„Tom VII przedstawia rozdział o niezwykłej intensywności tych doświadczeń, bo z jednej strony to jest czas wielkich triumfów, ostatnich wielkich triumfów I Rzeczypospolitej, tych, które Jan III Sobieski odnosił nad Półksiężycem z najsłynniejszym wśród nich wydarzeniem, czyli odsieczą wiedeńską w roku 1683 i refleksją nad tym, czy warto było, czy dobrze zrobił król Jan III, że ratował Habsburgów w krytycznym momencie przed najazdem islamskim”, tłumaczy autor i wyjaśnia, że z drugiej strony był to również czas problemów, jakimi były zrywane sejmy czy przypadki przekupstwa polskich decydentów.
„Te właśnie wydarzenia, które jak w migawce tutaj przywołuję, pokazują zarówno chwałę, jak i dramaty I Rzeczypospolitej. Oczywiście staram się także mówić o bardzo ważnych przemianach polskiej kultury, o tym, co zostawia nam w spadku ta długa epoka, bo przecież 90 lat zamykam w owym tomie”, opowiada prof. Nowak.
Autor przyznaje, że około dwie trzecie chronologicznej zawartości VII tomu to „doświadczenie upadania”, a przy tym „politycznego upadku” i kryzysu Rzeczypospolitej. „Jednocześnie pokazuję i na tym mi bardzo zależy, żeby ta swoista lekcja docierała do nas współcześnie, że w każdym pokoleniu znajdowali się ludzie, którzy z tym upadkiem nie godzili się i którzy podejmowali czasem heroiczne, a czasem po prostu bardzo pracowite wysiłki nad tym, żeby Rzeczpospolitą podnieść. I dzięki nim Rzeczpospolita nie upadła, Rzeczpospolita dźwigała się w każdym pokoleniu. Pokazuję tutaj prawdziwych tytanów tej pracy z chyba najważniejszym bohaterem polskiej historii XVIII wieku na czele. Może dla niektórych z państwa będzie to niespodzianka, ale dla mnie jest nim bez żadnej wątpliwości ks. Stanisław Konarski”, przyznaje prof. Andrzej Nowak.
Cała wypowiedź dostępna jest na kanale BIAŁY KRUK TV.
