Czy szczepionki powstałe w niemoralny sposób mogą być stosowane w sytuacjach poważnego zagrożenia zdrowia i życia? Czy ratowanie życia może usprawiedliwiać jego odbieranie? Na te i inne pytania odpowiada opublikowany przez Papieską Akademię Życia dokument "Rozważania moralne o szczepionkach przygotowanych z komórek pochodzących z abortowanych płodów ludzkich". Jego tłumaczenie na język polski - tylko we Fronda.pl.

 

5 czerwca 2005 r.

Rozważana kwestia odnosi się do legalności produkcji, dystrybucji i stosowania niektórych szczepionek, których produkcja związana jest z aktami przerywania ciąży. Dotyczy to szczepionek zawierających żywe wirusy, które zostały przygotowane z linii komórek pochodzących z ludzkich płodów, przy użyciu tkanek z abortowanych płodów ludzkich jako źródła tych komórek. Najbardziej znana i chyba najbardziej istotna ze względu na jej ogromną dystrybucję i niemal powszechne użycie, jest szczepionka przeciwko różyczce.

Różyczka i szczepionki przeciwko niej

Różyczka (German measles)1 jest chorobą wirusową powodowaną przez Togavirus rodzaju Rubivirus i charakteryzuje się grudkowo-plamistą wysypką. Powstaje z zakażenia, które jest powszechne w dzieciństwie i w połowie przypadków nie ma objawów klinicznych, jest samoistnie, zwykle łagodne. Niemniej jednak, wirus różyczki jest jednym z najbardziej patologicznych czynników zakaźnych dla zarodka i płodu. Kiedy kobieta łapie zakażenie w czasie ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży, ryzyko zakażenia płodu jest bardzo wysokie (około 95%). Wirus rozmnaża się w łożysku i zaraża płód, powodując zespół zaburzeń oznaczany jako syndrom wrodzonej różyczki (org. Congenital Rubella Syndrome – przyp. tłumacza). Dla przykładu ciężka epidemia różyczki, która dotknęła ogromną część Stanów Zjednoczonych w 1964 roku spowodowała 20.000 przypadków wystąpienia wrodzonej różyczki2, skutkujących 11.250 przypadkami aborcji (spontanicznymi lub chirurgicznymi), 2.100 zgonami noworodków, 11.600 przypadkami głuchoty, 3.580 przypadkami ślepoty, 1.800 przypadkami upośledzenia umysłowego. To ta epidemia doprowadziła do rozwoju i wprowadzenia na rynek skutecznej szczepionki przeciwko różyczce, umożliwiając tym samym skuteczną profilaktykę przeciwko tej infekcji.

Niebezpieczeństwo wrodzonej różyczki i upośledzeń uzasadnia systematyczne szczepienia przeciwko tej chorobie. Jest bardzo trudnym, a może nawet niemożliwym, aby uniknąć zakażenia kobiety w ciąży, nawet jeśli zakażenie wirusem różyczki osoby kontaktującej się z tą kobietą jest zdiagnozowane w pierwszym dniu wystąpienia wysypki. Dlatego próbuje się zapobiec zarażeniu przez likwidację potencjału infekcji wśród dzieci, które nie zostały zaszczepione, poprzez wczesne szczepienia wszystkich dzieci (powszechne szczepienia). Powszechne szczepienia spowodowały znaczny spadek częstotliwości występowania wrodzonej różyczki, a ogólną częstotliwość występowania obniżono do mniej niż 5 przypadków na 100.000 żywych urodzeń. Niemniej jednak postęp ten jest nadal niestabilny. Na przykład w Stanach Zjednoczonych po zdecydowanej redukcji liczby przypadków wrodzonej różyczki do tylko kilku przypadków rocznie, czyli mniej niż 0,1 na 100.000 żywych urodzeń, w 1991 r. miała miejsce nowa fala epidemii z częstotliwością, która wzrosła do 0,8/100.000. Takie fale odrodzenia różyczki obserwowano również w 1997 i 2000 roku. Te okresowe odrodzenia uczyniły oczywistym, że występuje stałe krążenie wirusa wśród młodych osób dorosłych, co jest konsekwencją niewystarczającego zakresu szczepień. Ta ostatnia sytuacja umożliwia występowanie znacznego odsetka wrażliwych podmiotów, które są źródłem okresowych epidemii co naraża na ryzyko nieuodpornione kobiety w wieku rozrodczym. Dlatego redukcja, aż do wyeliminowania wrodzonej różyczki, jest uznawana za priorytetową w publicznej służbie zdrowia.

