1. Od ponad dwóch tygodni weszła w życie ustawa o rozdzielonej płatności (split payment) w podatku VAT, czyli kolejne bardzo ważne rozwiązanie ograniczające wyłudzenia związane z tym podatkiem.

Ustawę uchwalono jeszcze w roku 2017, weszła w życie dopiero teraz, bo system rozdzielonej płatności wymagał wielu przygotowań, ze strony przedsiębiorców, banków, a także aparatu skarbowego, w tym w szczególności ich systemów informatycznych.

W ten sposób Polska znalazła się w czołówce krajów europejskich, które walczą z wyłudzeniami podatku VAT i zdecydowały się na wprowadzenie tego rozwiązania, (choć na razie ma ono charakter dobrowolny).

2. Tak zwana rozdzielona płatność (split payment) polega na odprowadzaniu kwoty podatku VAT wynikającej z danej transakcji na oddzielny rachunek bankowy, którego właścicielem będzie w dalszym ciągu przedsiębiorca, ale z ograniczoną możliwością dysponowania zgromadzonymi na nich środkami.

Środki z tego rachunku przedsiębiorca będzie mógł wykorzystywać do transakcji pomiędzy rachunkami VAT, także w relacji z urzędami skarbowymi, a w przypadku zgromadzenia na nim dużych kwot, będzie mógł z nich korzystać także na inne cele, ale po weryfikacji przez organy skarbowe.

Przykładowo, jeżeli należność za dostarczony towar lub usługę wynosi 1 tys. zł plus 230 zł podatku VAT, to kwota tego tysiąca złotych trafia na rachunek dostawcy, a 230 zł na oddzielny rachunek dostawcy, ale nie może on wykorzystać tej kwoty na bieżącą działalność.

Ministerstwo finansów nie spodziewa się z tego tytułu dodatkowych dochodów budżetowych w tym roku (jak wspomniałem rozwiązanie jest dobrowolne i na razie mało popularne, ale korzystanie z niego będzie się szybko rozszerzać), ale już w 2019 ma to być kwota 3,4 mld zł, w roku 2020- 7,5 mld zł, w 2021-8,1 mld zł, a od 2022 roku już po 9 mld zł rocznie w związku z powszechnym stosowaniem rozdzielonej płatności (po prostu o tak ogromne kwoty rocznie ograniczone zostaną wyłudzenia podatku VAT).

3. Przedsiębiorców, którzy zdecydują się wejść w system rozdzielonej płatności VAT (przypomnijmy, że taki sposób rozliczeń VAT jest dobrowolny), nie będą dotyczyły wprowadzone niedawno sankcje z ustawy o podatku VAT (30 lub 100% sankcji od kwoty zobowiązania w sytuacji, kiedy faktura została źle rozliczona), a także tzw. solidarna odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe dotycząca z kolei tzw. branż wrażliwych.

Wobec takich przedsiębiorców urzędy skarbowe będą stosowały tzw. szybką ścieżką zwrotu podatku VAT, czyli przysługujący przedsiębiorcy zwrot tego podatku, będzie musiał być dokonany w 25 dniowym terminie.

Co więcej taki przedsiębiorca będzie płacił niższe odsetki od ewentualnych przeterminowanych zobowiązań w tym podatku i to niezależnie od tego czy zaległość podatkową wykryje urząd skarbowy, czy też sam podatnik i odpowiednio skoryguje deklaracje podatku VAT (obecnie nie 12% tylko 8%).

4. Po dwóch tygodniach stosowania ustawy o rozdzielonej płatności trudno o jakiekolwiek podsumowania, ale nie ulega wątpliwości, że system ten będzie obowiązywał coraz więcej przedsiębiorstw (te przedsiębiorstwa, które do niego wejdą, będą zachęcały do tego wszystkich swoich dostawców i odbiorców).

W ten sposób rząd Zjednoczonej Prawicy w spokojny, długo przygotowany sposób, wprowadza rozwiązanie, które docelowo powinno poważnie ograniczyć, a nawet wręcz wyeliminować wyłudzenia w podatku VAT.

Zbigniew Kuźmiuk