Profesor Ireneusz Krzemiński udzielił wywiadu dla serisu Wyborcza.pl na temat swoich nowych badań nad antysemityzmem. Warto przytoczyć kilka jego fragmentów:

"Antysemityzm nowoczesny określa przekonanie, że Żydzi rządzą kapitałem, mają żyłkę do zysku, zawsze dążą do rządzenia, ale zawsze niejawnie, i trzymają się ze sobą. Odwołuję się do koncepcji Hannah Arendt, która pokazywała, jak kształtowała się ideologia będąca nośnikiem antyżydowskich, bardzo wrogich nastawień (stała się później podstawą do tego, co stworzył nazizm hitlerowski). Ten rodzaj antysemityzmu jest nieodłącznie związany z powstawaniem ideologii narodowej, co się w Polsce nazywa nacjonalizmem. A więc z tworzeniem mitologii o specjalnym powołaniu własnego narodu, specyficznych wartości, osiągnięć, które on ma, adoracją własnej tradycji narodowej w opozycji do innych. W Polsce, a właściwie w całej Europie Środkowej i Wschodniej ten wątek ideologii antysemickiej mniej lub bardziej był zrośnięty z uczuciami narodowymi."

Równocześnie jednak obserwowany jest spadek postaw antysemickich. Prof. Krzemiński: "Mamy do czynienia ze spadkiem obu typów postaw antysemickich. W 1992 r. 17 proc. badanych identyfikowaliśmy jako antysemitów nowoczesnych, 11,5 proc. - tradycyjnych. W 2002 r. antysemityzm nowoczesny gwałtownie wzrósł do 27 proc., podczas gdy tradycyjny pozostał na tym samym poziomie (11,6 proc.).

Ostatnie badania pochodzą z roku 2012: "Mamy spadek obu rodzajów antysemityzmu - do 20 proc. nowoczesnego i do 8 proc. tradycyjnego. Ten tradycyjny to dosyć specyficzny typ antysemityzmu. Wyznają go przede wszystkim starsi ludzie, gorzej wykształceni, mieszkańcy wsi i małych miasteczek. Ale niekoniecznie najstarsi, w 2002 r. siedemdziesięcioparolatkowie byli nieco mniej antysemicko nastawieni niż np. 60-latkowie z podobnego środowiska."

Z wywiadu można wnioskować, że antysemitami są w Polsce katolicy i ludzie przywiazani do spraw narodowych - jednak katolików jest w tym kraju okolo 90 proc., a antysemitów niespełna 30 proc. Czy zatem takie publicystyczne uogółnienie jest prawdziwe? Uderza ono we wszystkich wierzacych i wszystkich patriotów. Czym innym jest jednak wynik badania według, którego wśród antysemitów jest wysoki odsetek osób religijnych. 

Cały wywiad z prof. Ireneuszem Krzemińskim na portalu wyborcza.pl

ToR/wyborcza.pl