Szczepionki obecnie produkowane z wykorzystaniem linii komórek ludzkich, które pochodzą z poronionych płodów

Do chwili obecnej istnieją dwie linie hodowli ludzkich komórek diploidalnych, które pierwotnie zostały przygotowane z tkanek abortowanych płodów (w 1964 r. i 1970 r.) i są wykorzystywane do sporządzenia szczepionek bazujących na żywych, atenuowanych wirusach: pierwsza to linia WI-38 (Winstar Institute 38) z hodowli ludzkich diploidalnych fibroblastów płucnych pochodzących z płodu płci żeńskiej, który został abortowany, ponieważ rodzina czuła, że ma zbyt wiele dzieci (Sven G. et al., 1969). Została ona przygotowana i rozwinięta przez Leonarda Hayflicka w 1964 r. (L. Hayflick, 1965; Sven G. et al., 1969)3 i nosi numer ATCC CCL-75. WI-38 została wykorzystana do przygotowania historycznej szczepionki RA 27/3 przeciw różyczce (S.A. Plotkin et al, 1965)4. Drugą linią komórek ludzkich jest MRC-5 (Medical Research Council 5) (ludzki, płucny, embrionalny) (numer ATCC CCL-171), z fibroblastów ludzkiego płuca pochodzących z 14 tygodniowego męskiego płodu abortowanego z "powodów psychicznych" u 27 letniej kobiety w Wielkiej Brytanii. MRC-5 została przygotowana i rozwinięta przez J.P. Jacobsa w 1966 r. (J.P. Jacobs et al, 1970)5. Inne linie komórek ludzkich zostały opracowane dla potrzeb farmaceutycznych, ale nie są wykorzystywane w szczepionkach faktycznie dostępnych6.

Szczepionki, które są oskarżane współcześnie o wykorzystywanie ludzkich linii komórkowych z abortowanych płodów, WI-38 i MRC-5, są następujące:7

 

A) żywe szczepionki przeciwko różyczce8:

- jednoskładnikowe szczepionki przeciwko różyczce Meruvax ® II (Merck) (USA), Rudivax ® (Sanofi Pasteur, Fr.) oraz Ervevax ® (RA 27 / 3) (GlaxoSmithKline, Belgia);

- skojarzone szczepionki MR przeciwko różyczce i odrze, skomercjalizowane pod nazwą MR-VAX ® (Merck, USA) i Rudi-Rouvax ® (AVP, Francja);

- skojarzone szczepionki przeciwko różyczce i śwince wprowadzane do obrotu pod nazwą Biavax ® II (Merck, USA),

- skojarzone szczepionki MMR (odra, świnka, różyczka) przeciw różyczce, śwince i odrze, sprzedawane pod nazwą MMR ® II (Merck, USA), ROR ®, Trimovax ® (Sanofi Pasteur, ks.) oraz Priorix ® ( GlaxoSmithKline UK).

B) inne szczepionki także sporządzone z wykorzystaniem linii komórek ludzkich z abortowanych płodów:

- dwie szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A - produkowana przez Merck (VAQTA), druga produkowana przez GlaxoSmithKline (HAVRIX), obie z nich zostały przygotowane przy użyciu MRC-5;

- jedna szczepionka przeciwko ospie wietrznej, Varivax ®, produkowana przez Merck z użyciem WI-38 i MRC-5;

- jedna szczepionka przeciwko polio, unieszkodliwiony wirus polio szczepionka Poliovax ® (-Aventis Pasteur, Fr.) z użyciem MRC-5;

- jedna szczepionka przeciw wściekliźnie, Imovax ®, produkowana przez Aventis Pasteur, pobrana z zakażonych diploidalnych komórek ludzkich, szczep MRC-5;

- jedna szczepionka przeciwko ospie, ACAM 1000, przygotowana przez Acambis przy użyciu MRC-5, ciągle w trakcie rejestracji.

