Paweł Chmielewski, portal Fronda.pl: Rosjanie chcą zbudować w Arktyce i na Wyspach Kurylskich swoje bazy wojskowe.  Jak powinien zareagować na te kroki Zachód?

Gen. Waldemar Skrzypczak: To element polityki strategicznej Rosji. Wszyscy wiedzą, że Arktyka jest obszarem ogromnych surowców. Gra idzie głównie o to, kto będzie miał ją w posiadaniu. Arktyka jest niepodzielona, w związku z tym Rosja idzie w tym samym kierunku, co Stany Zjednoczony i Kanada. Mocarstwa wiedzą o potencjalne Arktyki – wszyscy tam inwestują, Rosja też. Jest to więc rywalizacja hegemonów o zasoby surowcowe.

Problem Wysp Kurylskich z kolei dla Rosjan jest ten sam od zawsze. To roszczenia japońskie. Rosjanie przejęli wyspy w wyniku działań wojennych. Uważam, że to była uzasadniona decyzja Rosji, która miała do tego prawo po II wojnie światowej jako zwycięzca. W tej chwili Japonia jest postrzegana przez Rosję, Chiny i Koreę Południową jako ten, kto był agresorem. Budowa bazy niczego nie zmieni. Będzie tylko wyraźnym sygnałem dla Japonii: panowie, Wyspy Kurylskie są na zawsze rosyjskie.

Nie uważa pan, że te działania są jednak pewnym policzkiem dla NATO?

Nie wiązałbym tego wszystkiego z zagrożeniem dla Zachodu. Zaangażowanie Rosji na Dalekim Wschodzie, na Kaukazie i w Syrii jest bardzo duże. Powoduje to, że armia rosyjska nie stanowi obecnie na pewno zagrożenia dla Europy Zachodniej, ponieważ ma inne cele strategiczne niż konfrontacja z NATO.

Rosjanie zwiększają jednak też budżet na wydatki zbrojeniowe do 0,3 proc. PKB. Widać, że chcą zwiększać zaangażowanie na świecie, Syria tego żywym przykładem.

Wzrost budżetu nie jest duży. Udział Rosji w operacji syryjskiej będzie bardzo kosztowny, a wcześniej tego w budżecie nie przewidywano. Zatem by pokryć koszty tego wysiłku, Moskwa zwiększa budżet, by mieć środki na prowadzenie dłuższej operacji. Rosja ma świadomość, że z obecnym potencjałem nie starczy jej sił na długo.

A w Syrii nie ma żadnej konfrontacji z Sojuszem? Rosjanie bombardują w dużej mierze przecież amerykańskich sojuszników i wspomagają Assada, którego USA chciały obalić.

Przypomnę, że Państwo Islamskie powstało z powodu działań Amerykanów. Amerykanie mieli sojuszników walczących z Assadem, którzy podzielili się i część utworzyła Państwo Islamskie. Dżihadyści walczą teraz ze wszystkimi, głównie z naszą cywilizacją. To Amerykanie dokonali podziału na lepszych i gorszych rebeliantów. To całkowicie szkodliwy podział.  Amerykanom chodzi jednak o obalenie Assada. To tylko cel operacyjny, nie strategiczny. Jedni i drudzy rebelianci są źli dla naszej cywilizacji, mają na rękach krew niewinnych ludzi. Jeżeli Amerykanie nie porozumieją się z Rosją co do walk z dżihadystami, to będzie to moim zdaniem poważny błąd polityczny i strategiczny, którego konsekwencje poniesiemy wszyscy. A właściwie już ponosimy przez wielką emigrację do Europy. A będzie jeszcze gorzej, gdy ta emigracja się skonsoliduje i zacznie rościć sobie prawo do tego, by mieć w Europie pełnoprawne obywatelstwo.

Ta emigracja jest przecież na rękę Putina. W całej Europie wzrastają nastroje antyislamskie, na których poparcie zyskują radykalne ugrupowania, często wrogie Zachodowi, a sprzyjające Rosji. Nie sądzi pan generał, że Putin może wykorzystywać swoją obecność w Syrii, żeby nakręcać fale imigrantów?

Daleki byłbym od takich twierdzeń, że to Putin nakręca emigrację. Putin nie nakręcił tej emigracji, ale wykorzystuje skutki tego, co stało się dwa lata temu, gdy Amerykanie wywołali wojnę przeciwko Assadowi. Putin jest tylko beneficjentem bałaganu, który wywołali Amerykanie na Bliskim Wschodzie

Korzyści polityczne dla Rosji z powodu zalewu Europy przez imigrantów są jednak oczywiste. Naprawdę myśli pan, że Putin nie chce tego wykorzystać?

