Nawet osoba całkowicie zdrowa może mieć wyniki morfologii odbiegające od normy. Zależą one bowiem nie tylko od chorób, które chcemy wykryć. Duży wpływ na obraz krwi ma nasza dieta, wypoczynek, a nawet to, w jakim okresie życia jesteśmy. Prawidłowy wynik u dwudziestolatka może być inny niż 60-letniej kobiety. Szczególną uwagę należy zachować przy interpretacji wyników u dzieci od 3. miesiąca do 4. roku życia. W tym okresie liczby poszczególnych komórek krwi znacznie różnią się od średnich dla dzieci starszych i osób dorosłych. Dopiero powyżej 4. roku życia można stosować normy podawane na wydrukach przez laboratoria. Wyniki morfologii zmienia również ciąża – krew kobiety jest wtedy bardziej rozcieńczona (spada wskaźnik hematokrytu), wzrasta jej objętość, spada liczba czerwonych krwinek i stężenie hemoglobiny, wzrasta liczba leukocytów.

 

Badania krwi: morfologia, czyli z czego się składa krew

  • WBC – leukocyty (krwinki białe, białe ciałka). Pełnią funkcję policji, walczą z bakteriami, pasożytami, grzybami. Dzielą się na granulocyty, których jest najwięcej (GRANU), limfocyty (LYMPH) i monocyty (MONO). Każdy rodzaj ma inne zadanie w systemie obronnym człowieka. Jeśli w badaniu podano ich wartości, jest to morfologia z rozmazem, czyli procentowym udziałem krwinek białych.

    Norma: 4000–9000 w milimetrze sześciennym.

    Wartości podwyższone (leukocytoza) nie zawsze są oznaką choroby. Zdarzają się u kobiet w ciąży i połogu, u noworodków, po znacznym wysiłku fizycznym, silnym stresie, przemarznięciu lub silnym nasłonecznieniu. Najczęściej świadczą o stanach zapalnych, zakażeniach bakteryjnych, grzybicach, zatruciach, chorobach wywołanych przez pasożyty, zawałach i ciężkich urazach. Mogą być następstwem ciężkich schorzeń układu krwionośnego, np. w białaczce.

    Wartości obniżone (leukopenia) występują w bardzo ciężkich zakażeniach (np. dur brzuszny), w niektórych zakażeniach wirusowych (odra, różyczka), po naświetlaniach rentgenowskich i chemioterapii nowotworowej lub jako działania uboczne leków (pewnych antybiotyków, środków przeciwreumatycznych, sulfonamidów, piramidonu).

  • RBC – erytrocyty (krwinki czerwone, czerwone ciałka). Są przenośnikami tlenu dzięki hemoglobinie. Norma: kobiety 4–5,5 mln w milimetrze sześciennym, mężczyźni 4,5–6 mln.
  • HGB – hemoglobina. Wiąże tlen, a krwi nadaje czerwony kolor. Norma: 12–17 g/dl.
  • HCT – hematokryt. Oznacza procentową objętość masy krwinek czerwonych w pełnej krwi. Może wskazywać na jej nadmierne zagęszczenie lub rozrzedzenie. Norma: 35–52%.
    Wartości podwyższone tych trzech składników wskazują na choroby serca (m.in. wady wrodzone), przewlekłe choroby płuc, nerek, niektóre nowotwory. Wartości obniżone świadczą o anemii, do której mogą prowadzić rozmaite nieprawidłowości w organizmie. Trzeba wykonać dodatkowe badania.
  • MCV, MCH, MCHC – wskaźniki dotyczące krwinek czerwonych. Określona ilość pomaga ustalić przyczynę niedokrwistości (np. wskazuje na anemię lub krwawienie wewnętrzne).
  • MCV – średnia objętość krwinki czerwonej. Norma: 82–94 fl (femtolitr, ułamek litra).
  • MCH – średnia zawartość hemoglobiny w krwince czerwonej. Norma: 28–36 pg (pikogram, ułamek grama).
  • MCHC – średnie stężenie hemoglobiny. Norma: 32–36 g/dl.
  • PLT – płytki krwi (trombocyty, krwinki płytkowe). Odgrywają ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi. Norma: 140000–400000 krwinek w milimetrze sześciennym. Wartości podwyższone występują w nowotworowych chorobach szpiku kostnego, rozległych infekcjach, po usunięciu śledziony, niekiedy po porodach. Zbyt duża liczba płytek może prowadzić do zakrzepów naczyniowych (po krwotokach, udarach i operacjach chirurgicznych).Wartości obniżone mogą wystąpić po radio- i chemioterapii, w zakażeniach (odra, dury, mononukleoza), w chorobach śledziony, a także na skutek niedoborów witaminy B12 i kwasu foliowego. Zbyt mała liczba płytek prowadzi do krwawień.

bb/poradnikzdrowie.pl