Ci, którzy uważają, że tradycyjna postawa modlitwy katolika nie jest związana z tańcem, powinni bliżej poznać tradycję Kościoła Katolickiego zachowaną w Sewilli, zwaną tańcem Seises (tańcem Sześciu). Jest to rytualny taniec mający miejsce w katedrze w Sewilii. W określone przez tradycję święta grupa sześciu (lub wielokrotność tej liczby, obecnie dwunastu), a niekiedy dziesięciu chłopców ubranych w kolorowe, te same od wczesnego renesansu stroje, tańczy w przestrzeni na skrzyżowaniu nawy głównej i prezbiterium. Jest to forma oddania czci Najświętszemu Sakramentowi.

O tej zaskakującej dla wielu w Polsce formie modlitwy opowiada Herminio González Barrionuevo. Mistrz Chóru (Maestro de Capilla) Katedry w Sevilli przez wiele lat przygotowujący nabożeństwa z udziałem tancerzy Seises. 

Tańczących Sześciu (Seises) w Sewilli
Poruszmy tu sprawę tańczącej grupy młodzieńców, która od stuleci w katedrze w Sewilii wykonuje taniec przed Najświętszym Sakramentem. Ma to miejsce trzy razy w roku : w oktawie Bożego Ciała, w święto Niepokalanego Poczęcia i podczas triduum karnawału. Ubiór chłopców jest różny zależnie od święta. W karnawale i w Boże Ciało przeważa czerwony kolor, a w święto maryjne niebieski.

Dane historyczne
W historii Seises rozróżniamy dwa zagadnienia, grupy śpiewającej i grupy tańczącej. Zacznijmy od grupy śpiewającej, która w oczywisty sposób nie budzi aż tak wielkich kontrowersji. Dzieci śpiewają w Kościele od pierwszych wieków. Na terenie Hiszpanii ich obecność potwierdza opis zakonnicy Egerii, pątniczki z IV wieku.  Z epoki średniowiecza nie zachowały się dokładne opisy liturgii katedralnej z Sevilli. W okresie renesansu, kiedy narodziła się muzyka  polifoniczna, nadszedł czas dla świeckich chórów, a w nich coraz większą rolę odgrywały głosy chłopięce „pueri cantores”.

Dokumenty potwierdzają
To że grupa „Seises” wykonywała liturgiczny taniec, wspomniane jest wyraźnie w katedralnych księgach z  1508 i z 1509 roku. Tańczono też podczas procesji Bożego Ciała w 1508, choć liczba dzieci w procesji była większa. Było to jeszcze przed Soborem Trydenckim (1545-1563), który wykrystalizował bardzo ścisłe zasady, potwierdzał lub negował tradycje dawniejsze. Wiemy o tym że wówczas ten taniec by już traktowany jako stara tradycja, ale kontrowersyjna. Musiano się tłumaczyć przed władzami kościelnymi, pokazywać ten taniec biskupom a nawet papieżowi do zaakceptowania. W końcu zatwierdzono jakiś jego kształt. W katedrze w Sewilli wówczas głównym muzykiem był  Francisco Guerrero (1517/99), o którego działalności wiemy dosyć dużo. Wówczas pośród różnych określeń na grupę chłopięcą wykonującą różne zadania, także grę na instrumentach i nie wykluczone że również taniec, pojawia się nazwa „sześciu”. Z czasem grupę rozszerzono do dziesięciu, choć zachowano nazwę „sześciu”. Owi pueri cantores byli pod opieką doświadczonego kantora. Otrzymywali  wykształcenie, posiłki i ubrania.

Rozkwit w epoce baroku
Barok potrydencki posiadał wiele z teatralności, manifestacji radości i w tej perspektywie była przestrzeń także na taniec. Nie było to jednak zjawisko powszechne, ale raczej hiszpańska specyfika i to w niektórych regionach: głównie w Madrycie, Toledo, Walencji i Sewilli. Historia mówi że obyczaje te były obserwowane i badane przez Kościół, w dialogu kształtowano ich normy i zasady, aby nie dochodziło do nadużyć.  Ważny etap w kształtowaniu się „Seises” w XVII wieku współtworzył Mateo Vazquez de Canon Leca, który był kapłanem w katedrze, ale, co ważne także byłym członkiem grupy tańczących.  W piśmie zachowanym w Radzie Miejskiej w Sewilli w 1613 czytamy o szczegółach które wyraźnie mówią o grupie tańczących:

"... Deputowany rady przed świętem zaprosi Mistrza odpowiedzialnego za śpiew świętego Kościoła i wyda mu polecenie z programem, co należy śpiewać przez sześć dni oktawy Bożego Ciała, aby nie śpiewano tego samego każdego dnia i aby śpiew miał następujący porządek: na samym początku nabożeństw wieczornych chór śpiewa pierwszą zwrotkę Pange lingua i należy śpiewać dwie piosenki będące akompaniamentem do tańca chłopców ubranych w swoje stroje i nowe responsorium biblijne, który śpiewają chór wraz z posługującymi i kantorami; miedzy responsorium a piosenkami przygra się na trąbie i organach, a za drugim razem, przy tym samym, zaśpiewa kantor o pięknym glosie utwór solowy, kolejnym razem posługujący zagrają inne responsorium, tak aby, przez tę różnorodność śpiewów lud był ożywiony i bardziej pobożny. I na koniec należy zakończyć, każdego wieczoru śpiewając Tantum ergo, kontynuować będą dwaj kantorzy i organy, i poruszając się po okręgu na posadzce, zaśpiewają dwie pary kantorów i ministrów, przy dźwiękach trzech organów i dając znak dzwonom na wieży, w tym czasie zamykając Najświętszy. Sakrament zaśpiewa się Benedicamus Domino".

W XVII wieku możemy mówić o specjalnej szkole dla tańczących „College of San Isidoro”, która została założona w 1636, a zamknęła swoje podwoje dopiero w 1960 r stale kształtując i podtrzymując własną tradycję. Obecnie po zamknięciu szkoły tradycja jest kontynuowana, ale w nieco inny organizacyjnie sposób.

Owoce duszpasterskie
Bez wątpienia taniec młodzieńców przed Najświętszym Sakramentem w Sewilii wyzwala wiele miłości i entuzjazmu. Wokół uroczystości w Sewilii krąży wiele legend, część z nich jest spisana, a w dalszym ciągu tworzone są nowe.  Teraz nastał nowy etap, ponieważ zwłaszcza rodzice, aby uwiecznić taniec swoich pociech nagrywają filmy, które wrzucane są do internetu. Dzięki czemu widok tańczących przestał być jedynie dla elity szczęśliwców bywających w Sewilii, ale my także możemy zaznajomić się z tym zjawiskiem, choć domyślamy się, że nagranie nie oddaje nastroju modlitwy, a raczej jest tylko zapisem widowiska. 

Czy chłopcy lubią tańczyć?
Czas aktywności w grupie chłopięcej nie jest długi, tancerze wyrastają z wieku dziecięcego i opuszczają grupę. Ale ci, którzy byli wybranymi do tańczących uważają to przez całe życie za wyróżnienie. Może chwilowo czują się niekiedy zmęczeni próbami, które wymagają od nich systematycznego wysiłku i precyzji, ale do końca życia potem wspominają że tańczyli przed Panem Jezusem.

Na podstawie: Herminio González Barrionuevo. Maestro de Capilla de la Catedral de Sevilla. «Los Seises de Sevilla» http://www.formacioncofrade.org/curiosidades/seises.php

Film przedstawia nagranie tańca wykonywanego w Oktawie Bożego Ciała, 2012:


 

Maria Patynowska