18 marca 1921 roku Polacy podpisali z sowiecką Rosją Traktat Ryski.  Ostatecznie w wyniku rokowań granice II Rzeczypospolitej na wschodzie kończyły się niemal w granicach drugiego zaboru.

 
Zdzisław J. Winnicki: Czym był Traktat Ryski?
 
całość na portalu KRESY24.pl

"Traktat Ryski jest obecnie niemal całkowicie zapomniany, a przecież był jednym z kanonów polskiej polityki zagranicznej międzywojnia i jednocześnie prawno – międzynarodową gwarancją polskiej granicy wschodniej. Zanim doszło do zawarcia Traktatu, Wielka Wojna – I Wojna Światowa doprowadziła do końca „starej epoki”. Traktat nie jest jednak zapomniany przez współczesne historyczne i politologiczne piśmiennictwo białoruskie. Oceny tego dokumentu w piśmiennictwie polskim i białoruskim są całkowicie rozbieżne. Strona białoruska bowiem uważa Traktat za pozbawiony mocy prawnej akt, którym – bez udziału „Białorusi” nawet w formie BSSR – dokonano „rozbioru Białorusi” między Polskę i Sowiety (podobnie, traktuje się znacznie późniejszy „akt okrojenia Białorusi” z 1944 roku, w wyniku którego „Stalin podarował Polsce 17 powiatów obwodu Białostockiego i 3 powiaty obwodu Brzeskiego”. Piszemy o tym w dalszej części szkicu.

 

Ostateczny tekst „Ryskiego Traktatu Pokojowego” podpisano w dzień po uchwaleniu przez polskie Zgromadzenie Narodowe (połączone izby Sejmu i Senatu RP) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W dniu 18 marca 1921 roku w łotewskiej Rydze na uroczystym posiedzeniu plenarnym trzech delegacji (polskiej, rosyjsko-bolszewickiej i ukraińsko-bolszewickiej) o godz. 20.30 Dąbski (strona polska) i Joffe (strona bolszewicka) kolejno odczytali tekst Traktatu, którego trzy autentyczne wersje językowe (polską, rosyjską i ukraińską) podpisali i opieczętowali. Potem nastąpił, jak opisują pamiętniki, bardzo przyjemny raut, na którym wszyscy rozmawiali po polsku, gdyż niektórzy z delegatów polskich nie znali języka rosyjskiego.

W niecały miesiąc później, 15 kwietnia 1921 roku Sejm RP zatwierdził specjalną ustawą ustalenia traktatowe wzywając (upoważniając) Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego do ratyfikacji dokumentu w imieniu Państwa Polskiego. Następnego dnia, za kontrasygnatą ministra spraw zagranicznych, Naczelnik Państwa traktat ratyfikował".

wbw/polskie radio/kresy24.pl/fronda.pl

Poniżej bardzo ciekawy wykładp prof. Andrzeja Nowaka dotyczący relacji między II Rzeczpospolitą a sowiecką Rosją.