W czasach Starego Testamentu Bóg powoływał konkretnego człowieka do bycia prorokiem (urząd ten nie był dziedziczony). Za pośrednictwem proroka Bóg ogłaszał swoja wole, kierował swoimi wyznawcami, napominał ich, i ostrzegał przed niebezpieczeństwami. Zadaniem proroka było nie przewidywanie przyszłości ale oznajmianie woli Boga. Prorocy w Starym Testamencie byli autorytetami w interpretacji Pisma, zwalczali herezje, uczestniczyli w liturgii, budowali wspólnotę Wiary, głosili słowo Boże.


Od Jezusa „Kościół uczestniczy w misji prorockiej poprzez ogłaszanie Słowa, napominanie i zachęcanie wszystkich ludzi do wytrwania w Wierze, objawianie Bożej Prawdy o świecie”, dawanie świadectwa Wiary i obronę Wiary.


Wole Bożą prorok poznaje w czasie „audycji” czyli przekazu odbieranego wzrokiem lub słuchem, albo przez duchowe widzenie. Przesłanie od Boga przychodzi bezpośrednio lub przez posłańca (anioła). Przesłanie odczytywane jest w duchu nauczania Kościoła. Sprzeczne z nauczaniem Kościoła przesłanie pochodzi od demonów, które podszywają się pod Boga lub jego posłańców. Otrzymane orędzie prorok przekazuje dalej w formie: wytycznej od Boga, natchnionej modlitwy poruszającej serca wiernych, w pismach, charyzmacie języków, lub symbolicznych dziadzinach. Słowa proroka nie mogą być obraźliwe, muszą dodawać wiary i odwagi, kierować odbiorców przesłania do Boga. „Prorok pomaga słuchać Bożego Słowa i poszukiwać woli Bożej”. „Prorok strzeże sumienia”, broni prawdy, moralności i wierności powierzonego sobie ludu. „Jest stróżem zbiorowego sumienia”, napomina grzesznych, uświadamia im grzech, „zapowiada sąd Boży”, jest znakiem dla wierzących i niewierzących. Umacnia w Wierze, nieustannie apeluje o nawrócenie, ukazuje wiernym obecność Boga w Kościele.


Hierarchiczny (instytucjonalny) charakter Kościoła to czynnik, który Kościół „tworzy, konstytuuje”, porządkuje relacje w wspólnocie, obowiązki oraz życie religijne. Kościół sprawuje władze nadaną mu przez Jezusa. Jedność Kościoła powoduje poddanie wszystkich charyzmatów władzy apostolskiej, bo fałszywe charyzmaty, niepochodzące od Boga (a często pochodzące od demonów), prowadzą do konfliktów i rozkładu wspólnoty. „Na hierarchii Kościoła spoczywa troska o jego jedność i ortodoksje”. Wyjątkowo szkodliwa herezja jest postulat kościoła bez hierarchii, bez urzędy apostolskiego, ograniczonego do charyzmatów.


Duch Święty czyli Paraklet, ożywia Kościół, napełnia go miłością. Każdy charyzmat powinien być wykorzystany dla dobra wspólnoty wierzących. Podstawą relacji w Kościele jest miłość do Boga i do ludzi. Proroctwa od Boga mają na celu ewangelizowanie, umacnianie w wierze, kształtowanie wiernych, ożywianie Wiary, wzbudzanie radości z Wiary, okazywanie sensu Woli Bożej, napełnianie pokojem, dodawanie odwagi i nadziei. Proroctwa mają też na celu ostrzeganie, osądzanie, napominanie, wzywanie do nawrócenia i pokuty, ganienie, wychowanie, demaskowanie kłamstwa i działań zła.


By charyzmatyk, w tym i prorok, dobrze posługiwał w Kościele musi: mieć dojrzałą i ortodoksyjna wiarę, kochać Boga i ludzi, być pokornym i posłusznym , wykazywać zaangażowanie, rozwagę, współpracować z hierarchią, dbać o własną moralność, dawać świadectwo swoim życiem, stosować kryteria rozpoznania duchowego. Jego działalność ma przynosić dobre owoce. Charyzmatyk musi mieć stałego spowiednika i kierownika duchowego, by rozpoznać co jest a co nie jest wolą Boga. Musi swoje życie przepełniać modlitwą. Proroctwa, trzeba weryfikować zgodnie z nauczanie Kościoła.


Dziś niezwykle popularny w Kościele i poza nim jest charyzmatyzm. Jednak trzeba baczyć, by odwoływanie się do Ducha Świętego nie przerodziło się w sekciarstwo. „W kościele pierwszych wieków pojawiła się sekta Montanistów (…) założyciel sekty Montan, żyjący w II wieku naszej ery we Frygii, uważał się za głos Ducha Świętego, a nawet jego ucieleśnienie, jego proroctwa miały otworzyć nową erę – erę Parakleta”. Montan chciał założyć swój kościół, i podporządkować sobie katolików. Domagał się posłuszeństwa wobec siebie i swoich prorokiń. Sekciarze wykazywali charyzmaty.


Więcej o misji prorockiej Kościoła można przeczytać w (wydanej przez wydawnictwo Monumen) publikacji „Proroctwo dzisiaj” autorstwa księdza Mateusza Kicka.


Jan Bodakowski