Ten występujący w wielu odcieniach pomarańczowego egzotyczny owoc na dobre zadomowił się już w polskich sklepach. Niewielu jednak wie, że prócz walorów smakowych, persymona dysponuje wieloma cennymi dla zdrowia składnikami.

Jak owoce kaki dotarły do Europy

Widziałaś w różnych marketach kaki, persymonę, owoce kaki sharon? To ten sam gatunek diospyros kaki, który występuje w różnych odmianach. Owoce kaki wywodzą się z Chin, gdzie uprawia się je od niepamiętnych czasów, choć pierwsza piśmienna wzmianka o nich pochodzi z XVIII w. Owocom kaki Chińczycy przypisują wiele cnót: chwalą jego podobne budową do naszej jabłoni drzewa za długą żywotność, rzucanie obszernego cienia, umożliwianie ptakom budowania gwiazd i wysoką odporność na szkodniki. Nie sposób pominąć również leczniczych właściwości owocu kaki, który od lat służy jako panaceum na różne przypadłości. Do Europy owoce kaki dotarły w XIX w. Na naszym kontynencie regionalne odmiany rosną m.in. w Hiszpanii i Albanii. Popularnością cieszą się również w Izraelu, gdzie udało się wyhodować sharon kaki, które nie zawiera nasion jak oryginalne, a jego smak jest bardziej łagodny ze względu na mniejszą zawartość taniny. Nazwa owocu sharon pochodzi od żyznej Równiny Sharon.

Wartości odżywcze owocu

Persymona (kaki) ceniona jest za związki biologicznie aktywne, w tym: kwas askorbinowy, karotenoidy, polifenole, błonnik pokarmowy i składniki mineralne. Produkty spożywcze bogate w polifenole są cenne dla zdrowia człowieka z uwagi na właściwości przeciwutleniające. Szczególnie dużo polifenoli i karotenoidów występuje w skórce persymony, co w dużym stopniu przyczynia się do intensywnej, pomarańczowej barwy dojrzałych owoców.

Wartości odżywcze persymony (w 100 g)

Wartość energetyczna - 70 kcal
Białko ogółem - 0.58 g
Tłuszcz - 0.19 g
Węglowodany - 18.59 g (w tym cukry proste - 12.53 g)
Błonnik - 3.6 g

Witaminy

Witamina C – 7.5 mg
Tiamina – 0.030 mg
Ryboflawina – 0.020 mg
Niacyna - 0.100 mg
Witamina B6 - 0.100 mg
Kwas foliowy - 8 µg
Witamina A – 1627 IU
Witamina E – 0.73 mg
Witamina K - 2.6 µg

Minerały

Wapń – 8 mg
Żelazo - 0.15 mg
Magnez - 9 mg
Fosfor - 17 mg
Potas - 161 mg
Sód – 1 mg
Cynk - 0.11 mg

Jak się je kaki?

„Jak jeść kaki?” – to pytanie, które zadajesz sobie po przyjściu z zakupów. Jak je rozkroić? Czy jeść skórkę? Owoc kaki, podobnie jak pomidor, u nasady łączącej się z łodygą ma liście. Przed jedzeniem należy oczywiście je wyciąć. Skórkę można zjeść, zwłaszcza gdy owoc jest już dojrzały, a tanina uległa prawie całkowitemu rozkładowi – jednak wielu ze względów smakowych ją usuwa. Kaki je się surowe, gotowane lub suszone, mogą być dodatkiem do wielu dań obiadowych oraz deserów. Spożywa się je także w formie marmolady, galaretki, lodów, sorbetów i kwaśnych sosów. Owoc kaki ma galaretowatą konsystencję, z którą najlepiej „poradzić sobie” przy pomocy łyżeczki. Sposób jedzenia persymony różnicuje się w zależności od kultury – dla przykładu w Korei owoc je się głównie w postaci deseru, podaje się go również gościom. By wydobyć naturalną słodycz owocu, Koreańczycy posypują miąższ cukrem pudrem.

Pomoże w walce z białaczką!

Badania wskazują, że wyciąg z persymony może silnie hamować rozwój komórek białaczki i wywoływać ich apoptozę (zaprogramowaną śmierć komórkową). Jak wynika z badań naukowców z Mie University z Japonii, wyciąg z persymony oraz inne związki z grupy polifenoli (m.in. galusan epigallokatechiny - EGCG) silnie hamowały wzrost komórek nowotworowych MOLT-4 (czyli komórek nowotworowych białaczki limfoblastycznej T) w sposób zależny od dawki. Po 3 dniach kuracji zauważono poważne uszkodzenia w tych komórkach. Wyniki te sugerują, że wyciąg z persymony (oraz inne związki z grupy polifenoli) indukują apoptozę, czyli programowaną śmierć komórek Molt 4b.

Obniży cholesterol i ochroni wzrok

Zaobserwowano znaczne zmniejszenie poziomu ogólnego cholesterolu, cholesterolu LDL, trójglicerydów i nadtlenków lipidowych u osób, których dieta została wzbogacona o persymonę w porównaniu z tymi, które nie spożywały owocu kaki.

Zwarte w persymonie karotenoidy zapewniają prawidłowe funkcjonowanie wzroku, zwłaszcza o zmierzchu. Jednym z nich beta-karoten (prowitamina A), jest składnikiem barwnika wzrokowego występującego w siatkówce oka, pozwalającego widzieć w półmroku. Ponadto beta-karoten zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej, która jest główną przyczyną utraty wzroku w starszym wieku. Udowodniono również, że może zapobiegać uszkodzeniu soczewki i powstaniu zaćmy.

emde/adamed.expert, poradnikzdrowie.pl