Usytuowanie problemów etycznych związanych ze wspomnianymi szczepionkami

Z punktu widzenia profilaktyki chorób wirusowych, takich jak różyczka, świnka, odra, ospa i zapalenie wątroby, jest oczywiste, że tworzenie skutecznych szczepionek przeciw chorobom, takim jak te, jak również ich wykorzystanie w walce z tymi infekcjami, prowadzące do ich likwidacji, poprzez obowiązkowe szczepienia całej populacji objętej ryzykiem, z całą pewnością stanowi "kamień milowy" w świeckiej walce człowieka z chorobami zaraźliwymi i zakaźnymi.

Jednakże, skoro te same szczepionki są przygotowywane z wirusów pozyskanych z tkanek płodów, które zostały zainfekowane i dobrowolnie poddane aborcji, a następnie wirusy te zostały osłabione i wyhodowane na ludzkich liniach komórkowych, które również pochodzą z zamówionych aborcji, nie przestają one stwarzać etycznych problemów. Potrzeba wyrażenia refleksji moralnej w odniesieniu do podniesionej sprawy wynika głównie ze związku, który istnieje między szczepionkami wymienionymi powyżej oraz przeprowadzonymi aborcjami, z których uzyskano materiał biologiczny niezbędny do ich przygotowania.

Jeśli ktoś odrzuca wszelkie formy dobrowolnej aborcji ludzkich płodów, czy nie przeczy sobie poprzez zezwolenie na zastosowanie wspomnianych szczepionek zawierających żywe, atenuowane wirusy u swoich dzieci? Czy nie jest to prawdziwą (i niedopuszczalną) współpracą ze złem, nawet jeśli to zło zostało przeprowadzone czterdzieści lat temu?

Przed przystąpieniem do rozważenia tej konkretnej sprawy, musimy przypomnieć pokrótce zasady przyjęte w klasycznej doktrynie moralnej w odniesieniu do problemu współpracy ze złem9, problemu, który pojawia się za każdym razem, kiedy podmiot moralny dostrzega istnienie związku pomiędzy jego własnymi czynami i moralnie złym działaniem dokonywanym przez inne osoby.

Zasada dozwolonej współpracy ze złem

Pierwsze podstawowe rozróżnienie jakie należy uczynić to rozróżnienie między formalną oraz materialną współpracą. Formalna współpraca ma miejsce, gdy podmiot moralny współpracuje przy niemoralnym działaniem innej osoby, podzielając jej zły zamiar. Z drugiej strony, kiedy podmiot moralny współpracuje przy niemoralnym działaniu innej osoby, bez podzielania jej złych intencji, jest to przypadek współpracy materialnej.

Materialna współpraca może być dalej podzielona na kategorię bezpośredniej i pośredniej, w zależności od tego, czy współpraca ma miejsce w realizacji grzesznych działań per se, czy też podmiot działa tworząc warunki - poprzez dostarczenie instrumentów lub produktów - które umożliwiają popełnienie niemoralnego działania. Ponadto mogą zostać wyróżnione formy bliskiej współpracy i współpracy odległej, w zależności od "odległości" (rozumianej jako czasowa odległość lub materialny związek) między aktem współpracy i grzesznym czynem popełnionym przez kogoś innego. Bezpośrednia współpraca materialna jest zawsze bliską, a pośrednia współpraca materialna może być bliską lub odległą.

Współpraca formalna jest zawsze moralnie niedopuszczalna ponieważ stanowi formę bezpośredniego i umyślnego udziału w grzesznym działaniu innej osoby.10 Współpraca materialna może być czasem niedopuszczalna (w zależności od warunków "podwójnego efektu" lub "pośredniej dobrowolności" działania), ale gdy bezpośrednia współpraca materialna odnosi się do poważnego ataku na ludzkie życie to zawsze należy uznać ją za niedopuszczalną, z uwagi na wartość tego dobra11.

