Choć nie było to wydarzenie dające początek dręczenia i szykanowania narodu żydowskiego, nie było to także najgorsza rzecz, jaka spotkała Żydów pod rządami Hitlera, lecz jednak właśnie tę noc uznaje się za początek zorganizowanej i przemyślanej próby zagłady narodu. W dniu tej rocznicy, od 1988r., obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem.

Dnia 28 października na terenie całej Rzeszy aresztowano około 17 tysięcy Żydów posiadających obywatelstwo polskie. Aresztowanych Żydów załadowano do wagonów kolejowych i wywieziono w kierunku granicy polskiej. Przed samą granicą, w pobliżu stacji Zbąszyn, Żydom kazano wysiąść z pociągów i skierować się w stronę granicy z Polską. Wśród tłumów przymusowych uchodźców, znalazł się Sendel Grynszpan - napisał on potem do swego syna w Paryżu, wyrażając głębokie oburzenie z powodu zaistniałej sytuacji. Siedemnastoletni wówczas Herszel Grynszpan, nie mogąc darować krzywdy, jaką wyrządzono jego rodzicom, postanowił na własną rękę dokonać zemsty.

W dniu 7 listopada 1938r. młody Herszel Grynszpan dokonał zamachu na radcę ambasady niemieckiej w Paryżu, von Rath'a. Przesłuchiwany przez francuską policję Grynszpan zeznał, że do zbrodni popchnęła go wiadomość o dokonanej przez nazistów masowej deportacji Żydów z Niemiec do Polski. "Od tego momentu postanowiłem zaprotestować przeciwko temu i zabić pracownika ambasady niemieckiej. Chciałem pomścić Żydów i zwrócić uwagę świata na wydarzenia w Niemczech" - powiedział aresztowany Grynszpan.

Dwa dni po strzałach w ambasadzie, 9 listopada 1938r. w czasie uroczystości rocznicy nieudanego puczu z 1923r., Goebbels w swym przemówieniu powiedział: "Von Rath został zamordowany. To morderstwo nie jest czynem samego tylko Żyda, Grynszpana, lecz akcją której życzyło sobie całe żydostwo. Trzeba, aby teraz coś się wydarzyło." Był to sygnał do rozpoczęcia programu antyżydowskiego, który w historii zapisał się jako Kristallnacht.

W nocy z 9 na 10 listopada 1938r. na terenie całych Niemiec, hitlerowscy funkcjonariusze SS, SD i Gestapo, zaczęli organizować antysemickie rozróby. Oto jak wspominał te wydarzenia, pisarz Erich Kaestner: "Dobiegł mnie brzęk tłuczonego szkła. Hałas był taki, jakby przewrócono tuziny wypełnionych szkłem wagonów. Wyjrzałem z taksówki i zobaczyłem po lewej i po prawej, przy co piątym mniej więcej domu, mężczyzn, z których każdy - biorąc potężny zamach - długim stalowym prętem rozbijał okno wystawowe. Ledwo zrobił swoje z jedną witryną, miarowym krokiem szedł do następnego sklepu i, nie nadużywając energii, zabierał się za kolejną, całą jeszcze witrynę. Miasto zdawał się wypełniać tylko brzęk trzaskającego szkła".

W skutek tych wystąpień zniszczono: "tysiące sklepów i domów towarowych, 267 synagog, 170 domów mieszkalnych. Starty oszacowano na 100 mln marek, przy czym kontrybucją za nie obłożono samych Żydów. Zamordowano wówczas 36 Żydów, a setki poniosło ciężkie obrażenia. Do aresztów trafiło dwadzieścia tysięcy Żydów, siedmiu Niemców - aryjczyków i trzech cudzoziemców".

Nazwa "Noc Kryształowa" wzięła się od widoku, jaki w nocy z 9 na 10 listopada 1938r. przedstawiały ulice niemieckich miast, zasypane odłamkami produkowanego wówczas wyłącznie w Belgii szkła witrynowego. W ciągu zaledwie jednej nocy, bojówki nazistowskie wytłukły tyle szkła z witryn, ile odpowiadało półrocznej produkcji zakładów belgijskich.

W następstwie Kristallnacht, na zwołanej 12 listopada 1938r. konferencji Göring, przedstawił swój projekt polityki antyżydowskiej, który zawierał między innymi:

rozbiórkę spalonych synagog i zbudowanie na ich miejscu domów mieszkalnych,
wprowadzeniu rasistowskich ograniczeń w miejsca użyteczności publiczne - zakaz wstępu do kin, teatrów, kabaretów oraz wydzielenie specjalnych miejsc dla Żydów w parkach, komunikacji, szpitalach,
stworzenie oddzielnych szkół dla żydowskich dzieci,
zakaz działalności przemysłowej i handlowej,
zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych,
nakaz umieszczania w dowodach tożsamości imion Israel (mężczyźni) lub Sara (kobiety).

Hila Marcinkowska

Forum Żydów Polskich 9 XI 2015

***

Nazizm to już przeszłość. Islamizm jednak nie. Dziś to właśnie islamscy radykałowie stanowią ogromne zagrożenie dla europejskich Żydów. Dowiodły tego zamachy, które miały miejsce we Francji, dowodzi tego codzienność życia na Bliskim Wschodzie. Także ze względu na mieszkających w Europie Żydów apelujemy o to, by granice zaczęły być wreszcie pilnowane. Wiele lat po zakończeniu II wojny światowej nie potrzebujemy w Europie kolejnych fanatycznych antysemitów, którzy nie zawahają się mordować.

kad