Pierwsza pomoc przedmedyczna, kursy strzelectwa, nauka samoobrony – te aspekty poznasz w Związku Strzeleckim, organizacji o ponad 100-letniej tradycji, która stała się kuźnią Polskich Legionów Marszałka Józefa Piłsudskiego i zapowiedzią powstania Związku Walki Czynnej podczas walki o niepodległość Polski.

Jak dziś Związek Strzelecki kultywuje dawne tradycje? Czy hasła: „Bóg – Honor – Ojczyzna” nadal coś znaczą? Jakie są największe zagrożenia dla postaw patriotycznych i zorganizowanego Państwa Polskiego? Jak sami możemy tworzyć struktury patriotyczne i pro-obronne, by żyć w lepszej i bezpiecznej Polsce?

Na te i inne pytania odpowiedzi udzielił Komendant Główny Związku Strzeleckiego na Polskę st. insp. ZS Roman Burek. Ten tekst powinien poznać każdy patriota! Polecamy go również politykom, i osobom, które sprawują władzę w Polsce.

Paulina Matysiak: Jak wyglądało życie w Związku Strzeleckim przed wojną?

Roman Burek, Komendant Główny Związku Strzeleckiego:Ludzie organizowali się w wiele fajnych działań w swoich oddziałach ZS. Oddziały miały różne specjalizacje ze względu na ludzi, którzy je tworzyli. Członkowie zajmowali się wieloma dyscyplinami sportowymi, badawczymi, naukowymi. Organizowali wyścigi kolarskie, byli lotnikami, gimnastykami, grali w piłkę, boksowali. Zakładali też kluby ludowe, które miały za zadanie kształtować członków danego oddziału pod względem patriotyzmu, wiedzy o historii Polski i świata, stanowić trening dla tych ludzi i przygotowywać ich, aby byli zdolni podołać różnym wyzwaniom, gdyby doszło do jakiegoś konfliktu, napaści jakiegoś państwa na Polskę. Ludzie musieli być przygotowani do walki. Członkowie ZS zakładali też wiele bibliotek i korzystali z książek, które można było pozyskać. Warto przypomnieć, że wówczas wiele osób było analfabetami. Głownie na wsi. Taka była rzeczywistość po wojnie. Teraz niektórzy się z tego śmieją, ale prawda jest taka, że również w obecnych czasach mamy do czynienia z analfabetyzmem, bo wielu młodych ludzi tak jest zaoferowana światem wirtualnym czy grami komputerowymi, że nie zna historii i nie ma pojęcia o świecie czy ważnych sprawach, które przecież mają wpływ na to, jak wygląda nasze życie.

Czy można stwierdzić, że Związek Strzelecki przed wojną stanowił podwaliny zorganizowanego Polskiego Państwa podziemnego?

Organizacje strzeleckie przed I wojną światową stanowiły jawną emanację powołanego do życia w 1908 r. Związku Walki Czynnej (ZWC). Związek Strzelecki powstał z inicjatywy Józefa Piłsudskiego, a założony został przez Kazimierza Sosnkowskiego i członków Polskiej Partii Socjalistycznej Frakcji Rewolucyjnej. Jego głównym celem było wywalczenie polskiej niepodległej republiki demokratycznej. Podstawowym zadaniem było przygotowanie odpowiednich środków organizacyjnych i technicznych dla przyszłego powstania zbrojnego w zaborze rosyjskim. Głównym kierunkiem działalności ZWC było szkolenie kadr wojskowych dla przyszłej armii polskiej. Konspiracyjna działalność ZWC na terenie zaboru austriackiego od listopada 1908 r. chroniona była przez austriackie władze wojskowe, które w zamian domagały się informacji wywiadowczych, a na wypadek wojny, rozpoczęcia akcji dywersyjnej przeciwko Rosjanom. Utworzenie w Galicji legalnej organizacji strzelectwa sportowego umożliwił reskrypt Ministerstwa Obrony Krajowej z 7 maja 1909 r. zawierający „Postanowienia o popieraniu strzelectwa dobrowolnego” na terenie Austrii. Pierwsze jawne stowarzyszenie strzeleckie założono w 1910 r. we Lwowie. Statut Związku Strzeleckiego (ZS) zatwierdziło Namiestnictwo 23 kwietnia 1910 r.