Dalszym rozróżnieniem czynionym w klasycznej moralności jest rozróżnienie między aktywną (lub pozytywną) współpracą w czynieniu zła i bierną (lub ujemną) współpracą w czynieniu zła, przy czym wcześniejsza kategoria odnosi się do wykonywania czynności w ramach współpracy w grzesznym działaniu przeprowadzanym przez inną osobę, zaś kolejna odwołuje się do zaniechania potępienia lub zakłócenia grzesznego działania przeprowadzonego przez inną osobę, o ile było moralnym obowiązkiem uczynić to, co zostało zaniechane12. Współpraca bierna może być także formalną lub materialną, bezpośrednią lub pośrednią, bliską lub odległą. Oczywiście, każdy rodzaj formalnej biernej współpracy należy uznać za niedopuszczalny, ale nawet bierna współpraca materialna powinna zasadniczo być unikana, choć jest przyznawane (przez wielu autorów), że nie ma rygorystycznego obowiązku unikania jej w przypadku, w którym będzie bardzo trudno to zrobić.

Odniesienie do stosowania szczepionek przygotowanych z komórek pochodzących z embrionów lub płodów poddanych dobrowolnej aborcji

W tutaj badanym szczególnym przypadku, istnieją trzy kategorie osób, które są zaangażowane we współpracę ze złem, które jest oczywiście reprezentowane przez fakt dobrowolnej aborcji wykonanej przez inne osoby: a) tych, którzy przygotowują szczepionki z wykorzystaniem ludzkich linii komórkowych pochodzących z dobrowolnych aborcji; b) tych, którzy uczestniczą w masowym obrocie takimi szczepionkami; c) tych, którzy z powodów zdrowotnych potrzebują ich używać.

Po pierwsze, należy rozważyć moralny zakaz każdej formalnej współpracy (dzielenia złego zamiaru) z działaniem tych, którzy dobrowolnie przeprowadzili aborcję, co z kolei pozwoliło na pobieranie tkanek płodu, wymaganych do przygotowania szczepionek. Dlatego, ten kto - niezależnie od kategorii, do której należy - współpracuje w jakiś sposób, dzieląc ten zamiar, w wykonaniu dobrowolnej aborcji w celu wytwarzania wyżej wymienionych szczepionek, uczestniczy w rzeczywistości w tym samym złu moralnym co osoba, która wykonała aborcję. Takie uczestnictwo będzie również miało miejsce w przypadku, gdy ktoś, dzieląc zamiar aborcji, powstrzymuje się od potępienia lub krytykowania tego niedopuszczalnego działania, mimo że ma moralny obowiązek to zrobić (bierna współpraca formalna).

W przypadku, gdy nie ma takiego formalnego dzielenia niemoralnego zamiaru osoby, która przeprowadziła aborcję, jakakolwiek forma współpracy będzie współpracą materialną przy następujących wymaganiach.

Jeśli chodzi o przygotowanie, dystrybucję i sprzedaż szczepionek wyprodukowanych w wyniku wykorzystania materiału biologicznego, którego powstanie związane jest z komórkami pochodzącymi z płodów dobrowolnie poddanych aborcji, taki proces jest kwalifikowany jako zasadniczo moralnie niedopuszczalny, ponieważ może on przyczynić się do wspierania realizacji innych dobrowolnych aborcji, z przeznaczeniem na produkcję szczepionek. Należy jednak uznać, że w łańcuchu produkcji, dystrybucji, marketingu, różne współpracujące podmioty mogą ponosić różną moralną odpowiedzialność.

Jednak jest jeszcze inny aspekt, który należy rozważyć, i jest to forma biernej współpracy materialnej, której mogli się dopuścić producenci tych szczepionek, jeśli nie potępiają i nie odrzucają publicznie pierwotnego niemoralnego działania (dobrowolnej aborcji) i jeśli nie oddadzą się oni wspólnie badaniom naukowym i promowaniu alternatywnych sposobów, wolnych od moralnego zła, dla produkcji szczepionek przeciwko tym samym chorobom. Taka bierna współpraca materialna, jeśli nastąpi, jest równie niedopuszczalna.

