· Taką propozycję wysunął były Prezydent RP Lech Wałęsa.

· Instytut Ordo Iuris przygotował analizę na ten temat, w której wskazuje, że Konstytucja nie przewiduje możliwości odwołania prezydenta w tym trybie.

· Aby odwołanie prezydenta było możliwe, konieczna byłaby nowelizacja ustawy zasadniczej.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Były Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Wałęsa zaapelował w mediach społecznościowych o skrócenia kadencji obecnie urzędującego prezydenta Andrzeja Dudy w drodze referendum. Taką możliwość dopuścił konstytucjonalista prof. Marek Chmaj. W tym wypadku konieczne byłoby zarządzenie nowych wyborów prezydenckich.

Polski porządek prawny przewiduje możliwość przeprowadzenia referendum w określonych sytuacjach, w których wprost nie została przewidziana możliwość skracania kadencji konstytucyjnych organów, w tym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Fakt, że Prezydent RP jest organem normowanych w przepisach Konstytucji, niemożliwe jest skrócenie jego kadencji w drodze zwykłej ustawy, nawet jeśli byłaby ona owocem wiążącego referendum. Innymi słowy, aby skrócić kadencję Prezydenta RP, niezbędne byłoby znowelizowanie ustawy zasadniczej. Procedura zmiany Konstytucji wymaga natomiast większości 2/3 ustawowej liczby posłów, co przy obecnym układzie sił politycznych w Sejmie oznacza, że poparcie dla zmiany ustawy zasadniczej musieliby wyrazić także posłowie Prawa i Sprawiedliwości – macierzystej partii prezydenta. Co również istotne, wiążący wynik referendum ogólnokrajowego nie wiąże bezwzględnie i w przypadku braku realizacji jego postanowień, odpowiedzialność Sejmu ogranicza się wyłącznie do odpowiedzialności politycznej przy następnych wyborach parlamentarnych.

Instytut Ordo Iuris przeanalizował możliwość odwołania Prezydenta RP zarówno za pomocą referendum ogólnokrajowego, jak i zatwierdzającego zmiany w Konstytucji. W pierwszym, jak i drugim przypadku, został przedstawiony możliwy przedmiot, jaki może zostać poddany pod głosowanie oraz skutki wiążącego wyniku i możliwa odpowiedzialność za niewykonanie wiążących postanowień przyjętych w referendum. Przedstawiono także wymogi, które muszą zostać spełnione, aby dane referendum mogło się odbyć. Dodatkowo opisany został charakter konstytucyjnego organu, jakim jest Prezydent RP i w jakich okoliczność może on przedwcześnie zakończyć kadencję.

„Postulaty odwołania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za pomocą referendum podnoszone są raczej w ramach walki politycznej wymierzonej w obecnie urzędującego prezydenta Andrzeja Dudę. Problematyka prawna związana z możliwością odwołania prezydenta za pomocą referendum jest dość złożona i bez zmiany obecnego kształtu ustawy zasadniczej, niemożliwa. Zatem wszelkie rozważania mają formę czysto teoretyczną, albowiem do przeprowadzenia zmiany Konstytucji wymagane byłoby poparcie macierzystej partii prezydenta” – komentuje Kamil Smulski, starszy analityk Instytutu Ordo Iuris i autor analizy.