W homilii podczas pielgrzymki pokutnej kapłanów archidiecezji krakowskiej do Sanktuarium Pasyjno-Maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej abp Marek Jędraszewski odniósł się do watykańskiego szczytu poświęconego ochronie małoletnich w Kościele. 

"Nie można bronić instytucji Kościoła jako takiej. Trzeba bronić pokrzywdzonych i to oni mają pierwszeństwo. To jest to, o czym mówił Ojciec Święty: przede wszystkim ochrona dzieci i konieczność dawania pierwszeństwa ofiarom nadużyć"- podkreślił metropolita krakowski. 

Arcybiskup przyznał, że spotkanie w Watykanie nie było dla niego łatwe, nie tylko ze względu na obrady trwające od rana do wieczora. 

"Nie było to łatwe spotkanie dlatego, że dane nam było doświadczać bólu i krzywdy, ponieważ każde obrady zaczynały się i kończyły modlitwą, a ta modlitwa była związana z pewnym wyznaniem, świadectwem krzywdy, której ktoś doświadczył ze strony kapłanów"-mówił hierarcha. 

Metropolita krakowski powiedzial w homilii, że pojawiło się również świadectwo z Polski. Na szczycie watykańskim dyskutowano również w grupach. Podczas tych dyskusji padło m.in. sformułowanie, że hasło "zero tolerancji" nie jest sformułowaniem zgodnym z duchem Ewangelii, a charakterystycznym dla środowisk totalitarnych. Arcybiskup Marek Jędraszewski wskazał, że Kościół posługuje się innym językiem. 

"To język miłosierdzia. Także dla sprawców nieszczęść, krzywd i przemocy. Bo Kościół głosi miłosierdzie i okazuje to miłosierdzie Boże wobec każdego kto żałuje, kto chce się nawrócić i pokutować"-zaznaczył duchowny. 

Hierarcha odniósł się także do przemówienia papieża Franciszka kończącego spotkanie. Metropolita krakowski zwrócił uwagę, że przemówienie Ojca Świętego z jakichś powodów zostało przemilczane, również w niektórych mediach katolickich, w związku z czym właśnie temu przemówieniu postanowił poświęcić dzisiejsze rozważanie. 

Arcybiskup Marek Jędraszewski, nazwiązując do słów papieża Franciszka, zwrócił uwagę na globalny wymiar krzywdy wyrządzanej małoletnim. Jak pokazują dane statystyczne, w USA 700 tys., a w Europie 18 mln dzieci rocznie staje się ofiarami molestowania, a większość tych przestępstw zdarza się w domach rodzinnych. Ojciec Święty zwrócił jednak uwagę, że to nie tylko dom, ale także sąsiedztwo, szkoła, sport, a także niestety środowiska kościelne. Niewątpliwie do skali tego problemu bardzo przyczynił się rozwój sieci internetowej, gdzie, jak mówił papież, dzieci krzywdzi się w sposób „potworny i okrutny”. Wspomniał także o turystyce seksualnej i biorącym w niej udział 3 mln osób, którym nikt nie stawia żadnych zarzutów.

"Jest to zatem problem uniwersalny, który kładzie się wielkim cieniem na świat, w którym żyjemy i o którym mówi się z dumą, że jest postępowy i tak bardzo rozwinięty także jeśli chodzi o wrażliwość relacji człowieka do człowieka"- wskazał hierarcha, nawiązując do słów papieża. Metropolita krakowski za Ojcem Świętym podkreślił, że skala nadużyć seksualnych wobec nieletnich nie umniejsza tego problemu również w Kościele- zwłaszcza, że mówimy o osobach powołanych, aby prowadzić wiernych do Boga i krzywdzących dzieci, które szczególnie ukochał Pan Jezus. Arcybiskup ocenił, że wchodzimy tu w dziedzinę "szczególnej tajemniczy zła". 

"Trzeba zrozumieć, że mamy do czynienia z działalnością złego ducha. A „wielką ofiarę z dzieci składa się bożkowi władzy, pieniędzy, pychy i buty”. Właśnie dlatego, że złemu duchowi wydaje się, że zwyciężył, że wygrał. Ojciec Święty widzi w tym nową odsłonę ręki Heroda skierowanej przeciwko najbardziej bezbronnym i niewinnym"-podkreślił metropolita. Hierarcha, tak jak wcześniej papież Franciszek, wskazał, że Kościół musi podjąć konkretne działania wyznaczane przez świeckie instytucje, jednak oprócz nich potrzebna jest też pokuta, modlitwa i prośba o wybaczenie. Arcybiskup Marek Jędraszewski przestrzegał przy tym, aby nie ulegać żadnej z dwóch skrajności: "po pierwsze poczuciu szczególnej winy za grzechy braci, czasem z dalekiej przeszłości, winy napędzanej przez nieprzyjazne media, a po drugie próbie ucieczki od problemu i swoistej samoobronie, która zaciemnia prawdę". 