Jeśli chodzi o tych, którzy muszą korzystać z takich szczepionek ze względów zdrowotnych, należy podkreślić, że niezależnie od wszelkich form formalnej współpracy, lekarze i rodzice, którzy uciekają się do stosowania tych szczepionek dla swoich dzieci, mimo wiedzy o ich pochodzeniu (dobrowolnej aborcji), przeprowadzają formę bardzo odległej pośredniej współpracy materialnej, i dlatego bardzo łagodnej, w realizacji pierwotnego aktu aborcji, a także pośredniej współpracy materialnej w odniesieniu do obrotu komórkami pochodzącymi z aborcji, i bezpośredniej, w odniesieniu do obrotu szczepionkami produkowanymi z takich komórek. Współpraca jest zatem bardziej intensywna ze strony władz i krajowych systemów opieki zdrowotnej, które akceptują stosowanie takich szczepionek.

Jednak w tej sytuacji aspekt biernej współpracy jest tym, co wyróżnia się najbardziej. To do wiernych i obywateli prawego sumienia (ojcowie rodzin, lekarze, itd.) należy, aby zakwestionować, nawet poprzez sprzeciw sumienia, coraz bardziej rozpowszechniające się ataki przeciw życiu i "kulturę śmierci", która leży u ich podstaw. Z tego punktu widzenia stosowanie szczepionek, których produkcja związana jest z przerywaniem ciąży stanowi co najmniej pośrednią i odległą formę biernej współpracy materialnej w aborcji, i bardzo bliskiej biernej współpracy materialnej w zakresie obrotu nimi. Ponadto, na poziomie kultury, stosowanie takich szczepionek przyczynia się do tworzenia ogólnego przyzwolenia społecznego dla funkcjonowania przemysłu farmaceutycznego, który wytwarza je w sposób niemoralny.

Dlatego lekarze i ojcowie rodzin mają obowiązek stosowania alternatywnych szczepionek13 (jeśli istnieją), wywierając nacisk na władze polityczne i systemy opieki zdrowotnej, tak aby szczepionki, których stosowanie jest wolne od problemów moralnych stały się dostępne. Powinni oni odwołać się, jeśli to konieczne, do sprzeciwu sumienia14 w odniesieniu do stosowania szczepionek produkowanych za pomocą linii komórek pochodzenia ludzkiego z poronionych płodów. Podobnie, powinni przeciwstawić się wszelkimi środkami (w formie pisemnej, poprzez różne stowarzyszenia, media, itp.) szczepionkom, które nie mają jeszcze moralnie dopuszczalnych rozwiązań alternatywnych, tworząc presję, która sprawiłaby, że zostałyby przygotowywane alternatywne szczepionki nie związane z aborcją płodu ludzkiego i domagać się rygorystycznej prawnej kontroli producentów przemysłu farmaceutycznego.

W odniesieniu do chorób, przeciwko którym nie ma alternatywnych dostępnych i etycznie akceptowalnych,szczepionek słuszne jest powstrzymanie się od stosowania omawianych szczepionek, jeśli można to zrobić bez powodowania u dzieci, a pośrednio i w społeczeństwie jako całości, znacznego ryzyka związanego z ich zdrowiem. Jednakże, jeśli w odniesieniu do tych osób następuje wystawienie na znaczne zagrożenie dla ich zdrowia, szczepionki, których dotyczą problemy moralne mogą być także wykorzystywane na zasadzie tymczasowej. Jest to moralnie uzasadnione tym, że unikanie biernej współpracy materialnej nie jest obowiązkowe, jeśli pojawią się poważne niedogodności. Ponadto znajdujemy w takim przypadku odpowiednią przyczynę, aby zaakceptować zastosowanie tych szczepionek wobec niebezpieczeństwa rozprzestrzeniania się czynników patologicznych, ze względu na brak szczepienia dzieci. Dotyczy to zwłaszcza przypadku szczepionki przeciw różyczce15.

