Św. Łukasz Ewangelista pochodził z Antiochii Syryjskiej. Był człowiekiem wykształconym, z zawodu lekarzem (Kol 4,14). Jego najsłynniejsze dzieła to Ewangelia i Dzieje Apostolskie.

Łukasz wcześnie przyjął chrześcijaństwo. Miało to miejsce najprawdopodobniej w jego rodzinnej Antiochii. Nie należał do grupy 72 uczniów Chrystusa.

Zastanawiano się jednak, czy nie był on jednym z dwóch uczniów, którzy po Zmartwychwstaniu podróżowali do Emaus. Zastanawiano się, czy drugim, oprócz Kleofasa uczniem, nie był właśnie Łukasz. W swojej Ewangelii Łukasz wymienił bowiem Kleofasa po imieniu, zaś drugi ze zmierzających do Emaus uczniów pozostał anonimowy. To jednak, czy tym uczniem był sam Łukasz, nie zostało poparte dowodami.

Około 50 r. spotkał św. Pawła Apostoła i przyłączył się do niego jako uczeń i podróżny lekarz. W biografii Łukasza jest wiele niewiadomych.

Łukasz towarzyszył św. Pawłowi w podróżach apostolskich. Do jednej z podróży przyłączył się w Troadzie, na kolejnej zaś oddzielił się od św. Pawła w Filippi. W 58 roku przybył ze św. Pawłem do Jerozolimy i od tamtej pory go nie opuszczał.

Św. Paweł w przeddzień swojej śmierci, gdy "wszyscy go opuścili" (2 Tm 4, 16), powiedział, że "Łukasz sam jest ze mną..." (2 Tm 4, 11), czym dał dowód tego, że św. Łukasz został z nim aż do końca.

Nie są znane losy św. Łukasza po śmierci św. Pawła. Tradycja chrześcijańska mówi, że po śmierci św. Pawła św. Łukasz odwiedził Achaję, Galię, Macedonię, aby głosić tam Dobrą Nowinę. Dowodów historyczno-egzegetycznych na potwierdzenie tych informacji brakuje.

Brakuje również historycznych dowodów na potwierdzenie męczeńskiej śmierci Łukasza około roku 84.

Św. Łukasz traktował swoją Ewangelię oraz Dzieje Apostolskie jako dwutomowe dzieło zadedykowane Teofilowi. Św. Łukasz w swojej Ewangelii skupił się na pokazaniu dobroci Jezusa oraz jego oddania modlitwie. Pokazał tez dobroć Jezusa w stosunku do biednych, upośledzonych, do tych, którzy byli pogardzani ze względu na wykonywany zawód celnika, a miało to miejsce w przypadku Mateusza (5, 27-32), pokazał również dobroć Jezusa w stosunku do nawróconych grzeszników (7, 36-50), dlatego w jego Ewangelii znalazła się przypowieść o zagubionej drachmie i o synu marnotrawnym (15, 8- 32).

Pisząc Ewangelię, św. Łukasz korzystał z istniejących już pisemnych źródeł na temat Jezusa oraz relacji ustnych. Swoją Ewangelią kierował do Greków. Zadbał, aby była ona przekazana w przystępny i zrozumiały sposób. Precyzyjnie wyjaśniał nienznane Grekom zwyczaje żydowskie oraz zastępował wyrażenia aramejskie greckimi, posługującym się przy tym pięknym literackim językiem.

Św. Hieronim, autor Wulgaty, określił Łukasza jako najlepiej posługującego się językiem greckim spośród wszystkich Ewangelistów.

Kościół katolicki od szeregu lat łączy dzień św. Łukasza z pamięcią o lekarzach i o służbie zdrowia, a więc o tych, którzy dbają o zdrowie i życie doczesne innych. Na pewno wiadomo bowiem, że Łukasz był nawróconym lekarzem antiocheńskim o greckich korzeniach.

Wykorzystując swoją szeroką wiedzę medyczną, św. Łukasz dokonał w swojej Ewangelii wielu plastycznych opisów dokonanych przez Jezusa uzdrowień. Opisał uzdrowienie teściowej św. Piotra, która cierpiała na wysoką gorączkę. Ewangelista opisał również uzdrowenie trędowatego, paralityka, człowieka z uschłą ręką, sługi setnika z Kafarnaum, niewidomego pod Jerychem, wskrzeszeniu młodzieńca z Nain, opętanego. .

jkg/niedziela