Nazwa warzywa wywodzi się od greckiego słowa „asparagus” - co znaczy „młody pęd”. Z terenu Włoch szparagi wyruszyły na podbój Europy, do Francji dotarły w XV wieku, następnie dotarły do Anglii, Niemiec, Hiszpanii i Belgii. W Polsce szparagi pojawiły się w XVIII wieku. Zbiory szparagów odbywają się od połowy maja do połowy czerwca. Dojrzałe szparagi osiągają do 20 cm długości i 1 cm średnicy. Obecnie uprawy szparaga możemy znaleźć na całym świecie, zaś największymi producentami są Chiny, Peru i Niemcy. Szparagi wykorzystywane są w kuchni, ale niektóre gatunki są również roślinami ozdobnymi.
W sklepach znajdziemy szparagi zielone, białe oraz fioletowe. To pędy rośliny tego samego gatunku, ale w różny sposób uprawianej.
Szparagi zielone są najcieńsze, a ich smak jest najbardziej wyrazisty. Są na tyle miękkie, że nie wymagają obierania przed gotowaniem, co przekłada się również na ich właściwości - już w szkole podstawowej dowiadujemy się przecież, że to właśnie pod skórką znajduje się większość zawartych w warzywach i owocach witamin. Zielone szparagi są bogatym źródłem potasu, magnezu, fosforu oraz wapnia.
Białe szparagi zawdzięczają swój kolor temu, iż rosną pod ziemią (w przeciwieństwie do tych zielonych, które mają kontakt z promieniami słonecznymi, więc wytwarzają odpowiedni barwnik). Ich smak jest łagodniejszy od tego charakterystycznego dla zielonych. Są również grubsze i twardsze - trzeba je przed gotowaniem obrać.
Fioletowe szparagi są stosunkowo nieznane i niepopularne. Trudno się je uprawia i zbiera, gdyż fioletowy kolor szparagi mają tylko przez bardzo krótki czas zanim staną się zielone (to pewnego rodzaju stadium przejściowe).
Szparagi są warzywem niskokalorycznym - 100 gramów tego warzywa dostarcza jedynie 20 kalorii. Poza tym, mają niski indeks glikemiczny, mało przyswajalnych węglowodanów oraz sporo błonnika. Tym samym mogą być włączone do redukcyjnej diety różnego typu - do takiej, która bazuje na limicie kalorii, do diety niskoglikemicznej (Montignaca), niskowęglowodanowej, proteinowej (II faza i dalej) etc.
Szparagi - właściwości
Szparagi są bogatym źródłem:
- kwasu foliowego (dzięki czemu opóźniają procesy starzenia i umożliwiają regenerację uszkodzonych komórek)
- witaminy K
- witamin B1 i B2
- witaminy A i E (a więc mają pozytywny wpływ na stan włosów, skóry i paznokci)
- witaminy C (wzmacniają odporność organizmu)
- asparaginy (regulują więc gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu i wspomagają pracę nerek)
- żelaza
- manganu
- potasu (usuwają nadmiar wody z organizmu)
- błonnika (zapobiegają zaparciom, a więc zmniejszają ryzyko zachorowania na raka dolnych odcinków układu pokarmowego)
Kto nie powinien jeść szparagów?
Szparagi zawierają dużo puryn, które mogą powodować gromadzenie się kwasu moczowego w organizmie, w związku z tym nie powinny ich spożywać osoby cierpiące na dnę moczanową i kamienie nerkowe. U osób z nieregularną perystaltyką jelit szparagi mogą powodować wzdęcia.
Czy kobieta w ciąży może jest szparagi?
Szparagi są bogatym źródłem kwasu foliowego, który minimalizuje ryzyko wystąpienia wad wrodzonych u dziecka, np. rozszczepu kręgosłupa. Ponadto szparagi świetnie zaspokajają większe zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne w czasie ciąży.
Szparagi a karmienie piersią
Kobiety karmiące piersią bez obaw mogą spożywać szparagi. Specjaliści z Instytutu Matki i Dziecka twierdzą, że za pomocą szparagów można uzupełniać niedobory wapnia - pierwiastka niezbędnego dla rozwijającego się dziecka.
Szparagi jako afrodyzjak
Zawarty w szparagach kwas foliowy reguluje poziom histaminy we krwi - neuroprzekaźnika intensyfikującego orgazm. Ponadto szparagi zawierają fitoestrogeny, które w organizmie kobiety działają podobnie do estrogenu - hormonu odpowiadającego za popęd płciowy. Ilość fitoestrogenów w szparagach nie jest na tyle duża, by musiały wyeliminować je z diety kobiety w ciąży i karmiące.
