Koncepcja neo-eurazjatyzmu Aleksandra Dugina
  
Katarzyna Kaczyńska

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013, ss. 59-69]

Genezę wszystkich rozważań geopolitycznych XX i XXI wieku stanowi fundamentalne dzieło Halforda Mackindera1 Geograficzna oś historii. Jest ono zbiorem rozmyślań na temat związków między geografią, historią i polityką, gdzie środowisko naturalne ma kontrolować człowiek, choć ostatecznie ta zależność okazuje się obustronna. Kontynenty stanowią małe wysepki na wszechświatowym oceanie, zaś panowanie na lądzie zapewnia kontrolę nad morzem. Kluczem do polityki globalnej z europejskiej perspektywy, jest obszar eurazjatyckiego Wielkiego Stepu, który autor nazywa Heartlandem2. Jest to pas lasów i stepów, ciągnący się od Polski i Węgier aż do Mongolii. Według Mackindera kontrola nad Wyspą Świata (Europa-Azja-Afryka Płn.) daje szansę panowania nad całą planetą

Powyższa teoria stała się natchnieniem dla wielu badaczy. Miała wpływ na geopolitykę niemiecką (szkoła Karla Haushofera), w tym okresu III Rzeszy, strategie amerykańskie, np. koncepcja Nicholasa Spykmana, politykę Francji (oś Paryż-Berlin-Moskwa Henri de Groussouvre’a) oraz Rosji w wydaniu neoeurazjatyckim. Współcześnie głównym ideologiem nurtu eurazjatyckiego jest, urodzony w 1962 r., filozof, historyk religii, publicysta – Aleksander Dugin. Jest on obecnie w Rosji jednym z najbardziej wpływowych specjalistów do spraw międzynarodowych. Pełnił funkcję konsultanta przewodniczącego Dumy Federacji Rosyjskiej. Należał też do grupy doradców prezydenta Władimira Putina. Motywem jego twórczości geopolitycznej jest uzasadnienie konieczności ekspansji politycznej i militarnej Rosji. Jego wizja miejsca Rosji we współczesnym świecie jest inspirowana słowami „kto rządzi Heartlandem, ten włada Światową Wyspą, kto panuje nad Światową Wyspą, ten włada światem”3. Uważa on, że opanowanie Heartlandu może przynieść olbrzymie konsekwencje geopolityczne.

CZYTAJ DALEJ...