Co sprawiało, że przed wojną ten patriotyzm i działania były tak silne?

Przed wojną, szczególnie w latach na początku XX w., młodzi ludzie byli bardzo chętni do aktywnego działania, gdyż oni mieli za wzór powstańców styczniowych. Mieli za wzór ludzi, którzy podjęli walkę w tych trudnych czasach. Powstańcy to byli ludzie, którzy często nie mieli pracy, jedzenia, chodzili w łachmanach, byli kalekami, co też powodowane było potyczkami podczas powstania styczniowego, zsyłką na Syberię i bardzo okrutnymi warunkami życia. Młodzi mieli za wzór żyjących jeszcze wtedy powstańców styczniowych i czerpali z tego odpowiednie wzorce. To było dla nich bardzo ważne. Po drugie, chcieli też coś zrobić dla Polski. Bo Polska nie otrzymała wolności, Polska tą wolność i niepodległość w 1918 roku wywalczyła! Przykładami mogą być chociażby powstanie śląskie, powstanie wielkopolskie, walka o rubieże czyli Lwów i Ukraina, również Litwa z Wilnem, które przed wojną do Polski należały. Te wszystkie przykłady i świadectwa żyjących jeszcze powstańców, bardzo angażowały ludzi do działania.

Jakie są obecnie największe zagrożenia dla postaw patriotycznych w Polsce?

Wszelkie działania jakie podejmujemy w organizacji dajemy do realizacji głównie młodym ludziom. Czasem są to osoby ze szkół podstawowych, średnich, czasem osoby dorosłe. Na podstawie ich działań i zaangażowania widzimy rozwój danego celu. Czasem osoby, które na początku uchodzą za „średniaków”, podejmują fajne działania i fajnie współpracują. Czasem osoby, które wydają się pionierami nie dają rady z różnych powodów, bo zaczynają wątpić w te działania, brak im zdecydowania, wsparcia w rodzinie, czy też jakiejś osobistej motywacji. Czasem młodzi zapisują się tylko po to, żeby komuś zaimponować, jakiejś dziewczynie czy chłopakowi. Jest szereg wykładni, które wyjaśniają dlaczego młodzi ludzie w taki czy inny sposób postępują.

My prowadzimy działania wychowawcze i szkoleniowe. Ponadto z różnych części Europy, nie tylko do Polski, ale też innych państw, przy dużym akcesie finansowym wprowadzane są różne zachęty, które zdobywają rynek. Niestety młodzi ludzie chętnie tego słuchają. Mamy coraz więcej doktorów, profesorów, ludzi z wyższym wykształceniem, ale to nie jest takie wykształcenie jak przed wojną, gdzie ten tytuł był mocno wypracowany ciężką pracą, a nawet krwawicą.

Jak zatem zachęcać młodych ludzi do pracy nad sobą i działalności patriotycznej?

Poprzez aktywną działalność i poszukiwanie różnych ciekawostek oraz wydarzeń historycznych. Wtedy można zdobyć elementy, które naprawdę są w stanie zaskoczyć, zaciekawić, zmienić perspektywę młodego człowieka. My w Związku Strzeleckim nie tylko poszukujemy i odwołujemy się do historii, głównie tej przedwojennej, ale też podejmujemy szereg innych aktualnych działań, bo pewnych rzeczy nie da się ciągle powielać. Organizujemy marsze związane z ważnymi wydarzeniami w Naszej Ojczyźnie na terenach, gdzie odbywały się konkretne działania. Podejmujemy wiele inicjatyw, obchodzimy różne rocznice i święta w oddziałach, włączamy też działania artystyczne. Nasza działalność jest głównie oparta o działalność oddziałów terenowych. Oddział ZS skupia członków na swoim terenie i decyduje się na podejmowanie różnych działań. Można to dowolnie formować. Mogą być sekcje artystyczne, sportowe, strzelectwa sportowego, jazdy konnej, pierwszej pomocy przedmedycznej. To jest bardzo popularne i potrzebne. Myślę, że uczestnictwo w takich zajęciach to też fajna zachęta, żeby przyjść i samemu się przekonać, że warto uczestniczyć w takich inicjatywach.

Jak jeszcze Związek Strzelecki kultywuje dawne tradycje przedwojenne?

