KE chce zwiększyć swobodę państw UE w ustalaniu stawek VAT i walczyć z wyłudzeniami


1. Komisja Europejska ogłosiła w tym tygodniu projekt zmiany przepisów w podatku VAT, polegające między innymi na zwiększeniu swobody dla państw członkowskich w ustalaniu wysokości stawek tego podatku, zniknie również lista określająca, co może być objęte obniżonymi stawkami podatku.

KE uważa, bowiem, że regulacje dotyczące podatku VAT, których zasadnicza cześć pochodzi z 1992 roku, w dużej mierze się zdezaktualizowały się, co więcej stały się zbyt restrykcyjne.

Komisja chce dać wolną rękę rządom poszczególnych państw w ustalaniu stawek podatku VAT, przy czym będą one musiały spełniać określone jednakowe zasady dla wszystkich krajów UE.

Te zasady to tzw. stawka podstawowa nie niższa niż 15%, dwie odrębne stawki obniżone w przedziale pomiędzy (5-15%), jedna stawka obniżona pomiędzy w przedziale pomiędzy (0-5%) i stawka zerowa dla eksportu.

Przy czym by zapobiec nadmiernemu obniżaniu stawek VAT przez państwa członkowskie, tzw. średnia ważona stawka VAT dla każdego kraju, nie może być niższa niż 12% (wynika to z faktu, że pewna część wpływów z VAT poszczególnych krajów UE jest dochodem budżetu UE).

Co więcej KE chce zlikwidować obecną listę towarów, na które można stosować obniżone stawki VAT, zastąpiona ona zostanie krótkim wykazem towarów, na które trzeba będzie stosować stawki nie niższe niż stawka podstawowa (np. napoje alkoholowe, tytoń, gry hazardowe, czy broń).

2. Wcześniej jesienią poprzedniego roku, KE ustami swego wiceprzewodniczącego Valdisa Dombrovskisa poinformowała, że chce walczyć z tzw. karuzelami VAT-owskimi na terenie Unii Europejskiej.

VAT jak wiadomo jest tzw. podatkiem zharmonizowanym, czyli zasadnicze przepisy regulujące jego funkcjonowanie na trenie poszczególnych krajów członkowskich są ujednolicone w skali całej UE, zasadnicze zmiany w tym podatku mogą się, więc dokonać tylko na poziomie unijnym.

Według szacunków Komisji unijne państwa tracą na wyłudzeniach VAT przynajmniej 50 mld euro, choć są także opracowania znanych firm audytorskich, według, których straty te wynoszą nawet 200 mld euro rocznie.

3. Przypomnijmy, że tzw. karuzele VAT-owskie najczęściej są związane z tzw. fikcyjnym eksportem, ponieważ eksport jest objęty zerową stawką podatku VAT, a więc sprzedający nie płaci od tej transakcji podatku, natomiast ma prawo do zwrotu podatku zawartego w fakturach zakupowych związanych z wytwarzaniem towarów przeznaczonych na eksport.

Karuzele VAT-owskie to sieci kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu przedsiębiorstw w tym także zlokalizowanych w innych krajach, które pozorują transakcje handlowe między sobą i w ten sposób mają podstawę do zwrotu podatku przez urzędy skarbowe.

Propozycja KE najkrócej rzecz ujmując, ma polegać na tym, że towar eksportowany będzie opodatkowany wg. stawek VAT obowiązujących w kraju importera, ale będzie pobierany w kraju, z którego wysyłany jest towar, podatek ten będzie później przekazywany do urzędów skarbowych kraju importera towaru.

Propozycja KE po odpowiednim przygotowaniu aparatów skarbowych krajów członkowskich, ma wejść w życie od stycznia 2022 i jak się szacuje powinna ograniczyć wyłudzenia VAT w UE aż o 80%.

W tym samym terminie miałyby wejść w życie przepisy o swobodnym kształtowaniu stawek VAT przez poszczególne kraje członkowskie, jednak przy zachowaniu jednolitych zasad obowiązujących wszystkie kraje UE.

Zbigniew Kuźmiuk