Rzeź Michniowa przeszła do historii, jako jedna z najokrutniejszych niemieckich pacyfikacji dokonanych na Polakach w czasie II wojny światowej. Masowy mord na ludności cywilnej oraz towarzyszące mu grabieże i podpalenia, dokonane przez okupantów niemieckich w świętokrzyskiej wsi Michniów miał miejsce w dniach 12-13 lipca 1943.

 

W  dniach 12-13 lipca 1943 roku zostało zamordowanych 204 mieszkańców Michniowa – w tym 102 mężczyzn, 54 kobiety i 48 dzieci.W okresie II wojny światowej mieszkańcy Michniowa aktywnie współpracowali z polskim ruchem oporu, w szczególności ze Świętokrzyskimi Zgrupowaniami AK dowodzonymi przez por. Jana Piwnika ps. „Ponury”. 12 lipca 1943 niemiecka ekspedycja karna częściowo spaliła wieś i zamordowała ponad 100 mieszkańców. Obecnie w Michniowie znajduje się Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich.

„O skali represji i terroru na wsi kieleckiej mówią ustalenia Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Radomiu. Na liczbę 303 gmin dystryktu, które poddane były terrorowi, pacyfikacje, obławy i masowe egzekucje dotknęły 200 gmin. W latach 1939-1945 zostało zamordowanych 112 tys. osób, do obozów koncentracyjnych wywieziono około 70 tys., na roboty do Niemiec ok. 215 tys., poza tym zostało aresztowanych ok. 83 tys. ludzi” - piszą Tomasz Domański i Andrzej Jankowski w monografii Instytutu Pamięci Narodowej „Represje niemieckie na wsi kieleckiej 1939-1945”. 

Sama pacyfikacja odbyła się w ciągu dwóch dni. Pierwszego dnia (12 lipca 1943 r.) Niemcy zabijali przede wszystkim mężczyzn. Zabijano ich albo strzałami w tył głowy, albo zapędzano do stodoły, którą następnie podpalano.

Rozkaz pacyfikacji Michniowa wydał najprawdopodobniej dowódca placówki SD i policji bezpieczeństwa w Kielcach, SS-Hauptsturmführer Karl Essig. Co najmniej kilku podległych mu funkcjonariuszy Sicherheitspolizeibyło obecnych we wsi podczas akcji w dniu 12 lipca 1943. Świadkowie pacyfikacji rozpoznali m.in. SS-Surmscharführera Wolfganga Rehna i SS-Sturmscharführera Otto Büssiga. W konwojowaniu i brutalnym przesłuchiwaniu mieszkańców Michniowa uczestniczyli natomiast SS-Oberscharführer Franz Kautzky, SS-Hauptscharführer Otto vel Josef Göhring oraz SS-Surmscharführer Willy vel Rudolf Hintze. Według niektórych źródeł w Michniowie obecny był również SS-Hauptsturmführer Adolf Feucht, funkcjonariusz niemieckiej policji bezpieczeństwa, odpowiedzialny za szereg akcji represyjnych w dystrykcie radomskim

Prezydent Andrzej Duda ustanowił Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej, który obchodzimy 12 lipca. 

- „Dzień ten został ustanowiony w hołdzie mieszkańcom polskich wsi za ich patriotyczną postawę w czasie II wojny światowej – za pomoc udzielaną uciekinierom, osobom ukrywającym się przed prześladowaniami i wysiedlanym, walkę w oddziałach partyzanckich, za żywienie mieszkańców miast i żołnierzy podziemnego państwa polskiego oraz z szacunkiem dla ogromu ofiar poniesionych przez mieszkańców wsi – rozstrzeliwanych, wyrzucanych z domostw, pozbawianych dobytku, wywożonych do sowieckich łagrów i niemieckich obozów koncentracyjnych oraz na przymusowe roboty. W myśl ustawy, Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej będzie świętem państwowym.” - brzmi oficjalny komunikat Kancelarii Prezydenta RP

bz/fronda.pl/dzieje.pl