Ekshumacje grobów Żołnierzy Wyklętych na warszawskich Powązkach powoli dobiegają końca. 

Dobiegają końca ekshumacje współczesnych grobów w kwaterze "Ł" na Wojskowych Powązkach w Warszawie. Jednocześnie na Łączce ekipa wiceszefa IPN prof. Krzysztofa Szwagrzyka kontynuuje prace poszukiwawcze żołnierzy wyklętych. Udało się już wydobyć pierwsze pojedyncze fragmenty szczątków ludzkich.

Prezes IPN dr Jarosław Szarek podkreślał, że jego instytucja ma pełne wsparcie państwa polskiego w poszukiwaniu żołnierzy i działaczy podziemia antykomunistycznego. "Łączka jest symbolem, a pamiętajmy, że takich Łączek jest wiele w całej Polsce. Zrobimy wszystko, aby naszych bohaterów, którzy tam leżą, odnaleźć i godnie pogrzebać" - zaznaczył dr Jarosław Szarek. Szef IPN przywołał hasło znajdujące się na jednym z transparentów podczas niedawnego pogrzebu Danuty Siedzikówny "Inki" i Feliksa "Zagończyka". "Młodzież przyszła z takim transparentem - chcieli nas zakopać, nie wiedzieli, że jesteśmy ziarnem. To ziarno wzrasta na naszych oczach. Ziarno wolnej, niepodległej Polski. Po to to robimy" - zaznaczył dr Jarosław Szarek.

Wiceszef IPN i kierujący pracami profesor Krzysztof Szwagrzyk powiedział, że pojedyncze elementy kości ludzkich udało się odnaleźć już na niewielkiej głębokości. "Są to maleńkie fragmenty szczątków ludzkich - fragment kręgu, fragment kości policzkowej. Jestem przekonany, że każdego dnia w tej ziemi będziemy znajdowali fragmenty szczątków ludzkich. Tak było już w 2012 i 2013 roku, kiedy pracowaliśmy na tym obszarze tylko pomiędzy pomnikami, pod chodnikami i szczątki ludzkie znajdowaliśmy na głębokości około 20 centymetrów" - powiedział wiceprezes IPN. Profesor Krzysztof Szwagrzyk dodał, że podejmowanie szczątków na tak niewielkiej głębokości świadczy o tym, że były one niszczone przy przygotowaniu współczesnych grobów.

Wojewoda mazowiecki Zdzisław Sipiera poinformował, że procedury dotyczące przenoszenia grobów z lat 80. XX wieku, które do tej pory blokowały dostęp do bezimiennych mogił ofiar terroru komunistycznego, zakończą się w pierwszej dekadzie października.

Na podstawie znowelizowanej w zeszłym roku ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych mogło dojść do przeniesienia współczesnych grobów. Wojewoda mazowiecki wydał 344 decyzje administracyjne o ekshumacji i przeniesieniu tych mogił. Jak podkreślał Zdzisław Sipiera, w całym procesie uczestniczyły rodziny pochowanych. "Jest to cała dość trudna logistyka, bo to są 194 miejsca, które trzeba było ustalić z rodzinami, wszystko wynegocjować, mieć zgody. Było też kilka zacięć, bo część rodzin się nie zgodziła z propozycjami, musieliśmy korzystać z decyzji administracyjnych" - powiedział wojewoda mazowiecki.

Zdzisław Sipiera dziękował rodzinom pochowanych w latach 80. w kwaterze "Ł" za zrozumienie "potrzeby" chwili w związku z poszukiwaniem żołnierzy i działaczy komunistycznego podziemia. Zdzisław Sipiera zaznaczył, że 192 na 194 przypadki zakończyły się porozumieniem w sprawie przeniesienia grobu. "To były dwa przypadki, jeden był wcześniej załatwiony, w drugim dopiero decyzja szefa MSWiA zdecydowała o podtrzymaniu decyzji wojewody i zakończeniu sprawy" - wyjaśnił wojewoda mazowiecki.

Swoją wdzięczność rodzinom, których groby bliskich były ekshumowane, wyraził także profesor Krzysztof Szwagrzyk. Kierujący pracami poszukiwawczo-ekshumacyjnymi chwalił też dobrą współpracę z Mazowieckim Urzędem Wojewódzkim.

Prokurator Andrzej Pozorski, dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i zastępca Prokuratora Generalnego, przypomniał, że śledztwo dotyczące ofiar komunistycznej bezpieki wszczęto 1 sierpnia 2014 roku. Jak dodał, dotychczas ujawniono i zabezpieczono ok. 200 szkieletów. "Trwają prace identyfikacyjne. Przeprowadzono 51 identyfikacji, co do 37 osób wydano zgodę na pochowanie" - powiedział Andrzej Pozorski.

Szef pionu śledczego IPN zaapelował do rodzin ofiar komunistycznego terroru o przekazywanie materiału genetycznego potrzebnego do badań porównawczych DNA. Podczas konferencji poinformowano również, że jeszcze w tym roku IPN ogłosi nazwiska kolejnych żołnierzy i działaczy podziemia antykomunistycznego zidentyfikowanych dzięki badaniom DNA.

za: IAR