Czym są hemoroidy?

Hemoroidy to powiększone, obrzęknięte żyły w obrębie odbytu i odbytnicy. Mogą być wewnętrzne (często krwawią, zwykle nie towarzyszy im ból), zewnętrzne (częściej bolą i swędzą) oraz wypadnięte (guzek uwypukla się na zewnątrz). Czasem dochodzi do zakrzepu w guzku zewnętrznym (nagły, silny ból i pojawienie się sinawego guzka).

Objawy hemoroidów to m.in. jasnoczerwona krew na papierze toaletowym, świąd i podrażnienie okolicy odbytu, ból (zwłaszcza przy siedzeniu), wyczuwalne guzki. Głównymi czynnikami sprzyjającymi rozwojowi choroby są przewlekłe zaparcia lub biegunki, parcie podczas defekacji, siedzący tryb życia, dieta uboga w błonnik, ciąża, otyłość, długie przesiadywanie w toalecie czy dźwiganie ciężarów.

Hemoroidy są częstą przypadłością dotykającą obu płci. Stan większości łagodnych postaci poprawia się po zmianie nawyków i leczeniu miejscowym, jednak utrwalone lub nawracające dolegliwości wymagają rozważenia leczenia zabiegowego. Na konsultację u proktologa i badania diagnostyczne można umówić się tutaj: https://doctorpro.pl/wroclaw/services/proctology.

Diagnostyka i zachowawcze leczenie hemoroidów

Rozpoznanie opiera się na wywiadzie i badaniu fizykalnym. W gabinecie wykonuje się badanie per rectum, anoskopię oraz rektoskopię, aby ocenić lokalizację i stopień zaawansowania zmian oraz wykluczyć inne przyczyny krwawienia. Klasyfikacja (I–IV stopień) dotyczy przede wszystkim hemoroidów wewnętrznych i określa zakres wypadania.

Przy łagodnych i wczesnych stadiach leczenie zaczyna się od metod zachowawczych, których celem jest zmiękczenie stolca i ograniczenie parcia. Zachowawcze metody leczenia hemoroidów:

  • zwiększenie podaży błonnika w diecie (owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste) lub suplementów błonnika;
  • odpowiednie nawodnienie w ciągu dnia;
  • unikanie parcia i długiego siedzenia w toalecie, reagowanie na naturalną potrzebę;
  • krótkie nasiadówki w ciepłej wodzie 10-20 minut na dobę;
  • leki miejscowe na świąd i ból;
  • krótkotrwałe środki przeczyszczające przy zaparciu.

Po tej fazie zwykle dochodzi do złagodzenia objawów w ciągu jednego lub dwóch tygodni. Jeżeli dolegliwości utrzymują się, nawracają lub występuje krwawienie mimo leczenia zachowawczego, lekarz proponuje metody małoinwazyjne dobrane do stopnia zaawansowania.

Małoinwazyjne metody usuwania hemoroidów

Zabiegi małoinwazyjne wykonuje się najczęściej w trybie ambulatoryjnym. Pozwalają szybko wrócić do codziennych aktywności i w wielu przypadkach zastępują leczenie operacyjne. Wybór techniki zależy od stopnia (I–III), lokalizacji i nasilenia objawów. Decyzję o zabiegu podejmuje proktolog po badaniu.

Laserowe leczenie hemoroidów

Laserowe usuwanie hemoroidów polega na dostarczeniu energii do guzka, co prowadzi do obkurczenia splotu, zamknięcia naczyń i zmniejszenia objawów. Zabieg wiąże się z brakiem nacięć, mniejszym bólem i z krótszą rekonwalescencją niż przy klasycznej operacji. Laser rozważa się najczęściej przy objawowych hemoroidach II–III stopnia, zwłaszcza po niepowodzeniu leczenia zachowawczego. O zakresie i przygotowaniu (w tym diecie, oczyszczeniu jelita i miejscowym znieczuleniu) decyduje lekarz wykonujący zabieg.

Gumkowanie hemoroidów

Podwiązanie gumowymi pierścieniami (metoda Barrona) to najczęściej stosowana metoda w hemoroidach I–II (czasem w wybranych III). Gumkowanie hemoroidów jest uznawane za bezpieczne. Procedura polega na założeniu pierścienia na podstawę guzka, co odcina dopływ krwi. Guzek martwieje i odpada po kilku dniach. Zabieg wykonuje się w gabinecie, najczęściej bez znieczulenia ogólnego. Rekonwalescencja jest krótka, a ból stosunkowo niewielki.

Metody Barrona nie stosuje się w przypadku hemoroidów zewnętrznych i przy ostrych powikłaniach (np. zakrzepicy guzka). Decyzję o kwalifikacji podejmuje lekarz po anoskopii.

Skleroterapia hemoroidów

Skleroterapia polega na wstrzyknięciu do guzka roztworu sklerotyzującego, co wywołuje włóknienie ścian i zamknięcie naczynia – guzek stopniowo się zmniejsza. Stosuje się ją głównie w hemoroidach I–II stopnia, zwłaszcza gdy guzki są zbyt małe do gumkowania lub jako uzupełnienie innych metod.

Zabieg trwa kilkanaście minut, zwykle nie wymaga znieczulenia ogólnego. Małoinwazyjny charakter procedury pozwala szybko wrócić do normalnej aktywności. W czasie rekonwalescencji możliwe są przemijające dolegliwości bólowe lub dyskomfort.

Sposób leczenia hemoroidów zawsze dobiera lekarz po konsultacji. W przypadku odczuwania niepokojących objawów wskazana jest konsultacja z proktologiem, który po badaniu poda zindywidualizowane zalecenia, dopasowane do konkretnej sytuacji i stanu zdrowia pacjenta.