W każdym razie, pozostaje moralny obowiązek kontynuowania walki i wykorzystania wszystkich zgodnych z prawem środków, aby utrudnić życie przedsiębiorstwom farmaceutycznym, które działają bez skrupułów i w sposób nieetyczny. Jednak ciężar tej ważnej bitwy, nie może i nie musi spadać na niewinne dzieci i pogarszać stanu zdrowia społeczeństwa - zwłaszcza dotyczy to kobiet ciężarnych.

Podsumowując, trzeba potwierdzić, że:

- istnieje poważny obowiązek stosowania alternatywnych szczepionek oraz sprzeciwu sumienia w odniesieniu do tych, które są moralnie problematyczne;

- jeśli chodzi o szczepionki nie posiadające alternatywy należy potwierdzić potrzebę ubiegania się o to, żeby mogły być przygotowane inne, jak również dopuszczalność stosowania istniejących w międzyczasie tak dalece jak jest to konieczne w celu uniknięcia poważnego zagrożenia nie tylko dla własnych dzieci, ale także, a może nawet bardziej, dla stanu zdrowia społeczeństwa jako całości - szczególnie dla kobiet w ciąży;

- dopuszczalność stosowania tych szczepionek nie powinna być interpretowana jako deklaracja dopuszczalności ich produkcji, obrotu i stosowania, ale powinna być ona rozumiana jako bierna współpraca materialna, w najłagodniejszym i oddalonym sensie, jak również aktywna, moralnie uzasadniona jako extrema ratio, konieczna dla zapewnienia dobra własnych dzieci oraz ludzi, którzy weszli w kontakt z dziećmi (kobiet w ciąży);

- taka współpraca ma miejsce w kontekście moralnego przymusu sumienia rodziców, którzy zmuszeni są do wyboru działania wbrew własnemu sumieniu lub w inny sposób, ryzykując zdrowiem swoich dzieci i społeczeństwa jako całości. To jest niesprawiedliwy wybór, który musi zostać usunięty tak szybko jak to możliwe.

 

Przypisy:

1 J. E. Banatvala, D.W.G. Brown, Rubella, The Lancet, 3 kwietnia 2004, vol. 363, nr 9415, str. 1127-1137.

2 Rubella , Morbidity and Mortality Weekly Report, 1964, vol. 13, str. 93. S.A. Plotkin, Virologic Assistance in the Management of German Measles in Pregnancy, JAMA, 26 października 1964, vol.190, str. 265-268.

3 L. Hayflick, The Limited In Vitro Lifetime of Human Diploid Cell Strains, Experimental Cell Research, marzec 1965, vol.37, nr 3, str. 614-636. G. Sven, S. Plotkin, K. McCarthy, Gamma Globulin Prophylaxis; Inactivated Rubella Virus; Production and Biological Control of Live Attenuated Rubella Virus Vaccines, American journal of Diseases of Children, sierpień 1969, vol. 118, nr 2, str.372-381.

4 S. A. Plotkin, D. Cornfeld, Th.H. Ingalls, Studies of Immunization With Living Rubella Virus, Trials in Children With a Strain coming from an Aborted Fetus, American Journal of Diseases in children, październik 1965, vol. 110, nr 4, str. 381-389.

5 J.P. Jacobs, C.M. Jones, J.P. Baille, Characteristics of a Human Diploid Cell Designated MRC-5, Nature, 11 lipca 1970, vol. 277, str. 168-170.

