Zakrzepica czyli żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (zakrzepowe zapalenie żył głębokich) zazwyczaj zajmuje żyły podudzia (łydki), znacznie rzadziej - uda czy miednicy. Sporadycznie zapalenie żył rozwija się w innym fragmencie układu żylnego. Samo powstanie zakrzepu nie jest niebezpieczne dla życia. Ale oderwanie się go od ściany żyły (zwłaszcza, gdy jest duży) może spowodować zator tętnicy płucnej i śmierć w ciągu kilku sekund. Dlatego właśnie nie wolno lekceważyć zakrzepicy.

ierwszym jest gwałtowny ból w łydce, który tłumaczymy skurczem mięśni. Ale w odróżnieniu od zwykłego skurczu ból nie tylko nie ustępuje, ale nasila się przy zginaniu stopy i naciskaniu na podeszwę. To utrudnia chodzenie, stanie, wykonanie najmniejszego ruchu.

Bólowi zwykle towarzyszy obrzęk. Opuchlizna pojawia się najczęściej w okolicy kostki, czasem na całym podudziu lub udzie, ale zawsze poniżej zakrzepu. Skóra jest ciepła i zaczerwieniona - to skutek stanu zapalnego naczynia i zwiększonego przepływu krwi w naczyniach włosowatych.

Czasem pojawia się stan podgorączkowy, ale gorączka może także dochodzić nawet do 40 st. C i być jedynym objawem choroby. Niektórzy chorzy skarżą się na przyspieszoną czynność serca (tachykardia).

Nie powinniśmy bagatelizować żadnego z objawów. Niestety, nie przychodzi nam do głowy, by biec do lekarza z powodu obrzęku czy uczucia dyskomfortu w nodze. Lekceważymy nawet, jak pobolewa czy jest napięta. Dlatego do lekarza najczęściej zgłaszają się osoby z zaawansowaną chorobą.

Jednak zakrzepica (np. naczyń w obrębie miednicy) może przebiegać bezobjawowo. I dowiadujemy się o niej przez przypadek albo w wyniku powikłań. Do najczęstszych należy tzw. zespół pozakrzepowy, który rozwija się na skutek znacznego uszkodzenia zastawek układu żylnego. Może on być następstwem zarówno bezobjawowego, jak objawowego, leczonego i nieleczonego zapalenia żył głębokich podudzia. Cienka, napięta, połyskliwa skóra z brunatnymi przebarwieniami na podudziu to typowe symptomy. Czasem na nodze powstają trudno gojące owrzodzenia, które mają tendencję do nawrotów. Mogą się one pojawić nawet po kilku latach od ustąpienia choroby.

Leczenie

Wspomaganie prawidłowego przepływu krwi przez wczesne mobilizowanie pacjentów do aktywności. Tylko w pierwszym dniu po rozpoznaniu zakrzepicy żył głębokich, kiedy rozpoczyna się leczenie farmakologiczne, może być wskazane leżenie w łóżku, z kończyną uniesioną i podpartą na całej długości, aby nigdzie nie dochodziło do ucisku i zamknięcia żył. Gdy tylko ustąpią dolegliwości bólowe, na tyle że pacjent może się poruszać, zachęca się do chodzenia. Dodatkowo stosuje się opatrunki uciskowe, które nie pozwalają na ponowne „zaleganie krwi” w kończynach dolnych.

Leczenie przeciwkrzepliwe („rozrzedzające” krew) – leczenie farmakologiczne, które hamuje powiększanie się istniejących tworzenie nowych zakrzepów. Zabezpiecza ono pacjenta przed groźną dla życia postacią choroby, czyli zatorowością płucną.

W niektórych przypadkach leczenie trombolityczne, czyli farmakologiczne rozpuszczenie istniejącego zakrzepu; trombektomia żylna, czyli chirurgiczne lub przezskórne usunięcie zakrzepu i/lub ewentualne wszczepienie filtru do żyły głównej dolnej (techniki obecnie rzadko stosowane).