Putin ma świadomość, że ta emigracja może się kiedyś obrócić przeciwko niemu. Rosja na południu ma islam, dlatego nie jest tak odważna w konfrontacji z muzułmanami. Byłbym ostrożny z takimi opiniami. Tu jest przede wszystkim rola Turcji, która tę emigrację wysłała do Europy.

Turcję na razie zostawmy. A co z Ukrainą? Konflikt przygasł, Rosja angażuje się w Syrii, ale jak długo to potrwa? Spodziewa się pan jakiegoś ponownego zaognienia w Donbasie?

Jeżeli Ukraina będzie chciała odzyskać obwody ługański i doniecki, to będzie miała konflikt z Rosją. Moskwa to, co chciała, już uzyskała. Nie sięga po więcej. Jeżeli jednak Ukraina chciałaby to odbić, to konfrontacja wróci. Nie przewiduję jednak, by Rosja chciała czegoś więcej, niż dotąd osiągnęła. I tak zapłaciła za to wysoką cenę sankcjami, uzyskując w sumie niewiele, bo zdobyła biedny Ługańsk i Donieck, a zyskała wrogiego sąsiada za zachodnią granicą. Nie przewiduję scenariusza, żeby miało dojść do konfliktu.

A co z zagrożeniem Polski? Od wybuchu wojny w Donbasie i zajęcia Krymu większość polityków zrozumiała, że po Rosji można się spodziewać wszystkiego. Jak bardzo dziś zagraża nam Moskwa?

Nigdy nie przewidywałem, że Rosja uderzy na Polskę czy inne kraje NATO. Rosja straszyła, liczyliśmy się z tym, że może uderzyć na kraje bałtyckie, ale generalnie od początku wykluczałem konflikt z NATO. Rosjanie straszyli wszystkich, ale moim zdaniem konflikt z Sojuszem jest po prostu nierealny. Nie widzę takiej możliwości.

To co ma robić nowy rząd, gdy idzie o zbrojenia? Wydaje się oczywiste, żeby mimo wszystko silnie zabezpieczał się na wypadek ataku Rosji, budował armię mając na uwadze taką możliwość.

Nasza pozycja i siła będą zależeć w dużej mierze od kondycji naszego państwa oraz zdolności naszych sił zbrojnych. Powinniśmy inwestować w armię, to oczywiste. Niestety, widać, jak to dzisiaj wygląda. Są szumne plany, wielkie deklaracje, ale nic więcej. Rosja buduje armię w szybkim tempie, wszystko modernizuje, a u nas poza deklaracjami nie ma niczego.

Ma jednak być. Pojawiają się bardzo ciekawe projekty budowy silnej Obrony Terytorialnej, jako komponentu sił zbrojnych mogącego odstraszać agresora.

Jeżeli ktoś myśli, że wystraszy Rosję Obroną Terytorialną, to niech przeczyta historię działań Rosjan na terenach Polski, które zajęli w czasie II wojny światowej. Pacyfikowali dokumentnie. OT nie jest dla nich żadnym zagrożeniem ani przeciwnikiem. OT może być uzupełnieniem nowoczesnych wojsk operacyjnych.

Ale przed II wojną światową nie mieliśmy Obrony Terytorialnej na takich zasadach, o jakich mówi się dzisiaj. Poza tym nie udało się jej zbudować, zabrakło czasu.

Tak, to była Obrona Narodowa. I pomysł na nią był lepszy, niż pomysł na OT dzisiaj.

Dlaczego?

Dlatego, że było to zjawisko powszechne. Obrona Narodowa stanowiła część wojsk operacyjnych, była ich uzupełnieniem.

Zaleca pan więc budowę Obrony Terytorialnej, tyle, że jako komponentu wspomagającego wojska operacyjne?

Zdecydowanie tak, oczywiście! Skupiłbym się jednak przede wszystkim na zbudowaniu sił żołnierzy rezerwy, którzy byliby uzupełnieniem wojsk operacyjnych. Muszą być dobrze uzbrojone i wyszkolone. Na wypadek wojny takie siły rezerwowe stanowiłyby część wojsk operacyjnych, ale nie dzięki temu, że będą się bić po lasach, ale że będą mieli nowoczesne i świetne uzbrojenie.

I to jest właśnie pana główne przesłanie do nowego rządu, gdy idzie o wzmacnianie armii?

Obrona Terytorialna musi powstać, ale nie może stanowić głównego elementu odbudowy sił zbrojnych. Powtarzam: należy budować jednostki rezerwowe: brygady czy dywizje, które będą zdolne w wyniku mobilizacji działać podobnie jak wojska operacyjne