1.Jak poinformował szef gabinetu prezydenta Andrzeja Dudy, minister Krzysztof Szczerski, komisja spraw zagranicznych Izby Reprezentantów przyjęła rezolucję przygotowaną przez przedstawicieli zarówno Demokratów jak i Republikanów o poparciu dla inicjatywy Tójmorza.

To ponadpartyjne poparcie w Konkresie ma niesłychanie ważne znaczenie, ponieważ jest dowodem na to, że niezależnie od rozstrzygnięć wyborczych w USA, inicjatywa Trójmorza będzie wspierana przez to mocarstwo.

W jednym z pierwszych posiedzeń tego gremium w Warszawie, wziął udział prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump, który przebywał w naszym kraju na zaproszenie prezydenta Andrzeja Dudy.

2. Przypomnijmy, że idea Trójmorza, to inicjatywa gospodarczo - społeczna 12 państw Europy, członków Unii Europejskiej, położonych w pobliżu mórz Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyckiego w skład której ostatecznie weszły: Litwa, Łotwa, Estonia, Polska, Czechy, Słowacja, Austria, Węgry, Słowenia, Chorwacja, Rumunia i Bułgaria.

Te 12 krajów członków UE, to terytorium 1210 tysięcy km2 (27% powierzchni całej UE), zamieszkałe przez 112 mln ludności (22% populacji całej UE), z PKB w wysokości 1,6 bln euro (10% PKB UE).

Pierwszy szczyt tej grupy odbył się w Dubrowniku (Chorwacja) w sierpniu 2016 roku, a jego inicjatorami byli prezydent Chorwacji Kolinda Grabar-Kitarowic i prezydent Polski Andrzej Duda.

Właśnie w Dubrowniku przyjęto deklarację, w której wskazano cele współpracy w dziedzinie energetyki gazowej, transportu (Via Carpatia), komunikacji cyfrowej oraz gospodarki i wyrażono przekonanie, że Europa Środkowa i Wschodnia staną się bardziej bezpieczne i bardziej konkurencyjne oraz przyczynią się tym samym do wzmocnienia Unii Europejskiej, jako całości.

3. Przy tej okazji należy zwrócić uwagę, że w negocjacjach budżetowych w Brukseli dotyczących Perspektywy Finansowej na lata 2021-2027 państwa tworzące Trójmorze uzyskały 376 mld euro czyli 36% wszystkich środków przewidzianych dla UE-27.

Ponieważ środki z budżetu UE wymagają tzw. wkładów własnych sięgających często aż 50% kosztów przedsięwzięć inwestycyjnych, można zakładać, że państwa Trójmorza przez najbliższe 7 lat wydadzą około 800 mld euro na różnego rodzaju przedsięwzięcia o charakterze rozwojowym.

Zapewne większość z nich zostanie przeznaczona na infrastrukturę drogową, kolejową, morską, energetyczną, także do gospodarki cyfrowej i trzeba przy tej okazji wyrazić nadzieję, że inwestycje te zostaną skoordynowane w ramach Trójmorza.

Wreszcie więc za pieniądze pochodzące z budżetu UE, będzie budowana infrastruktura nie tylko z Zachodu na Wschód jak było do tej pory ale także z Północy na Południe, na co oczekują wszystkie kraje położone wzdłuż tej osi.

4. Przypomnijmy także, że na początku września podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu, Prezes Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) Beata Daszyńska- Muzyczka poinformowała, że już w następnym tygodniu podpisane zostaną akty notarialne z nowymi udziałowcami Funduszu Trójmorza, to jest Łotwą i Estonią, a z kolejnymi 5. krajami trwają rozmowy uzgodnieniowe.

Fundusz powstał w poprzednim roku, a akt założycielski podpisały w Luksemburgu dwa kraje: w imieniu Polski wspomniany wyżej BGK, a w imieniu Rumunii Exim Bank.

Udziałowcami Funduszu w najbliższym czasie mają zostać Europejski bank Inwestycyjny (EBI), Bank Światowy, amerykańska instytucja rozwoju International Development Finance Corporation (IDFC), a także inwestorzy prywatni.

Amerykanie na razie zaproponowali swój udział w Funduszu kwotą 1 mld USD ale jeżeli tę inicjatywę będzie wspierał także amerykański Kongres to należy się spodziewać, że w następnym budżecie USA, mogą pojawić się większe kwoty na ten cel.


Zbigniew Kuźmiuk