6 Dwie inne linie komórek ludzkich, które są trwałe: HEK 293 - linia komórek abortowanego płodu, z pierwotnych ludzkich zarodkowych komórek nerki przekształcona przez podzielony adenowirus typu 5 (materiał płodu nerek był uzyskany z abortowanego płodu prawdopodobnie w 1972 r.) oraz PER.C6 - linia komórek płodu stworzona z użyciem tkanki siatkówki z 18 tygodniowego abortowanego dziecka, zostały rozwinięte dla produkcji farmaceutycznej wektorów adenowirusa (dla terapii genowej). Nie zostały one wykorzystane w tworzeniu którejkolwiek ze szczepionek opartych o żywe wirusy będących obecnie w użyciu ze względu na ich zdolność do rozwijania rakotwórczych komórek u biorcy. Jednak niektóre szczepionki, wciąż w stadium rozwoju, przeciwko wirusowi Ebola (Crucell, NV i Vaccine Research Center z National Institutes of Allergy and Infectious Diseases, NIAID), HIV (Merck), grypie (MedImmune, Sanofi Pasteur), zapaleniu mózgu typu B (Crucell NV i Rhein Biotech NV) są przygotowywane przy użyciu linii komórkowej PER.C6 ® (Crucell NV, Leiden, Holandia).

7 Przeciwko tym różnym chorobom zakaźnym istnieje kilka alternatywnych szczepionek, które przygotowywane są z komórek lub tkanek zwierząt i dlatego są etycznie akceptowalne. Ich dostępność zależy od danego kraju. W odniesieniu do konkretnego przypadku Stanów Zjednoczonych, nie ma na razie opcji dla szczepionek przeciwko różyczce, ospie i zapaleniu wątroby innej niż szczepionki proponowane przez firmę Merck, przygotowane z wykorzystaniem linii komórek ludzkich WI-38 i MRC -5. Istnieje szczepionka przeciwko ospie przygotowana z linii komórek Vero (pochodzących z nerki afrykańskich małp zielonych), ACAM2000 (Acambis-Baxter) (szczepionka przeciwko ospie drugiej generacji, składowana, nie została zatwierdzona w USA), która z tego względu oferuje alternatywę dla Acambis 1000. Istnieją alternatywne szczepionki przeciw śwince (Mumpsvax, Merck), odrze (Attenuvax, Merck) przeciwko wściekliźnie (RabAvert, terapii Chiron), przygotowane z zarodków kurzych (jednak poważne alergie mają miejsce w związku z takimi szczepionkami), poliomyelitis (IPOL,-Aventis Pasteur, przygotowane z komórek nerki małpy) i ospy wietrznej (szczepionka trzeciej generacji przeciwko ospie MVA, Modified Vaccinia Ankara, Acambis-Baxter). W Europie oraz w Japonii, istnieją inne dostępne szczepionki przeciwko różyczce i wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, produkowane przy użyciu linii komórek innych niż ludzkie. The Kitasato Institute produkuje cztery szczepionki przeciwko różyczce, zwane Takahashi, TO-336 i Matuba, przygotowane z komórki nerki królika, a jedna (Matuura) przygotowana z komórek z zarodków przepiórki. The Chemo-sero-therapeutic Research Institute Kaketsuken produkuje jeszcze inną szczepionkę przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, zwaną Ainmugen, przygotowaną z komórki z nerki małpy. Pozostaje jedynie problem ze szczepionką Varivax ® przed ospą wietrzną, dla której nie ma alternatywy.

8 Szczepionki przeciwko różyczce wykorzystujące szczep Wistar RA27/3 z żywych, atenuowanych wirusów różyczki, przystosowanych i rozmnażanych w WI-38 hodowli ludzkich diploidalnych fibroblastów płucnych znajdują się w centrum współczesnych kontrowersji dotyczących moralności stosowania szczepionek przygotowanych z pomocą linii komórek ludzkich pochodzących z abortowanych płodów.

9 O.D.M. Prummer Pr., De cooperatione ad malum, in Manuale Theologiae Moralis secundum Principia S. Thomae Aquinatis, Tomus I, Friburgi Brisgoviae, Herder & Co., 1923, Pars I, Trat. IX, Caput III, nr 2, str. 429-434. K.H. Peschke, Cooperation in the sins of others, in Christian Ethics. Moral Theology in the Light of Vatican II, vol.I, General Moral Theology, C. Goodliffe Neale Ltd., Arden Forest Industrial Estate, Alcester, Warwickshire, B49 6Er, wydanie poprawione, 1986, str. 320-324. .A. Fisher, Cooperation in Evil, Catholic Medical Quarterly, 1994, str. 15-22. .D. Tettamanzi, Cooperazione, in Dizionario di Bioetica, S. Leone, S. Privitera ed., Istituto Siciliano di Bioetica, EDB-ISB, 1994, str.194-198. .L. Melina, La cooperazione con azioni moralmente cattive contro la vita umana, in Commentario Interdisciplinare alla “Evangelium Vitae", E. Sgreccia, Ramòn Luca Lucas ed., Libreria Editrice Vaticana, 1997, str.467-490. E. Sgreccia, Manuale di Bioetica, vol. I, dodruk trzeciego wydania, Vita e Pensiero, Milan, 1999, str.362-363.

