886 mld dolarów - na tyle wyceniono straty wojenne poniesione przez Polskę podczas II wojny światowej. Ekspert zespołu ds. reparacji Józef Menes przybliżył szacunki wynikające z różnych opracowań tego tematu powstałych już po 1945 roku.

Podczas posiedzenia parlamentarnego zespołu ds. oszacowania wysokości odszkodowań należnych Polsce od Niemiec za szkody wyrządzone w trakcie II wojny światowej, które odbyło się 5 marca 2019 roku, ekspert Józef Menes podkreślił, że straty wojenne Polski wyniosły około 886 mld dolarów.

Przypomnijmy, że za polskie starty wojenne uznaje się ruchome dobra kultury utracone w wyniku II wojny światowej z terenów Polski po 1945 roku. Pochodzą one zarówno ze zbiorów publicznych, prywatnych, jak i kościelnych. Sumę tę w 1939 roku oszacowano na 50 mld dolarów, natomiast zgodnie z aktualnym przelicznikiem, mówi się już o ok. 886 mld dolarów.

Józef Menes zaprezentował także dokładną analizę różnych sprawozdań poświęconych określeniu wielkości strat wojennych, które poniosła Polska ze strony III Rzeszy Niemieckiej w następstwie II wojny światowej, wykonanych w latach 1944-2015 przez polskie urzędy państwowe. Omówił wyliczenia przygotowane przez Ministerstwo Prac Kongresowych Rządu RP w Londynie z września 1944 roku, ale i wspomniał o pracach Komisji dla ostatecznego ustalenia szkód i strat wojennych w II wojnie światowej przy Ministerstwie Finansów z 1951 roku, a także Komisji do Opracowania Problemu Odszkodowań Niemieckich z 1970 roku.

W programie posiedzenia przewidziano również spotkanie z Winicjuszem Natoniewskim i mec. Romanem Nowosielskim. Jak czytamy w sejmowej rozpisce:

Natoniewski jako 5-letni chłopiec cudem przeżył pacyfikację swojej rodzinnej wsi przez Niemców. Doznał jednak rozległych poparzeń całego ciała (Niemcy spalili jego dom, w którym się ukrył). Po latach zażądał od rządu Niemiec zadośćuczynienia za cierpienia fizyczne i psychiczne, jakich doznał w czasie II wojny światowej. Sąd Najwyższy odmówił przyznania mu zadośćuczynienia twierdząc, że na obecnym etapie rozwoju prawa międzynarodowego publicznego państwu niemieckiemu przysługuje immunitet jurysdykcyjny w sprawach o roszczenia z czynów niedozwolonych popełnionych przez niemieckie siły zbrojne podczas drugiej wojny światowej na terenie Polski.

Warto dodać, że katalog dóbr kultury utraconych z terenu Polski w graniach po 1945 roku dostępny jest online. Dane na ich temat gromadzone są przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego od 1992 roku. Należy jednak pamiętać, że baza MKiDN nie stanowi oficjalnego rejestru. Gromadzona jest w celach badawczych i informacyjnych, a jak czytamy na stronie internetowej:

Rejestracja obiektów następuje na podstawie dobrowolnych zgłoszeń zarówno instytucji publicznych, związków wyznaniowych, jak i osób prywatnych, a gromadzone informacje weryfikowane są jedynie w podstawowym zakresie.

Magdalena Mikrut-Majeranek

Artykuł opublikowano na Portalu historycznym Histmag.org na licencji CC BY-SA 3.0