Inicjatywa Trójmorza, zainicjowana w 2015 roku przez prezydentów Polski i Chorwacji, zrzesza kilkanaście państw Europy Środkowej i cieszy się poparciem USA. Choć warunkiem uczestnictwa jest członkostwo w UE, Trójmorze stanowi platformę współpracy infrastrukturalnej w obszarze transportu, komunikacji i energetyki.

W ciągu kilku lat państwa Trójmorza zrealizowały lub mają w trakcie realizacji istotne inicjatywy, takie jak budowa Via Carpatia w Polsce i Rumunii. Jednak sytuacja na Słowacji wymaga jeszcze uwagi, a Grecy, którzy niedawno dołączyli do inicjatywy, wykazują duże zainteresowanie rozbudową infrastruktury transportowo-komunikacyjnej.

Profesor Żurawski vel Grajewski zauważa, że rozwój sieci transportowo-komunikacyjnej na osi północ-południe może stanowić konkurencję dla portów niemieckich i holenderskich, co jest powodem chłodnego podejścia rdzenia UE do idei Trójmorza.

Po udzieleniu poparcia przez Donalda Trumpa w 2017 roku, kraje Zachodniej Europy pogodziły się z istnieniem inicjatywy, a Niemcy zyskały status partnera strategicznego, jednak ich zaangażowanie pozostaje ograniczone.

Profesor podkreśla znaczenie Grupy Wyszehradzkiej jako największego rynku zbytu dla gospodarki niemieckiej, co stawia pytanie o brak atrakcyjności państw Trójmorza dla siebie nawzajem. Niedostatek infrastruktury komunikacyjnej oraz bariery geograficzne stanowią tu główne przeszkody.

W kontekście szybkiego wzrostu gospodarek państw Trójmorza, ekspert przewiduje zwiększenie inwestycji ze strony krajów azjatyckich, takich jak Japonia, Korea Południowa i Tajwan. Planowana rozbudowa infrastruktury ma kosztować 680 mld euro, co wymagać będzie przyciągnięcia zewnętrznych funduszy, z nadzieją na zaangażowanie Japonii jako partnera strategicznego.

Silne poparcie ponadpartyjne USA dla Inicjatywy Trójmorza oraz jej konkurencyjny charakter wobec inicjatywy 14+1 skierowanej do krajów Europy Środkowej i Wschodniej stanowią istotne czynniki. Jednak niepokojące jest niewielkie reprezentowanie rządu Polski na ostatnim szczycie oraz brak większej współpracy z Grecją.

Mimo że Grecja pełni istotną rolę w NATO, a także jest ważnym państwem na południowej flance NATO, brak poważnych rozmów pomiędzy Atenami a Warszawą nadal pozostaje problemem.

W związku z tym, niepokój budzi brak deklaracji obecnie rządzącej administracji publicznej w zakresie inwestycji i współpracy z Grecją. Ponadto, ze względu na brak kapitału prywatnego w regionie, konieczne staje się zaangażowanie funduszy państwowych.

W świetle tych wyzwań, konieczne będzie podjęcie działań mających na celu przezwyciężenie barier geograficznych oraz przyciągnięcie inwestycji zewnętrznych, by umożliwić rozwój Inicjatywy Trójmorza i wzmocnienie współpracy międzynarodowej w regionie.