1.W ostatni poniedziałek przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen poinformowała, że w ramach kolejnej transzy pożyczki SURE w wysokości 13 mld euro, wsparcie uzyskało 6 krajów, w tym Polska, na kwotę 1,4 mld euro.

To już 3 transza dla naszego kraju w poprzednim roku otrzymaliśmy 1 mld euro, w lutym tego roku 4,3 mld euro i teraz w marcu kolejne 1,4 mld euro, co oznacza, że łącznie jest już ponad 50% przyznanej nam sumy.

Polska jest trzecim beneficjentem funduszu SURE, łącznie mamy otrzymać z niego kwotę 11, 2 mld euro, więcej uzyskają tylko bardzo mocno dotknięte skutkami pandemii koronawirusa: Włochy- 27,4 mld euro i Hiszpania -21,3 mld euro.

2. Przypomnijmy, że na początku kwietnia poprzedniego roku KE zapowiedziała wprowadzenie nowego instrumentu służącego ochronie miejsc pracy i osób pracujących we wszystkich krajach członkowskich o wartości do 100 mld euro (SURE) i są to środki, które Komisja pożycza na rynku finansowym na korzystnych warunkach, korzystając ze swojego wysokiego ratingu (AAA).

Środki służą współfinansowaniu różnych form zmniejszonego czasu pracy dla pracowników, wprowadzanego przez przedsiębiorców, którzy zmagają się z trudnościami gospodarczymi na skutek pandemii koronawirusa w zainteresowanych tą formą pomocy krajach UE.

Pieniądze są sukcesywnie pożyczane przez KE, wcześniej państwa członkowskie nimi zainteresowane, udzieliły stosownej gwarancji w minimalnej wysokości do 25% pożyczanej kwoty (takich gwarancji udzieliło17 krajów beneficjentów).  

Tak przy okazji to kolejna już forma gwarantowania przez kraje członkowskie UE wspólnie zaciąganych zobowiązań, te wcześniejsze to między innymi gwarancje dotyczące kapitałów w Europejskim Banku Inwestycyjnym, czy też gwarancje w ramach Europejskiego Mechanizmu Stabilizacji (te dotyczą tylko krajów należących do strefy euro).

3. Środki z SURE podzielono pomiędzy 16 krajów, które o takie wsparcie poprosiły i mimo tego, że głównym kryterium tego podziału był poziom spadku PKB i wzrost bezrobocia spowodowany pandemią koronawirusa, Polska została trzecim beneficjentem programu SURE.

Najwięcej środków otrzymały Włochy-27,4 mld euro, na drugim miejscu znalazła się Hiszpania 21,3 mld euro, na trzecim Polska z kwotą 11,2 mld euro, na czwartym Belgia z kwotą 7,8 mld euro, na piątym miejscu Portugalia z kwotą 5,9 mld euro, na szóstym Rumunia z kwotą 4,1 mld euro.

Pozostałe 10 krajów otrzyma już kwoty mniejsze: Grecja -2,7 mld euro, Czechy -2 mld euro, Słowenia-1,1 mld euro, Chorwacja-1 mld euro, Słowacja- 631 mln euro, Litwa-602 mln euro, Bułgaria-511 mln euro, Cypr 479 mln euro, Malta-244 mln euro i Łotwa-193 mln euro.

W lutym do programu dołączyły jeszcze Węgry (przyznano temu krajowi kwotę ponad 300 mln euro), pozostałe kraje nie były nim zainteresowane ze względu na poziom ich ratingu AAA (a więc taki sam jak Komisja Europejska), nie uczestniczą w nim choćby takie kraje jak: Niemcy, Francja, Holandia, Austria, Luksemburg, czy kraje skandynawskie.

4. Przypomnijmy także, że polski rząd zaproponował przedsiębiorcom już wiosną poprzedniego roku aż 4 instrumenty wsparcia związane z zatrudnieniem: zwolnienie ze składek ZUS na 3 miesiące, świadczenia postojowe, dofinansowania do wynagrodzeń pracowników, oraz umarzalne pożyczki w wysokości 5 tys. zł.

Według danych ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii od początku pandemii Covid19 w marcu 2019 roku do końca grudnia 2020 roku z kolejnych Tarcz Antykryzysowych i Tarczy Finansowej przeznaczono dla przedsiębiorców kwotę już ponad 200 mld zł w tym 33% środków otrzymały przedsiębiorstwa związane z handlem, 24% przedsiębiorstwa z branży przemysłowej i 15% przedsiębiorstwa z branży budowlanej.

Między innymi Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚW) wypłacił 6,8 mld zł na 1,7 mln miejsc pracy objętych przestojem ekonomicznym i obniżonym wymiarem czasu pracy, ten sam fundusz przeznaczył 5,1 mld zł na ochronę 1,2 mln miejsc pracy.

Z kolei urzędy pracy wypłaciły blisko 2 mln przedsiębiorców 9,3 mld zł w postaci umarzalnych pożyczek w wysokości 5 tys. zł, ponadto 1,4 mln pracowników otrzymało pomoc w ramach dofinansowania części kosztów ich wynagrodzenia w łącznej wysokości 4,5 mld zł, wreszcie 0,3 mln zatrudnionych otrzymało dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w wysokości 1,7 mld zł.

Wszystkie te formy wsparcia związane z zatrudnieniem, mogą być refinansowane ze środków funduszu SURE, bowiem ten program służy pokryciu zwiększonych wydatków publicznych poniesionych po 1 lutego 2020 i skierowanych do przedsiębiorców i pracowników w ramach krajowych mechanizmów przeciwdziałania wzrostowi bezrobocia w związku ze skutkami Covid19.

 

Zbigniew Kuźmiuk