Tamar – synowa Judy

Tamar była Kananejką, którą Juda – jeden z dwunastu synów Jakuba – wybrał na żonę dla swojego pierworodnego syna, Era. Ten jednak zginął nagle, „bo był zły w oczach Pana” (Rdz 38,7). Zgodnie z prawem lewiratu, Tamar powinna zostać żoną drugiego syna Judy, Onana, aby wzbudzić potomstwo dla swojego zmarłego męża. Onan jednak, wiedząc, że dzieci nie będą uważane za jego, umyślnie unikał poczęcia, za co również spotkała go kara śmierci.

W obliczu tragedii Juda obiecał Tamar, że gdy jego trzeci syn, Szelach, dorośnie, zostanie jej dany za męża. Jednak lata mijały, a obietnica była spełniana. Tamar została więc pozostawiona w zawieszeniu – bez męża, bez dzieci i bez przyszłości w świecie, w którym potomstwo było gwarancją przetrwania i błogosławieństwa.

Fortel Tamar

Kiedy Tamar zrozumiała, że Juda nie zamierza dotrzymać danego słowa, zdecydowała się na odważny krok. Dowiedziała się, że jej teść wybiera się do Timny, by strzyc swoje owce. W przebraniu nierządnicy usiadła przy drodze, zasłaniając twarz. Juda, nie rozpoznawszy swojej synowej, podszedł do niej i zaproponował zbliżenie. Tamar zgodziła się, ale zażądała od niego zastawu – pieczęci, sznura i laski, które były znakami jego tożsamości i władzy.

Z tego spotkania Tamar zaszła w ciążę. Kiedy po trzech miesiącach stało się jasne, że oczekuje dziecka, Juda – nie wiedząc jeszcze prawdy – domagał się, aby ją ukarać za domniemane cudzołóstwo. Wtedy Tamar wysłała mu przedmioty, które otrzymała jako zastaw, mówiąc: „Od mężczyzny, do którego należą te rzeczy, jestem brzemienna” (Rdz 38,25). Juda natychmiast zrozumiał, co się wydarzyło, i przyznał: „Ona jest sprawiedliwsza ode mnie, bo nie dałem jej mego syna, Szelacha” (Rdz 38,26).

Narodziny bliźniąt – Fares i Zerach

Tamar urodziła bliźniaki – Faresa (Peresa) i Zeracha. Podczas porodu pierwszy wysunął rękę Zerach, na którą położna zawiązała czerwoną nitkę, aby zaznaczyć pierworodnego. Jednak ostatecznie jako pierwszy urodził się Fares, przebijając się niejako na świat, co wyraża jego imię – „przełom” lub „wyłom”.

Dziedzictwo Tamar

Choć historia Tamar i Judy wydaje się pełna dramatyzmu i moralnych napięć, jej znaczenie w dziejach Izraela jest fundamentalne. To właśnie z linii Faresa wywodzi się ród Dawida (por. Rt 4,18–22), a więc także sam Jezus Chrystus (por. Mt 1,3). Ewangelista Mateusz, kreśląc genealogię Mesjasza, świadomie przywołuje Tamar, podkreślając, że Bóg potrafi posłużyć się nawet ludzką słabością, fortelem czy nieoczywistą sytuacją, by wypełnić swój plan zbawienia.

Historia Tamar ukazuje, że Bóg działa także poprzez wydarzenia, które na pierwszy rzut oka wydają się skandaliczne czy niesprawiedliwe. Tamar, kobieta pozornie bez przyszłości, dzięki odwadze i determinacji staje się częścią Bożego planu. Jej potomstwo wprowadza Izrael do nowego etapu dziejów, a w dalszej perspektywie prowadzi do przyjścia Zbawiciela.

Tamar przypomina, że w oczach Boga nawet to, co słabe i wzgardzone, może stać się fundamentem historii zbawienia.