Jeśli dany oddział jest ukierunkowany na sprawy związane z poezją, recytacją wierszy, śpiewaniem piosenek, grą na instrumentach, lub współpracą ze szkołą muzyczną, to takie rzeczy się dokonują. Ale przede wszystkim wkładamy w to dużo zaangażowania, aby na organizowanych przez nas różnych szkoleniach czy marszach podtrzymywać dawne tradycje. Śpiewamy pieśni patriotyczne, pieśni legionowe, strzeleckie, harcerskie. Kiedyś wydawaliśmy nawet śpiewniki, aby można było uczyć się takich pieśni. Wydaliśmy również płytę z piosenkami patriotycznymi. Na apelach porannych i wieczornych oprócz Marszu Pierwszej Brygady, który jest naszym hymnem, śpiewamy też Modlitwę Wieczorną i Poranną Franciszka Karpińskiego, tak jak to było za czasów Związku Strzeleckiego przed wojną. Tym właśnie różnimy się tym od innych podobnych organizacji, ponieważ one zaniechały kultywowania tych przedwojennych tradycji. Obchodzimy też co roku imieniny marszałka. To jest taka tradycja przedwojenna, kiedy 19 marca w wielu miastach ludzie świętowali imieniny Józefa. Obchodzone imieniny Józefa były niemal jak święto 3 Maja. Nie było to święto państwowe, ale bardzo mocno rozpropagowane wśród zwykłych ludzi oraz osób decydujących, którzy odgrywali ważne role. Polacy w ten sposób oddawali cześć i szacunek żyjącemu wówczas Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu.

Sztandar i odznaki – jak symbolika łączy ludzi i czemu jest to takie ważne?

Niektórzy przychodzą do naszej organizacji bo twierdzą, że jest tu fajnie, bo mamy ciekawą symbolikę. Posiadamy cztery klasy odznaki za strzelanie, które można zdobyć na strzelnicy, odznakę honorową, którą zatwierdził nam prezydent RP. Nie jest łatwo taką odznakę ustanowić. Przez 2 lata nad nią pracowaliśmy. W końcu komisja heraldyczna przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji przychyliła się do tej odznaki. Posiadamy też własny sztandar. Józef Piłsudski podczas Wielkiej Wojny czy nawet w późniejszym okresie, gdy Związek Strzelecki rozbudowywał swoje struktury po I Wojnie Światowej, uczulał, że sztandar to jest wielka odpowiedzialność. Sztandar symbolizuje jedność, ma skupiać wszystkich ludzi pod tym jednym sztandarem. I my przez wiele lat poszukiwań i zdobywania w tym celu wiedzy, opracowaliśmy odpowiedni sztandar. Opracować i wykonać sztandar nie jest łatwo, bo trzeba wiedzieć, czemu jedna strona ma być ważniejsza, co powinno się znaleźć na płacie sztandaru, odpowiednio zaprojektować każdy detal i nauczyć się wielu rzeczy. Nam się to udało. Mamy sztandar poświęcony na Jasnej Górze. To jest dla nas bardzo ważne. Ten sztandar jest sztandarem Związku Strzeleckiego, który jest jednocześnie sztandarem Zarządu Głównego. Ale oczywiście każdy oddział może dodatkowo aplikować o swój własny sztandar.

Z czego utrzymuje się Związek Strzelecki?

Nasi członkowie głównie sami kupują sobie sprzęt i umundurowanie. Ci, którzy mają pieniądze mogą częściej jeździć na organizowane szkolenia i spotkania. Jak szereg organizacji szkoleniowych i paramilitarnych o tym profilu, wszelkie fundusze możemy pozyskiwać od darczyńców oraz ze składek członkowskich, ale to są małe pieniądze, bo nie mamy dużych składek. Możemy również zdobywać fundusze z realizacji zadań publicznych.

Mamy coraz więcej zapytań o kursy strzeleckie, co wiąże się również z sytuacją przy wschodniej granicy naszego Państwa. Ludzie chcą się szkolić z użycia broni, by czuć się bezpieczniej, a w razie agresji obcego państwa, ochronić swoje rodziny i cały Naród, jak było to przed wojną, w dawnym Związku Strzeleckim.

Czyli Związek Strzelecki głównie tworzą obywatele i tak jak przed wojną stanowi on taką zorganizowaną oddolnie inicjatywę patriotyczno-proobronną?