10 Zob. Jan Paweł II, Enc. Evangelium vitae, pkt 74.

11 ibidem

12 Pkt 1868 Katechizmu Kościoła Katolickiego.

13 Alternatywnymi szczepionkami, o których mowa są te, które są przygotowywane z użyciem linii komórkowych, które nie są pochodzenia ludzkiego, na przykład linii komórek Vero (od małpy) (D. Vinnedge), komórek nerek królików lub małp lub komórek kurzych zarodków. Jednak należy zauważyć, że poważne formy alergii mają miejsce w związku z niektórymi szczepionkami przygotowanymi w ten sposób. Wykorzystanie technologii rekombinacji DNA może prowadzić do opracowania nowych szczepionek w najbliższej przyszłości, które nie będą wymagały stosowania kultur ludzkich komórek diploidalnych dla osłabienia wirusa i jego wzrostu, takie szczepionki nie będą przygotowane na bazie osłabionego wirusa, ale z genomu wirusa, a więc z antygenów w ten sposób rozwiniętych (GC Woodrow, WM McDonnell i FK Askari). Niektóre badania eksperymentalne zostały już wykonane przy użyciu szczepionki powstałej z DNA pochodzącego z genomu wirusa różyczki. Ponadto, niektórzy azjatyccy naukowcy próbują wykorzystać wirusa ospy wietrznej jako wektor do wstawiania genów kodyfikujących antygeny wirusa różyczki. Badania te są nadal na etapie wstępnym i udoskonalenie przygotowywania szczepionki, które mogłoby być wykorzystywane w praktyce klinicznej wymaga długiego okresu czasu i będzie bardzo kosztowne. D. Vinnedge, The Smallpox Vaccine, The National Catholic Bioethics Quarterly, Spring 2000, vol.2, nr 1, str.12. .G.C. Woodrow, An Overview of Biotechnology As Applied to Vaccine Development, w «New Generation Vaccines», G.C. Woodrow, M.M. Levine eds., Marcel Dekker Inc., New York and Basel, 1990, patrz str. 32-37. W.M. McDonnell, F.K. Askari, Immunization, JAMA, 10th December 1997, vol.278, nr 22, str.2000-2007, patrz str. 2005-2006.

14 Taki obowiązek może w konsekwencji prowadzić do odwołania się do "sprzeciwu sumienia" kiedy działanie uznane za niedopuszczalne jest działaniem dozwolonym albo nawet popieranym przez prawo danego państwa i stwarza zagrożenie dla życia ludzkiego. Encyklika Evangelium Vitae podkreśla ten "obowiązek przeciwstawienia się" prawu, które zezwala na aborcję i eutanazję "poprzez sprzeciw sumienia" (nr 73).

15 Dotyczy to zwłaszcza szczepionki przeciw różyczce, ze względu na niebezpieczeństwo syndromu wrodzonej różyczki (org. Congenital Rubella Syndrome – przyp. tłumacza). Może on wystąpić, powodując poważne wady wrodzone u płodu, jeśli ciężarna kobieta wejdzie w kontakt, nawet jeśli jest on krótki, z dziećmi, które nie zostały uodpornione i są nosicielami wirusa. W tym przypadku rodzice, którzy nie akceptują szczepienia swoich dzieci stają się odpowiedzialni za wady rozwojowe, o których mowa, i aborcji płodów, których zniekształcenie zostało odkryte.

 

 

Ważne lektury:

/