Odszedł były prezydent Izraela Szymon Peres. Miał 93 lata.
Dwukrotnie pełnił funkcję premiera, był też ministrem w dwunastu rządach. Uważany za jednego z głównych architektów porozumień pokojowych Izraela z Palestyńczykami. Jego pogrzeb odbędzie się jutro lub pojutrze.
W 1994 roku został uhonorowany Pokojową Nagrody Nobla, razem z ówczesnym premierem Izraela Icchakiem Rabinem i przywódcą Palestyńczyków Jaserem Arafatem. Wyróżniono go za prowadzenie rozmów, których skutkiem było podpisanie w 1993 roku tak zwanych porozumień z Oslo, pierwszego izraelsko-palestyńskiego układu pokojowego.
Pod koniec II wojny światowej działał w tajnej dyplomacji, przygotowując powstanie żydowskiego państwa. Był doradcą Davida Ben-Guriona, pierwszego premiera Izraela. Powszechnie uznawany za jednego z ojców współczesnego Izraela.
Szimon Peres początkowo miał opinię politycznego "jastrzębia" i zwolennika rozwiązań siłowych. Z czasem zmienił styl uprawiania polityki, bardziej ceniąc ustępstwa i kompromis, niż działania radykalne. W 1992 roku został szefem resortu spraw zagranicznych w rządzie Icchaka Rabina i rozpoczął tajne rozmowy z Palestyńczykami. Wspólnie z Rabinem opracowali strategię pokojową dla Bliskiego Wschodu. Na mocy porozumień podpisanych w 1993 roku, Palestyńczycy uznawali państwo Izrael, stworzono także ramy prawne określające Autonomię Palestyńską. Było to pierwsze bezpośrednie porozumienie między rządem Izraela i Organizacją Wyzwolenia Palestyny.
W latach 70., będąc w opozycji, Peres poparł izraelsko-egipski traktat pokojowy, który podpisano w 1979-ym, dzięki zawartemu rok wcześniej porozumieniu z Camp David.
W czerwcu 2007 roku Szimon Peres został wybrany przez Kneset na dziewiątego prezydenta państwa Izrael. W drugiej turze głosowania poparło go ponad 80 ze 120 deputowanych zasiadających w izraelskim parlamencie. Jako pierwszy były premier, który został głową państwa żydowskiego. Funkcję tę pełnił do lipca 2014 roku.
W ostatnich latach nadal aktywnie pracował na rzecz pojednania izraelsko-palestyńskiego.
Urodził się jako Szymon Perski, 2 sierpnia 1923 roku, w Wiszniewie, koło Nowogródka, obecnie na Białorusi. W latach 30. wraz z rodzicami wyemigrował do Palestyny.
W 1947 roku wstąpił do paramilitarnej organizacji żydowskiej Hagana. Brał udział w wojnie arabsko-izraelskiej w latach 1948-49. W wieku 30 lat został dyrektorem generalnym Ministerstwa Obrony, potem wiceministrem i ministrem. Od 1959 roku zasiadał w izraelskim parlamencie Knesecie. Był współzałożycielem Izraelskiej Partii Pracy, którą kierował od 1977 do 1992 roku. W latach 1984-86 i 1995-96 był premierem Izraela.
Pełniąc funkcję szefa rządu, Peres podjął wiele decyzji, które cieszyły się poparciem, między innymi w 1985 roku rozpoczął wraz z ówczesnym ministrem finansów i szefem Banku Izraela wdrażanie zakończonego sukcesem programu stabilizacji gospodarczej, który powstrzymał dramatyczny wzrost inflacji. Był też głównym budowniczym potencjału militarnego państwa Izrael. Zaangażowany w zakupy uzbrojenia oraz zawieranie ważnych dla państwa sojuszów strategicznych, między innymi z Francją.
W 1996 roku założył Centrum Peresa dla Pokoju, które promowało ideę współpracy i pokoju Izraela z jego sąsiadami. W 2007 roku został prezydentem. Funkcję tę pełnił przez siedem lat.
W 2000 roku otrzymał od królowej Wielkiej Brytanii Elżbiety II honorowy Order Świętego Michała i Świętego Jerzego.
Dwa lata temu zagrał główną rolę w satyrycznym filmiku, wyreżyserowanym przez jego wnuczkę, w którym przedstawiał trudy życia bezrobotnych.
za: IAR