Kościół musi teraz skoncentrować się na ośmiu aspektach, które sformułowane zostały w ramach prac Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich. Punkt pierwszy to ochrona dzieci, za czym kryje się konieczność zmiany mentalności. 

" Nie można bronić instytucji Kościoła jako takiej. Trzeba bronić pokrzywdzonych i to oni mają pierwszeństwo. I to jest to, o czym mówił Ojciec Święty: przede wszystkim ochrona dzieci. I konieczność dawania pierwszeństwa ofiarom nadużyć"-podkreślił metropolita krakowski. Drugi krok to "nieskazitelna stanowczość", choć nie wyrażona hasłem "zero tolerancji", to jednoznaczna. Kościół powinien więc postępować w sposób stanowczy wobec zła, z którym się spotykamy i współpracować z organami państwowymi zgodnie z ustawodawstwem poszczególnych krajów. Trzeci aspekt to prawdziwe oczyszczenie, czyli wezwanie do ciągłego dążenia pasterzy do świętości, jak również większy nacisk na formację seminaryjną kandydatów do kapłaństwa. Co zaś dotyczy samej formacji, abp Jędraszewski podkreślił za papieżem Franciszkiem, że nie wystarczą tu kryteria negatywne, a więc fakt, że kandydat nie wykazuje konkretnych cech eliminujących z kapłańskiej drogi. Należy kierować się tu kryteriami pozytywnymi. Sam proces formacyjny winien prowadzić natomiast do "autentycznej świętości i osobistej czystości". Kolejna kwestia to wzmocnienie i weryfikacja wytycznych Konferencji Episkopatów. Hierarcha wskazał w tym miejscu, że jeżeli już Episkopat te wytyczne przyjmuje, musi zobowiązać się do bezwzględnego ich stosowania, ma to być prawo obowiązujące wszystkich biskupów danego kraju, bez "żadnego wyłomu czy niejasności". 

Ważny krok to również towarzyszenie osobom pokrzywdzonym, czyli gotowość do wysłuchania ich oraz pomocy w przepracowaniu traumy. Wśród wytycznych znalazła się również konieczność dążenia  do odgórnego i powszechnego zmienienia zasad korzystania z internetu. Za tym musi iść formacja i autoformacja człowieka, by świadomie nie sięgał do treści, które obrażają godność ludzką. Kolejna prawa to turystyka seksualna. Kościół, na tyle, na ile może, powinien zwalczać ten proceder, jak również wspierać ofiary tego zjawiska i pomóc w powrocie do normalnej rzeczywistości. 

Metropolita przytoczył także słowa papieża Franciszka będące podziękowaniem dla kapłanów wiernych i prawych, a ponoszących konsekwencje haniebnych postaw swoich współbraci.

Ojciec Święty swoje przemówienie zakończył apelem skierowanym do całego świata, zacytowanym przez arcybiskupa Jędraszewskiego:

„Stanowczo apeluję o kompleksową walkę przeciwko wykorzystywaniu małoletnich, w dziedzinie seksualnej, a także w innych dziedzinach, ze strony wszystkich władz i poszczególnych osób, ponieważ mamy tu do czynienia z ohydnymi przestępstwami, które powinny być wymazane z powierzchni ziemi. Tego żąda wiele ofiar ukrytych w rodzinach i różnych środowiskach naszych społeczeństw”. Na koniec hierarcha wyraził przypuszczenie, że w dzisiejszych czasach, tak trudnych dla całego świata, przed Kościołem stoi niezwykle ważna misja "pokazania wszystkim innym jak należy uczciwie i do końca walczyć z krzywdami dzieci"

"Jak ich bronić, jak siebie oczyszczać po to, by stwarzać dla nich poczucie bezpieczeństwa i pokoju. Jak w tym co czyni Ojciec Święty Franciszek i co czynimy także w Polsce, mimo oskarżeń, że się nie czyni nic, widzieć to, do czego wzywał nas Pan Jezus w dzisiejszej Ewangelii: „Bądźcie doskonali jak Ojciec wasz niebieski jest doskonały”- podkreślił metropolita krakowski.

yenn/KAI, Fronda.pl