Do organizacji przychodzą osoby z różnymi upodobaniami, wiedzą, umiejętnościami i zaletami. To członkowie tworzą tą organizację. Niektórzy są instruktorami lub poprzez wcześniejszą swoją działalność w cywilu lub innych organizacjach mają podwyższoną sprawność, umiejętności, niekoniecznie umiejętności strzeleckie, ale zdobyli już jakąś wiedzę. Każdy poprzez swoje zainteresowania i umiejętności wnosi coś do życia oddziału. Przychodzą osoby, które czy to poprzez naszych członków działających w terenie, czy internet, zdobyły informacje na temat naszej organizacji i działalności, zaczynają interesować się tą tematyką, a po jakimś czasie pojawia się u nich chęć działania. Są to zarówno chłopcy, jak i dziewczęta. Uczniowie techników, liceów, szkół niekoniecznie o profilu mundurowym, szkół podstawowych, czyli są to wtedy Orlęta. Są to również harcerze, którzy z jakiegoś powodu przestali działać w swoim terenie i chcą się dalej u nas kształcić. Są to również osoby dorosłe, które chcą wspierać nasze działania, dbać o wykształcenie młodzieży, szerzenie postaw patriotycznych, dbać o naszą Ojczyznę i wspólne dobro, ale też samemu czegoś się nauczyć i zdobyć przydatne umiejętności.

Jakie osoby są obecnie najbardziej potrzebne w Związku Strzeleckim?

Potrzeba nam w tej organizacji osób kreatywnych i instruktorów z różnych dziedzin. Zarówno instruktorów z samoobrony, sportów walki, sportów strzeleckich, ale również z innych dyscyplin. Osoby, które nie mają przygotowania fizycznego, brak im tej sprawności, mogą znaleźć inne zajęcia, które również są bardzo ważne dla naszej działalności i będą zadowoleni. Potrzebne są osoby po administracji, potrzebujemy informatyków, grafików, osób piszących historię i projekty, zajmujących się promocją. Trzeba też podwyższać świadomość społeczeństwa na zagadnienia żywienia, prowadzić prelekcje, prezentacje, dyskusje i różne warsztaty. Bardzo ważnym elementem szkolenia jest też pomoc przedmedyczna. Im więcej takich osób zasili naszą organizację, tym większą mamy siłę. Ale przede wszystkim potrzeba nam w tej organizacji osób, które są dobre i pomocne w stosunku do siebie i wobec innych, a więc są dobrymi chrześcijanami. Osób, które umieją wybierać dobro nad złem. To jest też taka umiejętność, którą się nabywa w organizacji. Zapraszam wszystkich do działalności w naszej organizacji. Każdy może być naszym członkiem i mieć swoja rolę.

Czemu warto zapisać się do Związku Strzeleckiego?

Działalność Związku Strzeleckiego jest bardzo atrakcyjna i potrzebna zarówno dla społeczeństwa, jak i nas samych. Warto, aby jak najwięcej osób w Polsce należało do tego typu organizacji, bo można się w nich nauczyć wielu ciekawych i pożytecznych rzeczy, począwszy od lepszego zrozumienia i poznania historii, poprzez poznanie wymagań fizycznych i żywnościowych, co również jest bardzo ważne. Jeśli ktoś zaniedba swoje zdrowie i kondycję, to robi krzywdę sobie i rodzinie, bo w młodym wieku może to spowodować szereg chorób i dolegliwości, gdzie taka osoba staje się ciężarem dla najbliższych. Dlatego chciałbym zaapelować do osób, które nie są jeszcze tak mocno zainteresowane tą tematyką, aby zainteresowały się działalnością ZS, właśnie w tych kierunkach strzeleckim, żywieniowym i pomocy przedmedycznej, bo jest bardzo potrzebne i ważne. Ludzie, którzy postanowią przynależeć do tej organizacji poznają wiele istotnych działań, które przyniosą im korzyści. Niebawem będziemy też organizować zawody strzeleckie z broni ostrej, poprzedzonej kursem i również serdecznie zapraszam do kontaktu z naszą organizacją i wzięcia udziału. (link do strony) https://www.zwiazek-strzelecki.pl/

 

Z Komendantem Głównym Związku Strzeleckiego st. insp. ZS Romanem Burkiem rozmawiała Paulina Matysiak