym materialnym, zwłaszcza nie kojarzy się z technologią czy informatyką. – Zestawienie obu rzeczywistości w pracy nad kampanią było sporym wyzwaniem, ufam jednak, że efekt zaciekawi wszystkich – kontynuuje Nowicki.

Badania

Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) na zlecenie Centrum Myśli Jana Pawła II ponowiło wobec respondentom zadawane już w przeszłości pytanie o to, czy wierzą w to, że człowiek ma nieśmiertelną duszę. Wyniki pokazują, że w latach 1996-2013 około trzy czwarte Polaków (74 proc. w 2013 roku) podziela taką wiarę, w tym co trzeci z nich (37 proc. w 2013 roku) w zdecydowany sposób.

Częściej wierzą w to, że człowiek ma nieśmiertelną duszę kobiety niż mężczyźni (78 proc. wobec 70 proc.), a także osoby o poglądach prawicowych (83 proc.) niż lewicowych (60 proc.). Wydaje się jednak, że to pochodna najsilniej obserwowanego związku – że wiara w nieśmiertelną duszę najsilniej związana jest po prostu z przywiązaniem do wiary religijnej, zazwyczaj katolickiej – przejawianej zarówno deklaracjami wiary (92 proc. w gronie głęboko wierzących), jak i udziałem w praktykach religijnych (87 proc. w gronie praktykujących częściej niż raz w tygodniu).

Pozostałe wydarzenia

Prace nad kampanią stały się okazją, aby wspomóc nauczycieli liceów w pielęgnowaniu pamięci o Janie Pawle II wśród swoich uczniów. Nauczanie papieża zostało w atrakcyjny sposób streszczone w konspektach edukacyjnych, które 26 marca trafią do warszawskich liceów i będą dostępne za pośrednictwem strony CMJPII. Konspekty zachęcają nauczycieli, aby przeprowadzili trzy zajęcia, bawiąc się w analizę papieskiego tekstu na temat duszy i ciała czy układając dialog między Wojtyłą a filozofem. Nauczyciele do wykorzystania będą mieli także krzyżówki czy quizy, w których Wojtyła jest przedstawiony jako osoba grająca w siatkówkę albo rozpoczynająca górską wyprawę.

Kolejnym elementem projektu „Wojtyła 3D. Masz duszę” będzie wystawa, zaprezentowana między 25 marca a 3 kwietnia na balkonach wzdłuż ulicy Foksal. Duże zdjęcia, ukazujące Karola Wojtyłę jako duchownego, miłośnika sportu i filozofa, ułożą się w widoczny z dużej odległości napis „JP2”.

W rocznicę 2 kwietnia na placu Piłsudskiego odbędzie się od godz. 21.00 uroczyste czuwanie. W jego trakcie znane osoby – aktor, naukowiec i sportowiec, m.in. prof. Bogdan Chazan – opowiedzą o tym, w jaki sposób rozumieją relacje między duchem a ciałem. Czuwanie poprowadzi ks. Bogdan Bartold, natomiast za oprawę muzyczną będzie odpowiadał Chór Centrum Myśli Jana Pawła II. O godz. 21.37 usłyszymy ze sceny utwór „Cisza”, a tuż po nim kard. Kazimierz Nycz udzieli uroczystego błogosławieństwa zgromadzonym na placu.

Na placu przed czuwaniem pojawią się mimowie, którzy odegrają etiudę „Ruch zaczyna się w duszy”. W ten nietypowy sposób warszawiacy będą zachęcani do wzięcia udziału w wieczornych uroczystościach. – Od około 18.00 na placu będą wyświetlane filmy z udziałem ludzi, którzy znali Jana Pawła II. Tradycją czuwania jest także zbiórka, która wspiera Fundację „Żyć z Chorobą Parkinsona”. Tym razem, podobnie jak roku temu, na placu Piłsudskiego będą sprzedawane nie znicze, lecz żółte i białe tulipany, symbol świętości – opowiada Zofia Borkowska, dyrygent Chóru Centrum Myśli Jana Pawła II.

Zaplecze projektu

Organizator: Centrum Myśli Jana Pawła II. Partnerzy: Hypermedia Isobar, Fundacja „Żyć z Chorobą Parkinsona”, Fundacja Banku Zachodniego WBK, Harcerska Grupa Ratownicza, ZTM, Tramwaje Warszawskie, Zarząd Oczyszczania Miasta. Patroni medialni: Radio Plus, „Gość Niedzielny”, Opoka, KAI, Wiara.pl, Foksal Eleven. Patroni honorowi: kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, abp Henryk Hoser, metropolita warszawsko-praski.

Adrian Sinkowski, rzecznik prasowy CMJPII