– Auschwitz był obozem koncentracyjnym II kategorii. Gusen był obozem cięższym, był obozem III kategorii, średnia przeżycia wynosiła tam dwa miesiące – powiedziała w „Gościu poranka” w TVP Info Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego. W piątek minęły 72 lata od wyzwolenia niemieckiego obozu Mauthausen-Gusen. Był to jeden z najcięższych obozów III Rzeszy i jednocześnie jedno z największych miejsc zagłady Polaków w czasie II wojny światowej.

Wiceminister Gawin pojedzie w sobotę do Austrii i razem z byłymi więźniami KL Mauthausen-Gusen złoży kwiaty pod polskim pomnikiem przy tamtejszej sztolni Bergkristal.

– To jest wyjątkowe miejsce. To miejsce męczeństwa i eksterminacji inteligencji polskiej. Po Katyniu to drugie takie miejsce, jakie mamy w Europie – powiedziała Gawin w TVP Info.

Zaznaczyła, że wciąż trwają rozmowy w władzami Austrii, na terenie której znajduje się były obóz, w sprawie godnego uczczenia tego miejsca. Dotąd nie było bowiem z tym najlepiej, a np. bramę wjazdową do obozu przerobiono na... willę mieszkalną. – To, co się dzieje w Austrii, jeśli chodzi o upamiętnianie, bardzo odbiega od jakichkolwiek standardów i tych, jakie wypracowaliśmy na początku lat 90. w Polsce – podkreśliła.

– Używamy określenia „niemiecki i nazistowski obóz koncentracyjny”, ale Austria stanowiła integralną część III Rzeszy i na pewno odpowiedzialność państwa austriackiego jest przez to dużo większa, niż w stosunku do innych podbitych narodów – dodała wiceminister.

Gawin pochwaliła działania lokalnej społeczności. – Upamiętnienia miejsca męczeństwa inteligencji polskiej i przedstawicieli 27 narodowości chcą w tej chwili mieszkańcy, którzy żyją w Gusen. Oni dowiedzieli się sami, że mieszkają na terenie obozu koncentracyjnego – wskazywała.

Wyraziła też nadzieję, że przedstawiciele obu krajów dojdą do porozumienia ws. dalszej przyszłości Gusen. – Dążymy do porozumienia z Austrią. Chcemy przekonać władze, bo zwykłych mieszkańców nie musimy, że to, co robimy, jest dobre nie tylko dla Polski, ale dla przyjętych reguł i zasad – dodała.

Do wyzwolenia obozu Mauthausen-Gusen przez siły amerykańskie doszło 5 maja 1945 roku. Zginęło tu około 90 tys. osób. Mauthausen i jego podobozy, m.in. w Ebensee i Gusen, zostały zbudowane przez Niemców na terenie zaanektowanej Austrii.

emde/tvp.info