Niemiecki koncern Telekom powołał zespół ekspertów - muzyków, informatyków i muzykologów - w celu gruntownego przeanalizowania stylu Ludwiga van Beethovena. Następnie stworzono algorytm, który dopisał brakującą część X Symfonii. Genialny niemiecki kompozytor nigdy nie dokończył tego dzieła.

Wcześniej komputerom udało się już dokończyć dzieła Gustava Mahlera i Franza Schuberta.

Teraz przyszła kolej na Ludwiga van Beethovena. Kompozytor zmarł w 1827 roku. Pozostawił po sobie ogromne bogactwo utworów. X Symfonii jednak nie dokończył. Przez lata dysponowano jedynie szkicami i urywkami tego dzieła.

Ponadto w ostatnich latach swojego życia Beethoven musiał zmierzyć się z zabójczą, wydawałoby się, dla kompozytora dolegliwością - postępującą utratą słuchu.

Nawet jednak po całkowitej utracie słuchu genialny kompozytor tworzył kolejne wielkie dzieła: m. in. Missa Solemnis, IX Symfonię oraz ostatnie sonaty i kwartety.

W celu dokończenia X Symfonii zespół ekspertów stworzył sztuczną inteligencję. Bazę dla niej stanowiły notatki i szkice Beethovena oraz partytury współczesnych mu twórców.

- Trzeba sobie wyobrazić, że Beethoven robił notatki w chwili, gdy wpadały mu do głowy nowe pomysły. Czasem jako słowa pisane, czasem jako nuty – powiedział Matthias Röder, dyrektor Instytutu Karajana w Salzburgu.

-Na podstawie tego materiału kierownik projektu i jego zespół przyjęli założenie: Jak rozwinąłby określone fragmenty - objaśniał dalej Röder.

Sztuczna inteligencja otrzymała więc do analizy symfonie, sonaty fortepianowe i kwartety smyczkowe autorstwa Beethovena.

- Sztuczna inteligencja umożliwia nam przewidzenie dalszego przebiegu frazy w 20, a nawet 100 różnych wersjach. I to jest nieskończenie fascynujące, bo jeśli algorytmicznie jest to zrobione bardzo dobrze, każda próba jest prawdopodobna - mówił z kolei prof. Robert Levin z Uniwersytetu Harvarda.

-Chcieliśmy lepiej zrozumieć, na jakim etapie jest technika w kwestii generowania muzyki. I próbowaliśmy sprawdzić granice. W końcu wykorzystaliśmy Natural Language Processing; dziedzinę nauki zajmującą się przetwarzaniem języka naturalnego przez komputer - dodał Ahmed Elgammal, który jest twórcą projektu "Beethoven AI".

Dokończona przez komputer X Symfonia została wczoraj po raz pierwszy wykonana podczas Festiwalu Beethovenowskiego w niemieckim Bonn, miejscu urodzenia kompozytora.

Ludwig van Beethoven to jeden z najwybitniejszych kompozytorów w historii muzyki.

"Bach jest jak astronom, odkrywający najbardziej fantastyczne galaktyki. Beethoven swoją muzyką rzuca wyzwanie całemu światu. Ja z kolei staram się jedynie przedstawić to, co czuje człowiek" - miał powiedzieć o Beethovenie Fryderyk Chopin.

Sam Beethoven uważał przy tym za niedościgniony wzór innego wielkiego kompozytora Georga Friedricha Händla.

jkg/dw