Dlaczego po spożyciu szparagów mocz ma nieprzyjemny zapach?
Podczas rozkładu asparaginy i S-metylmetioniny w moczu powstaje mieszania sześciu pochodnych alkilowych, które zawierają siarkę, tj: metanotiol, dimetylosulfid, dimetylodisulfid, dimetylosulfotlenek, dimetylosulfon i bis-(metyltio)metan. Wszystkie z nich mają charakterystyczne, odrażające zapachy. Większość z nas wydziela ten nieprzyjemny zapach, ale tylko kilkadziesiąt procent jest w stanie go wyczuć.
Przepisy na szparagi!
Szparagi w szynce parmeńskiej
Składniki:
-
8 szparagów (u mnie zielone)
-
8 plastrów szynki parmeńskiej
-
sól
-
1 łyżka masła
Sposób przyrządzenia:
Szparagi myjemy i łamiemy zdrewniałe końce. Jeśli nie wiecie gdzie sprawa jest prosta. Powyginajcie lekko szparaga a on złamie się w odpowiednim miejscu. W dość wysokim i najlepiej wąskim garnku gotujemy osoloną wodę, szparagi wrzucamy na 2 minuty, odcedzamy, hartujemy zimną wodą (dzięki czemu nie stracą zielonego intensywnego koloru. Następnie szparagi zawijamy w szynkę, formę do zapiekania smarujemy masłem i na 8 minut wkładamy je do piekarnika nagrzanego do 200 stopni. I gotowe!
Szparagi białe zapiekane pod serową kołderką z pomidorem
Składniki:
-
2 pęczki szparagów (użyłam białych, ale mogą być zielone)
-
150 gramów serka twarogowego naturalnego typu almette
-
50 ml mleka
-
1 jajko
-
60 – 80 gramów startego parmezanu
-
1-2 ząbki czosnku
-
2 łyżki posiekanej natki pietruszki lub lubczyku
-
1 pomidor pokrojony w półplasterki lub plasterki
-
sól
-
pieprz czarny
-
do posypania po upieczeniu: szczypiorek lub natka pietruszki
Sposób przygotowania:
Ze szparagów odłamać zdrewniałe końce i obrać. W przypadku zielonych szparagów nie ma konieczności obierania. Następnie ugotować je w lekko osolonym wrzątku i odcedzić. Przełożyć do naczynia do zapiekania. Wymieszać serek twarogowy z mlekiem, jajkiem, połową parmezanu, przeciśniętym przez praskę czosnkiem i jajkiem. Dodać natkę pietruszki i doprawić do smaku czarnym pieprzem. Można też posolić, ale mając na uwadze, że parmezan jest słony. Mieszaniną polać szparagi. Na wierzchu rozłożyć plastry pomidora. Każdy plaster leciutko posolić i posypać pieprzem. Wierzch posypać pozostałym parmezanem. Wstawić do piekarnika nagrzanego do 200 stopni i piec około 20 minut. Po upieczeniu posypać natką i/lub szczypiorkiem. Serwować jako samodzielny posiłek z dobrym pieczywem lub jako dodatek do obiadu.
SZPARAGI NA CIEŚCIE FRANCUSKIM Z POMIDORKAMI KOKTAJLOWYMI
Składniki:
-
ciasto francuskie
-
szparagi – jedno opakowanie
-
20 pomidorków koktajlowych
-
starty ser parmezan
-
sól, pieprz
-
oliwa
-
ciemny ocet balsamiczny
-
sok z pół limonki lub cytryny
Przygotowanie:
Ciasto rozwijamy na blasze, robimy ranty (nacinamy marginesy 1-2 cm), nakłuwamy widelcem i pieczemy 25 minut w piekarniku nastawionym na 200 stopni.
Wyjmujemy z piekarnika i ciasto posypujemy startym serem.
Następnie układamy na cieście przekrojone na pół pomidory oraz szparagi (wcześniej, skrapiając warzywa oliwą i sokiem z limonki). Grube szparagi podgotowałem wcześniej na parze – ok.15 minut, aby były odpowiednio miękkie.
Całość ponownie ląduje w piekarniku na kwadrans. Po wyjęciu z piekarnika skrapiamy lekko octem balsamicznym. Smacznego!
Źródło: www.poradnikzdrowie.pl/sceny-z-uzycia.blog